میانجیگری «اعرابِ صلح‌جو» در زمین قطر و عربستان /دوحه و ریاض به واسطه‌گری دوستانِ عرب خود روی خوش نشان می‌دهند؟
پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :
شاید کمتر کسی فکر آن را می کرد که انتشار یک اظهارنظر مشکوک بر روی خبرگزاری قطر تا این اندازه روابط عربستان با قطر را وارد فاز بحرانی کند، اظهارنظری در حمایت از ایران و حماس و انتقاد از عربستان از سوی امیر قطر که هرچند از پایه و اساس تکذیب و یک حمله هکری خوانده شد اما ریاض و هم پیمانانش را تا حدی عصبانی کرد که دست به تحریم دوحه زدند، روابط دیپلماتیک خود را به طور کامل با این کشور قطع کردند، تنها مرز زمینی قطر را بستند و مرزهای هوایی را نیز به روی هواپیماهای قطری ممنوع کردند تا قطر به جزیره کوچکی تبدیل شود که اکنون در محاصره درآمده است.
به نظر می رسد که عمق اختلافات بیش از آن چیزی است که گمان آن می رفت، تا جایی که روزنامه الرای الیوم اخیرا در گزارشی از به در بسته خوردن تلاش های کویت برای میانجگری میان قطر و همسایگانش نوشت و ادعا کرد که « امیر کویت خیلی زود اعتراف کرد که بحران موجود در داخل شورای همکاری خلیج فارس پیچیده بوده و حل آن از طریق واسطه‌ها دشوار است.»
کشورهای عربی که بیشتر طالب صلح هستند تا جنگ
در کشاکش بحران در بین اعراب، کشورهایی آرام در حاشیه خلیج فارس هستند، که با رویکرد اعتدالی و در حاشیه هر بحران ریز و درشت از دیپلماسی و گفت وگو حمایت می کنند. کویت و عمان از نخستین ساعات پس از آغاز تنش بر سر بحران قطر که دورنمای سیاسی و نظامی خوبی پیش روی چشمان کشورهای منطقه نداشت، ردای میانجگری را با شعار اعتدال و گفت وگو به تن کردند و راهی کشورهای منطقه شدند.
در حالی که نگرانی هایی از احتمال حمله نظامی به قطر و یا کودتا در این کشور وجود داشت امیر کویت برای گفت وگو و وساطت از یک سو عازم امارات، قطر و ریاض شد و وزیر خارجه اش از سوی دیگر در در گفت وگو با خبرنگاران ضمن اشاره به موضع اعتدالی و میانه روی کویت در قبال پرونده اختلافات عربستان و قطر گفت: کویت با رویکرد اعتدالی خود به دنبال آن است که قطر و عربستان را به پای میز مذاکره بیاورد تا ثبات منطقه ای تقویت یابد و جلوی تشدید تنش گرفته شود.
وزیر خارجه عمان نیز راهی ترکیه و سپس دوحه شد و درباره راه های حل بحران قطر به گفت وگو نشست، در این بین بغداد نیز آمادگی خود را برای وساطت اعلام کرد و مراکش و گینه نیز پیشنهاد میانجیگری و گفت‌وگوی آرام میان دوحه و کشورهای عربی جهت حل بحران موجود را دادند و تماس های گسترده با مقامات منطقه برقرار کردند.
میانجگران بحران جدید خاورمیانه و در راس آنها عمان و کویت را می توان طالبان صلح دانست، کشورهایی که نامشان همواره در کنار ثبات و آشتی رقم خورده است تا جنگ و لفاظی و بحران.
میانجیگری از کاخ پادشاه عمان تا کاخ ملک سلمان در ریاض
عمان را شاید بتوان از پیشکسوتان میانجیگری در منطقه دانست، چه آن زمان که حامل پیام های وساطت میان مقام های آمریکایی و ایرانی برای آزادی شهروندان زندانی شده دو کشور بود و چه آنجایی که قصر پادشاه عمان به مکانی برای آغاز نخستین گفت وگوهای محرمانه میان مقامات تهران و واشنگتن تبدیل و در نهایت به توافق هسته ای منجر شد. عمان سنگ بنای دیوار اعتماد میان تهران و غرب را بنا گذاشت و در این مسیر بارها و بارها به حل و فصل مشکلات میان دو کشور پرداخت.
کار عمان و کویت اما به همین جا ختم نمی شود، این دو کشور کوچک حاشیه خلیج فارس از زمان تشدید بحران سیاسی میان ایران و عربستان دست به رایزنی های گسترده برای حل اختلافات زدند، اختلافاتی که این بار یک سر آن را کشوری تشکیل می داد که نه تنها قصدی برای آشتی و دیپلماسی نداشت بلکه به دنبال اقدامات تنش زای دیگر هم بود، اقداماتی که در ادامه بحران حمله به یمن، با بحران حادثه منا ادامه پیدا کرد و با قطع روابط دیپلماتیک با تهران، تشکیل محور عربی افریقایی علیه جمهوری اسلامی ایران، مواضع گسترده ضد ایرانی وزیر خارجه عربستان و اتهام زنی های گسترده ادامه پیدا کرد و در نهایت به قطع روابط با قطر آن هم بر سر ایران انجامید.
میانجیگری میانجگران منطقه، در زمین بحران قطر نیز ادامه پیدا کرد و ملک سلمان در قصر خود به استقبال شیخ جابر احمد الصباح امیر کویت رفت، تلاش هایی که البته هرچند به نتیجه دلخواه آنان نرسید اما به نظر می رسد تا اندازه ای در آرام کردن شرایط تاثیرگذار بوده است چرا که روابط خانواده های قطری و سعودی تسهیل شد و عربستان هرگونه گزینه نظامی در قطر را رد کرد.
جنگ و درگیری 6 ساله در سوریه، جنگ یمن و عراق، ناآرامی های بحرین و داعش همگی از خاورمیانه منطقه ای آشوب زده ساخته است، منطقه ای که دیگر تعداد کشته شدگان حملات تروریستی در جای جای آن به صدر اخبار رسانه های جهان نمی رود و توجه کسی را جلب نمی کند. در چنین شرایطی بیش از هرچیزی نه بحران و اختلاف و جنگ بلکه گفت وگو و دیپلماسی بر پایه عدم دخالت در امور داخلی دولت ها می تواند راه کاری عقلانی تر برای حل و فصل اختلافات باشد، کاری که با وجود واسطه ها می تواند تسهیل شود.
دیدگاه تان را بنویسید