افزایش یارانه‌ها، وعده‌ای توخالی !

مهدی پازوکی* طی دهه‌های اخیر پدیده‌ای تحت عنوان شارلاتانیسم وارد اقتصاد ایران شده است، شارلاتانیسم و یا به‌تعبیری وعده‌های دورغ و عوامفریبانه اقتصادی پدیده‌ای است که در چارچوب آن افراد بدون تفکر کارشناسی به مردم وعده‌هایی می‌دهند که معلوم نیست این وعده‌ها و شعارها بر اساس چه تفکری داده می‌شود؛ وعده‌هایی که نه‌تنها تاثیری مثبت بر اقتصاد ایران و وضعیت تهیدستان و طبقه ضعیف ندارد، بلکه جامعه را دچار تلاطم می‌کند. از همان آغاز اجراي قانون هدفمندي يارانه‌ها در آذرماه سال 89 تا پایان سال 94، بودجه یارانه‌ها دوبرابر بودجه عمرانی کشور بوده است. در حقیقت با 45‌هزار تومان کار مفیدی در سرمایه‌گذاری اقتصادی نمی‌توان انجام داد، اما جمع کل مبلغ مذکور سالانه 42هزار و پانصد‌میلیارد تومان می‌شود که این رقم بسیار هنگفت مبلغی بیش از بودجه عمرانی کل کشور است. یارانه‌ها نه‌تنها در دولت دهم هدفمند نشد، بلکه منجر به به‌وجود آمدن معضلاتی در اقتصاد ایران و افزایش هزینه‌های دولت شد. اما پرسش اینجاست که کاندیداهای اصولگرا که ادعا دارند مبلغ یارانه‌ها را به سه برابر افزایش می‌دهند، چگونه و از کجا می‌خواهند این مبلغ را تامین کنند؟ از سویی منابع درآمدی دولت از طریق مالیات و نفت تامین می‌گردد، در حالی که کاندیداهای اصولگرا مدعی‌اند که وابستگی به نفت باید کاهش پیدا کند و در برنامه‌های اقتصادی مورد تایید مجلس هم این مساله مطرح شده است. از طرفی دیگر این آقایان اعتقادی به پرداخت مالیات نیز ندارند. بنابراین اصولگرایان در صورت روی کارآمدن چگونه و به‌پشتوانه چه منبعی می‌خواهند مبلغ یارانه‌ها را افزایش دهند؟ بودجه سال جاری با رقم 282هزارمیلیارد تومان تحقق پیدا کرد که از این مبلغ 208هزار‌میلیارد تومان آن مربوط به بودجه جاری است که این خود شامل حقوق کارکنان دولت، حقوق معلمان، نیروهای نظامی و انتظامی، صندوق‌های بازنشستگی و یارانه‌ها می‌شود. 42هزار‌میلیارد تومان از مبلغ 282‌هزار میلیاردی مربوط به بودجه عمرانی است. بنابراین با توجه به این وضعیت دو کاندیدای اصولگرا آقایان سیدابراهیم رئیسی و محمدباقر قالیباف چگونه می‌خواهند مبلغ یارانه‌ها را افزایش دهند؟ اگرچه یارانه‌ها از منظر کارشناسی باید به سه دهک پایین درآمدی پرداخت شود، اما در حال حاضر دولت روحانی به 74‌میلیون نفر از 80‌میلیون جمعیت کشور یارانه پرداخت می‌کند، در حالی که باید تنها به سه دهک جامعه، یعنی 24‌میلیون نفر، آن هم افراد مستضعف و تهیدست شهری و روستایی، یارانه نقدی بدهد. افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی تقریبا 12میلون نفر هستند.بنابراین 12‌میلیون نفر دیگر از افراد کم‌درآمد و ضعیف جامعه باید مورد شناسایی قرار بگیرند و در کمیته امداد ثبت‌نام کنند تا دولت به حساب آنها یارانه واریز کند که البته این مهم نیز در نیمه دوم سال 96 امکانپذیر است. در صورتی که یک دولت عاقله و توسعه‌گرا در ایران بر سرکار آید، این اقدام مهم را باید در دستور کار خود قرار دهد، اما در مورد حل معضل بیکاری به‌عنوان شعاری که اصولگرایان بر روی آن موج سواری می‌کنند، باید اذعان داشت در شرایط کنونی اقتصاد ایران، تنها یک راه برای حل معضل بیکاری وجود دارد و آن هم افزایش سرمایه‌گذاری در اقتصاد کشور است. سرمایه‌گذاری باید ابتدا در بخش خصوصی ایجاد شود که البته اصولگرایان با این مساله هم مخالفند! همان جمعیت 4درصدی که تعداد آنها از 80‌میلیون برابر با سه‌میلیون و200‌هزار نفر است، در صورتی که این سه‌میلیون و 200‌هزار نفر در ایران سرمایه‌دار باشند، این تعداد قابل تحسین است، در حالی که حتی در آمریکا هم چنین ‌درصدی وجود ندارد. بنابراین موارد فوق به خوبی نشان می‌دهد که اصولگرایان تنها قصد شعاردادن دارند. کاندیداهایی که وعده‌های پوچ می‌دهند، چیزی از اقتصاد نمی‌دانند؛ حتی مشاورانشان هم در دانشگاه‌های درجه یک تحصیل نکرده‌اند. بنابراین برای حل اقتصاد ایران باید با پدیده‌ها برخورد کارشناسی و علمی کرد. تجربه نشان داده که تندورها در هیچ‌کجای جهان به دنبال ثبات اقتصادی نیستند، بلکه آنها به دنبال ایجاد بحران اقتصادی و مدیریت آن هستند. امروز با اینکه اصولگرایان می‌دانند احمدی‌نژاد چه ضربه مهلکی به اقتصاد کشور وارد ساخته، نه تنها مسئولیت اقدامات ویرانگر او را به عهده نمی‌گیرند، بلکه همچنان از او حمایت می‌کنند، یا شعارهای پوپولیستی او را سر می‌دهند. در اقتصاد ایران باید فضای کسب‌وکار مناسب باشد و این مهم نیز وظیفه دولت توسعه‌گراست؛ اگر روحانی یک‌بار دیگر بر سر کار آید و وضعیت اقتصاد ایران را به اواخر دولت اصلاحات بازگرداند، در این صورت باید دولت آتی روحانی را ستود، زیرا رئیس دولت سابق ربع قرن کشورمان را به عقب رانده است.

* اقتصاددان و استاد دانشگاه

منبع: روزنامه آرمان