سکوت سنگین آیت الله ؛ چرا مصباح یزدی این روزها از همیشه کمتر حرف های سیاسی می زند؟/ تاکتیک ویژه برای گذار از شرایط فعلی یا دلخوری از فرجام کمپین شاگردان سیاسی

زیبا صدوقی : از عجایب روزهای بعد از انتخابات اردیبهشت ماه سکوت برخی چهره ها است . کسانی که در دولت قبل حسن روحانی تند ترین نقدها را به او و دولتش داشتند و حالا اما ترجیح داده اند که در گوشه ای از دنیای سیاست آرام و بی صدا روزگار را سپری کنند .

آیت الله مصباح یزدی در زمره چنین افرادی است . این سکوت سنگین چند وقت اخیر او برای اهل سیاست می تواند معانی زیادی داشته باشد . آیا این یک تاکتیک است یا اینکه آیت الله از شرایط روزگار دلگیر است ؟ باید در این مورد بحث کرد .

از احمدی نژاد تا روحانی

سابقه رابطه آیت الله مصباح یزدی با محمود احمدی نژاد بارها مرور شده است هم این حرف او در خاطره ها مانده که گفته بود :« « احمدی‌نژاد ذخیره خداوند برای امروز ماست. من در این 26 سال انقلا‌ب سراغ ندارم که طلبه‌ای یک‌میلیون‌تومان قرض کرده باشد - که ماهی 20،30هزارتومان برگرداند - برای اینکه خرج انتخابات بشود. همچنین موارد ی که مردم نذرهای عجیب و غریبی کرده‌اند. خانمی را سراغ دارم که برای پیروزی آقای احمدی‌نژاد، نذر کرده 40 زیارت عاشورا، 40 زیارت جامعه کبیره، 40 زیارت آل‌یاسین و 14 ختم قرآن کریم بخواند. چند نفر از خانم‌ها 140‌هزار صلوات نذر کردند؛ و چقدر تضرعات، گریه‌ها، زاری‌ها و توسلا‌ت عجیب و غریب تا اینکه یک کسی پیروز شود. در حالی که چندان شناخت و سابقه‌ای از این شخص نداشتند. چطور شد که مردم به این شخص علا‌قه پیدا کردند؟ دیشب یکی از دوستان حاضر در جلسه نقل کرد: قبل از برگزاری مرحله اول انتخابات به محضر یکی از علمای اهواز رسیدم، ایشان گفت نگران نباشید، احمدی‌نژاد رییس‌جمهور می‌شود. ایشان گفته بود که شخصی شب بیست‌‌و‌سوم ماه رمضان در حال احیا، پیش از نیمه‌شب به خواب می‌رود. در خواب به او ندا می‌شود که بلند شو برای احمدی‌نژاد دعا کن، وجود مقدس ولی‌عصر(عج) دارند برای احمدی‌نژاد دعا می‌کنند. می‌گوید من حتی اسم احمدی‌نژاد را نشنیده بودم و اصلا‌ او را نمی‌شناختم!» هم این حرفش را همه به یاد دارند که گفت :« یک وقتی به برخی از دوستان نزدیکم گفتم که بیش از ۹۰‌درصد معتقدم که او سحر شده است! این وضعیت ابدا طبیعی نیست. هیچ آدم عاقلی چنین کارهایی نمی‌کند، مگر آنکه اختیار از او سلب شده باشد. این کارها هیچ توجیهی ندارند. یک وقت کسی اشتباهی می‌کند، آن وقت هرچه او اشتباه می‌کند، این فرد می‌آید و توجیه می‌کند! کسی که 10‌تا دوست دارد، ۹تا دوستش را می‌گذارد کنار و کارهای دهمی را توجیه می‌کند! آیا این یک کار عاقلانه است که انسان دایما به آن ۹ نفر اعتراض کند و حتی یک‌بار هم به آن دهمی اعتراض نکند؟ چطور همه اشتباه می‌کنند و کنار زده می‌شوند، اما این یکی می‌شود مطلق و هرچه می‌گوید درست است؟ این قضیه اصلا توجیه ندارد، اما گفتن این حرف‌ها عوامانه است و کاری است که پیرزن‌ها می‌کنند. زن و شوهرها سر هر قضیه‌ای که دعوا می‌کنند، می‌گویند جادو شده [خنده حضار]. حرف عامیانه‌ای بود که بگوییم لابد او را جادو کرده‌اند. حرفی نبود که بشود همه جا زد، مضافا بر اینکه ما خودمان هم اهل این کارها نبودیم. نه پدرمان جادوگر بود، نه خودمان این کاره بودیم.»

اما آیت الله با رییس جمهور بعدی هم میانه چندان خوبی نداشت . او که برای انتخابات 92 تمام تلاشش را کرد تا ابتدا کامران باقری لنکرانی و سپس سعید جلیلی جایگزین محمود احمدی نژاد در پاستور باشد بعد از شکست در انتخابات 24 خرداد ماه به یکی از منتقدان سرسخت حسن روحانی تبدیل شد . بارها سخنرانی کرد و بارها سخنرانی های روحانی را به چالش کشید . حوزه انتقادهای او نه تنها به سیاست که به فرهنگ و دیپلماسی هم کشیده شده بود . او در مورد برجا گفته بود: «مطمئن بودم که این مذاکرات نتیجه مطلوبی نخواهد داشت و این مشکلات قابل پیش بینی بود. معلوم بود که مذاکره با شیطان و اعتماد به وعده های او کاملا غلط است. مردم حرف کسانی که اشتباهات و شکست هایشان را به گردن رهبری می اندازند نمی پذیرند.» و بعد در اظهار نظری دیگر گفته بود :« در همان ایام دفاع مقدس من خودم از برخی شخصیت های طراز اول امروز شنیدم که می گفتند که ما تا کی باید با آمریکا بجنگیم! همین ها طراحی کردند و جام زهر را به امام نوشاندند و الان هم به این کار افتخار می کنند.عده ای از مسئولین نه فقط امروز که در زمان امام هم موضع‌گیری‌های انقلابی و علنی امام علیه آمریکا و ابرقدرت‌ها را مسخره می کردند و آن را تندروی و افراط می‌دانستند. همین ها معتقد بودند که ما باید آداب دیپلماسی را در برابر این دشمنان رعایت کنیم. این نشان می دهد که اینها از ابتدا با امام همفکر و همراه نبودند. برای همین می بینیم که دنبال حذف شعار مرگ بر آمریکا هستند.»

او سخنان تند تر از این هم در نقد روحانی داشت . یکبار وقتی روحانی گفت که «بعضی‌ها که کار ندارند دچار توهم هستند.برخی‌ها مدام غصه دین و آخرت مردم را می‌خورند درحالی‌که نه می‌دانند دین چیست و نه می‌دانند آخرت چیست، فقط غصه می‌خورند.» آیت الله مصباح یزدی در واکنش به این سخنان گفته بود :« برخی از افراد عمامه به سر که دارای مسوولیت هستند، در واکنش به اجتماع مردم درخصوص بدحجابی و نگرانی علما از وضع دین و فرهنگ و تجمع روحانیت در فیضیه، آنها را کسانی معرفی می‌کنند که اسلام را نشناخته‌اند و آنها را متهم به توهم می‌کنند. باید از او پرسید مگر خود تو دینت را از کجا یاد گرفته‌ای؟ از فیضیه یا از انگلستان؟»

او خط دولت یازدهم را خلاف خط امام (ره) دانسته و افزوده بود: «اینکه عده‌ای بگویند دولت وظیفه‌ای برای دین مردم ندارد، بلکه وظیفه دولت فقط برداشتن تحریم‌ها و آن هم نه با مقاومت، بلکه از راه دیپلماسی است، بر خلاف خط امام(ره) است. مگر امام(ره) برای تحریم و اقتصاد قیام کرد؟امروز امام سر از مدفن برآورَد و ببیند که مسوولان کشور چه می‌گویند؟ همان مسوولانی که از سخنانشان بر می‌آید که امام(ره) هم اسلام را نشناخته بود، همان مسوولانی که برخی از کارهای اول انقلاب را اشتباه عنوان می‌کنند، در حالی که امام(ره) با قوت آن را تایید کرده‌اند.»

آیت الله و انتخابات

آنگونه که نزدیکان مصباح یزدی می گویند او از چند ماه قبل از انتخابات ریاست جمهوری دستوری تشکیلاتی برای حمایت از ابراهیم رییسی را صادر کرده است .

خیلی ها معتقدند همین نظر آیت الله بوده است که موجب شده حامیان سفت و سخت سعید جلیلی از کمپین او به کمپین ابراهیم رییسی کوچ کنند .

او در همین انتخابات بر اساس برخی خبرها نقشی اساسی در تجمیع حمایت ها برای ابراهیم رییسی داشته است .

هر چه بود نتیجه این انتخابات چیزی نبود که او انتظارش را داشت .

حالا او این روزها از همیشه بیشتر سکوت کرده است . دیگر خبری از نقدهای آنچنان او به حسن روحانی نیست . دیگر جملات تند و تیز او در اعتراض به سیاست های دولت نیست و او تنها ترجیح داده است که به بیان حرف های کلی پرداخته و اگر کنایه ای هم زده بسیار سربسته و بدون نشانه واضح برای الصاق به شخص خاصی بوده است .

برای مثال او همین دوشنبه گفته است :« امام با قدرت می فرمود آمریکا هیچ غلطی نمی تواند بکند، بزرگانی در همین کشور الان هم هستند که حاضر هستند تا کمر جلوی برخی از مسؤولان آمریکا خم شوند تا کمکی از آن ها بگیرند»

آیت الله به صورت مشخصی سکوت سیاسی را در دستور کار خود قرار داده است ؛ سکوتی که احتمالا یکی از این دو دلیل وی ا حتی هر را با هم دارد :

1- تاکتیک ویژه برای گذار از شرایط فعلی

2- دلخوری از فرجام کمپین شاگردان سیاسی

گذر زمان ثابت می کند که دلیل اصلی این رفتار آیت الله آن هم در این مقطع زمانی چیست .