مدیر حوزه‌های علمیه کشور: اگر فقه چشم بر واقعیات ببندد بی خاصیت خواهد شد

مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور با تاکید بر پویایی فقه در حوزه، عنوان کرد: فقه اگر چشم بر واقعیات ببندد بی خاصیت خواهد شد، اگر بخواهیم سراغ واقعیات زندگی بشر برویم باید اتفاقاتی در این دانش رخ دهد و فقها باید همپای تحولات عصر جلو بروند و فقه مسیر رشد خود را طی کند.

به گزارش نامه نیوز، آیت‌الله علیرضا اعرافی، امروز در همایش فقه فعال در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: حوزه بیدار و فعال حوزه‌ای است که دائما مرزهای دانش را به خصوص در فقه گسترش دهد و ضمن حفظ اصالت‌ها، همواره در صدد گسترش مرزها و توسعه هوشمند علوم الهی و اسلامی باشد که این تعهد ما هست.

وی افزود: طبیعت فقه این است که دائما با زمانه در تعامل است و نمی‌تواند در انتزاعیات حرکت کند لذا از زنده‌ترین دانش‌های اسلامی و بشری است و چون با زندگی بشر در تعامل دائمی است بنابراین اگر چشم بر واقعیات ببندد بی خاصیت خواهد شد لذا تعامل با مستحدثات ضرورت است و به نفع فقه و جامعه است.

اعرافی بیان کرد: در فقه موجود ۵۰ تا ۶۰ باب وجود دارد و اگر بخواهیم سراغ واقعیات زندگی بشر برویم باید اتفاقاتی در این دانش رخ دهد؛ شاید در عصر ما هر چند سال محدود، تحولاتی به اندازه یک قرن رخ می‌دهد به خصوص دنیای اینترنت دنیای بی پایانی است که زندگی بشر را پر کرده و فقها باید همپای این تحولات جلو بروند و فقه مسیر رشد خود را طی کند.

مدیر حوزه‌های علمیه عنوان کرد: ما با استفاده از ۸۰ نفر از استادان حوزه، درصدد هستیم که مسایل هر باب از ابواب موجود را تدوین و تنظیم کنیم و از همین ظرفیت فقه موجود استفاده لازم را برای توسعه آن ببریم.

وی ادامه داد: گاهی مسایل نو و جدید در همین ابواب قرار می‌گیرد ولی گاهی خودش هم می‌تواند فصل جدیدی باشد مانند بحث شرکت که می‎توان فصل جدیدی را گشود و بحثی را ایجاد کرد که نیازمند موضوع شناسی قویتر است و این مسئله باید در تمامی دروس حوزه آزاد گنجانده شود.

اعرافی گفت: سطح سوم فعالیت ما تغییر در کتب و ایجاد کتب جدید است یعنی ابواب موجود باید به ۷۰ باب برسد زیرا هر قدر تعلل شود به گسترش فقه جفا شده است یعنی آنقدر مسایل جدید انباشته شده که در ابواب موجود نمی‌گنجند، اگر چه تناسبی با این ابواب دارد ولی ظرفیت آن بیش از این حد است. مثلا کتاب تعلیم و تربیت یکی از این مقولات است که خودش در حد کتب موجود فقهی است همچنین کتاب جدیدی در روابط فردی و اجتماعی براساس متد اجتماعی و دقیق لازم است؛ بنده در این راستا تتبعی کرده و معتقدم می‌توان صد قاعده را در یک تحقیق ساده بیان کرد لذا واقعا خود آن یک کتاب فقهی است.

اعرافی با اشاره به اینکه اخلاق ما هم متاسفانه رشد اجتهادی نداشته است و اخلاق اجتهادی نیست، ادامه داد: در بحث مدیریت و سازمان واقعا ظرفیت یک کتاب فخیم و فاخر اجتهادی وجود دارد؛ هنر و رسانه، محیط زیست، پزشکی، معماری و شهرسازی، بازی و ورزش نیز همین ویژگی را دارد و می توان در حوزه به صورت تحقیقی به آن پرداخت. علاوه بر این، در حوزه سیاست، فقه و حکومت نیازمند این کتاب هستیم که موجود نیست.

مدیر حوزه های علمیه کشور اظهار کرد: من با تمام معنا معتقد هستم با همان شکلی که اعاظم در فقه داشتند باید صیانت شده و هیچ چیزی کاسته نشود ولی این سطوح از کار باید مورد مداقه قرار گرفته و نوآوری بر پایه های اصیل داشته باشیم.

وی افزود: در مورد اصول، برخی می‌گویند کاستی و برخی می‌گویند زوائد دارد؛ بنده معتقدم باید طبقه‌بندی در اصول موجود صورت بگیرد؛ زیرا اصول موجود ابزار استنباط فقط فقه نیست بلکه برای علوم دیگری نیز مانند تاریخ و حدیث و کلام مفید است، امروز اصول مربوط به مباحث کلامی و تفسیری و علوم توصیفی را کم داریم بنابراین این اصول فراتر از فقه کارآیی دارد.

وی افزود: همه اصول موجود ما عمق بالای علمی دارد ولی در برخی مسایل مانند تنقیح و مناط و تزاحم به خصوص ملاکات میان مرزهای واجبات، مستحبات و ... بسیار مهم و قابل تحقیق است که ممکن است در برخی موارد رنگ و بوی سیاسی هم بگیرد ولی کار فقهی تحقیقی و درستی در این کار انجام نشده است به خصوص در نظامات عام اجتماعی این مسئله لازم است.

مدیر حوزه‌های علمیه کشور ادامه داد: مبانی و قواعد موضوع‌شناسی از دیگر ضروریات است و موسساتی نیز به آن می‌پردازند ولی بیش از این‌ها نیازمند کار تحقیقی است و همچنین از مهمترین مسایل، نظام‌سازی است.

وی افزود: باید در اصول، مسئله نظام‌سازی مورد تحقیق و تدقیق قرار بگیرد همچنین سیره رفتاری ائمه(ع) از دیگر مسایل مهم است؛ مثلا همین واقعه عاشورا را چگونه می‌توانیم مورد استفاده قرار دهیم؛ یا سیره انسان ۲۵۰ ساله یعنی مجموعه زندگی ائمه(ع) که باید در اصول و فقه مورد توجه باشد تا بتوانیم روش زندگی امروز را از آن به دست آوریم.

منبع: ایسنا