چرا رئیس جمهور ترمیم کابینه را عقب انداخته است؟/ نمایندگان مجلس از نامه نگاری خسته شده و سراغ استیضاح رفتند/ پشت پرده تغییرات احتمالی در کابینه چیست؟

گروه سیاست نامه نیوز: ترمیم و تغییر کابینه یکی از مباحث داغ سیاسی در هفته های اخیر است. کارشناسان و فعالان سیاسی و اقتصادی مدام بر این ضرورت تاکید می کنند. به عنوان مثال موسوي لاري، نايب‌رييس شوراي عالي سياستگذاري اصلاح‌طلبان در این باره گفته بود:«خيرخواهان آقاي روحاني در زمان چينش كابينه و انتخاب استانداران تذكر دادند، ولي او توجه نكرد... اشكالي ندارد رييس‌جمهور در مسير كار به اين نتيجه برسد كه يك تغيير ذائقه دهد و يك نوسازي در بدنه مديريت اجرايي ايجاد كند تا كارها با شتاب بيشتري پيش برود و دولت سرحال‌تر و فعال‌تر شود.»

حسين مرعشي از حزب كارگزاران سازندگي نيز پيش‌تر گفته بود: «مردم از هر تغييري كه توسط رييس‌جمهور انجام شود، استقبال مي‌كنند. دست رييس‌جمهور براي تغيير كابينه باز است. » علاوه بر او عبدالله ناصري، عضو بنياد باران نيز حدود یک ماه قبل در گفت‌وگويي تاكيد كرده بود: «كابينه دوازدهم نياز به يك جراحي بزرگ دارد تا اميد و نشاط اجتماعي را به وجود بياورد.»

نمایندگان مجلس نیز با وجود در دست داشتن همه ابزارهای نظارتی و فرصت حساب پس گرفتن از تیم اقتصادی فعلی، دو مرتبه دست به قلم شده و سعی کردند با نامه نگاری از رئیس جمهور بخواهند که مطالبه ترمیم کابینه را جدی بگیرد. البته برخی نمایندگان ادوار همچون احمد توکلی تغییر در کابینه را خیلی لازم ندانسته و معتقدند که با عزل ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی مشکل حل می شود. به هر ترتیب پاسخ روحانی به همه این توصیه ها سکوت بوده است. آقای رئیس جمهور در آن جلسه سالن اجلاس سران با مدیران ارشد دولتی گفت و گو و خواست که همه تلاش خود را برای برون رفت از شرایط اقتصادی دشوار فعلی به کار بگیرند اما حرفی از تغییر نزد. نه تنها حرفی نزد بلکه هیچ نشانه ای از توجه به این توصیه کارشناسان نیز در سخنان و اقدامات روحانی مشاهده نمی شود. به همین خاطر هم است که شاهدیم برخی از نمایندگان مجلس از گفت و گو یا نامه نگاری ناامید شده و سراغ همان شیوه سوال و استیضاح خود رفته اند. مصداقش این که همین امروز (یکشنبه) استیضاح علی ربیعی وزیر کار با 90 امضا تقدیم هیات رئیسه شد.

در این شرایط نخستین سوالی که به ذهن می رسد این است که چرا روحانی توصیه کارشناسان مبنی بر ضرورت تغییر کابینه را جدی نگرفته یا پشت گوش می اندازد؟ آن هم در شرایطی که مشخص است خود او نیز از عملکرد همکارانش در هیات وزیران راضی نیست چراکه اگر راضی بود آن ها را به دو گروه «نااميد» و «اميدوار» تقسيم‌بندي نمي‌كرد یا به آنان که «با يك اخم يا يك نامه مي‌ترسند خرده نمی گرفت. اظهارات اخیر جلال میرزایی عضو فراکسیون امید اما می تواند در حل این معما موثر باشد.

او از تلاش عده ای برای بهره برداری سیاسی از موضوع ضرورت ترمیم کابینه خبر داده است و می توان اینطور برداشت کرد که حسن روحانی دست آقایان منفعت طلب را خوانده و با پافشاری به ادامه مسیر با وزرای فعلی می خواهد در بازی آنان نیفتد.

جلال میرزایی از جریان مخالف دولت و یک جریان مخالف دولت که درصدد چیدن مهره های خود هستند سخن به میان آورده و گفته است: « بسیاری از فعالان سیاسی انتظار دارند که رییس‌جمهور تغییری در تیم اقتصادی ایجاد کند. در همین حال برخی از اعضای تیم اقتصادی هم بیکار ننشسته‌اند و دنبال این هستند که با مدیریت و مهندسی شرایط، وزارت یا جایگاه دیگری دچار تغییر شود و نگاه‌ها به آن سو رفته و خودشان در امان بمانند، بنابراین دست به تلاش‌هایی زده‌اند که بتوانند از دل این مطالبه عمومی منافع خودشان را تامین کنند.‌«

وی همچنین طرح شایعاتی مربوط به استعفای جهانگیری و گمانه زنی برای تغییر معاون اول را ناشی از نگاه برخی سیاسیون به انتخابات 1400 دانسته و توضیح داده است که «وقتی بحث روی تغییر و ترمیم تیم اقتصادی است و به ناگاه بحث انحرافی استعفای معاون اول مطرح می‌شود مشخص می‌شود نگاه برخی افراد به جای توجه به مشکلات مردم، دنبال انتخابات 1400 است و دغدغه مردم را ندارند.»

به گفته وی یک عده تلاش دارند تا بتوانند باعث تغییر معاون اول شوند و اکثریتی به دنبال تغییر تیم اقتصادی هستند. لازم به ذکر است که برخی از خبرنگاران پارلمانی نیز طی یکی دو هفته گذشته در رسانه ها و صفحات خود در فضای مجازی از تلاش اعتدال و توسعه و تیم واعظی برای تسلط بر تیم اقتصادی دولت خبر داده بودند.

جلال میرزایی همچنین گفته است: یک جریان هم که جریان منتقد و مخالف دولت است، از این مطالبه سوءاستفاده می‌کند برای اینکه برنامه خودش را پیش ببرد و این حس را القا کند که دولت در موضع ضعف است و نیاز به کمک دارد. در این حال کمک‌شان هم مشروط است به اینکه افرادی که مدیریت جهادی انجام می‌دهند به کابینه راه پیدا کنند؛ چرا که این شرایط مرد میدان می‌خواهد و این مرد میدان باید از میان آنان انتخاب بشود.

او از کسی نام نبرده اما روشن است که به موضوع احتمال معاون اولی قالیباف اشاره دارد. موضوعی که در هفته های گذشته چندین بار طرح شد و به گفته منابع خبری غیررسمی از سوی علی لاریجانی رئیس مجلس هدایت می شد.