معمای عجیب مقتدی صدر در عراق/ هانی زاده: مقتدی صدر می خواهد پسر عموی خود نخست وزیر شود/ راز سکوت آیت الله سیستانی

گروه بین الملل نامه نیوز: پس از پیروزی مقتدی صدر در عراق، آنچنان که در ابتدا احساس می شد، فضای جدیدی برای تحولات بنیادی شکل نگرفت. جریان صدر نتوانسته اند هنوز به روند مشخصی برای انتخاب نخست وزیر دست پیدا کنند و از سوی دیگر اعتراضات و شورشهای مردمی فضای عراق را با مسائلی روبرو کرده است. در حالی که در ابتدا فرضیه بر این بود که العبادی می تواند به زودی بر کرسی نخست وزیر برای بار دیگر تکیه زند اما گفته ها حاکی از آن است که مقتدی صدر مسیر دیگری را می پیماید که باعث خواهد شد مذاکرات و چانه زنی ها به فرایندی فرسایشی تبدیل شود. آیا در آینده نزدیک می توانیم شاهد به نتیجه رسیدن این روند باشیم؟ عراق جدید می تواند با شرکت همه گروهها به روند جدیدی دست پیدا کند؟

در این باره با حسن هانی زاده کارشناس مسائل خاورمیانه گفت و گو کرده ایم که از نظر می گذرانید.

- تحولات عراق در حال حاضر به چه شکلی پیش می رود؟ چرا چانه‌زنی برای این‌که گروه‌ها به ائتلاف برسند و به انتخاب نخست وزیر دست بزنند، به نتیجه نرسیده و هنوز چشم‌انداز خاصی در این باره وجود ندارد ؟

در عراق بعد از انتخابات به صورت ناگهانی جریان السائرون به رهبری مقتدا صدر پیروز این انتخابات شد؛ این جربان با 54 کرسی بیشترین آرا را کسب کرد، بعد از آن جریان فتح است که با 52 کرسی، بعد از آن جریان نصر وابسته به حیدر العبادی با کرسی‌های کمتری و سپس دولت قانون و به رهبری نوری المالکی و همچنین الحکمه به رهبری عمار حکیم آرای مردمی را کسب کردند. این جریان‌های شیعه در واقع به ترتیب پیروز شدند و اگر ائتلاف کنند، می‌توانند یک دولت ائتلافی تشکیل دهند، ولی مقتدا صدر چون خودش را پیروز این انتخابات می‌داند، یکسری پیش‌شرط‌هایی تعیین کرده است، از جمله این‌که آقای جعفر صدر، پسر عمو و داماد ایشان به‌عنوان نخست وزیر انتخاب شود، در غیر این صورت پست‌های کلیدی مثل وزارت خارجه، وزارت نفت، وزارت امنیت ملی، وزارت کشور، باید در دست جریان السائرون باشد که این امر موجب بروز اختلاف بین مقتدا صدر، جریان السائرون و سایر جریان‌های شیعه قرار گرفت و تاکنون سقف چانه‌زنی‌ها همچنان بالاست و مقتدا صدر سعی می‌کند یا پست‌های وزارتخانه‌های کلیدی دولت آینده را در اختیار داشته باشد، یا این‌که پسر عموی وی، جعفر صدر به‌عنوان نخست وزیر انتخاب شود. لذا این مسائل موجب شده که جریان‌های سیاسی نتوانند به یک جمع‌بندی مشترکی برسند.

- به نظرتان چه چهره‌های دیگری مطرح است؟ شانس آقای عبادی کمتر شده و آقای نوری المالکی هم اصلا امکانش نیست؟ به‌جز این‌ها چهره دیگری هم مطرح است؟

آقای حیدر العبادی شانس بالایی دارد و جریان‌های سیاسی بیشتر روی آقای حیدر العبادی تمرکز دارند، ولی آقای مقتدی صدر روی جعفر صدر که پسر عموی ایشان است و یکی از چهره‌های شاخص است، اما تجربه کمی در حوزه اجرایی و سیاسی دارد و آقای مقتدا صدر اصرار دارد که ایشان نخست وزیر شود. در غیر این صورت باید پنج وزارتخانه کلیدی در اختیار جریان السائرون قرار بگیرد. به نظر می‌آید هنوز چهره قابل قبولی در حوزه سیاسی پیدا نشده که بتواند یک دولت ائتلاف ملی تشکیل دهد، ولی آقای حیدر العبادی از شانس بالایی برخوردار است.

- به نظرتان ورود مرجعیت می‌تواند باعث شود که این جریان تسریع شود؟

شرایط عراق به گونه‌ای است که دخالت مرجعیت به نظر می‌رسد که شاید به صلاح نباشد و صلاحدید مسئولان سیاسی این است که مرجعیت در این بازی‌های سیاسی ورود پیدا نکنند. در حقیقت مرجعیت همیشه در کنار مردم بوده و همیشه ناظر بر رفتار مسئولان عراقی بوده و لذا هرگونه دخالت در مسائل سیاسی ممکن است نتیجه معکوس داشته باشد و لذا مرجعیت، مخصوصا آیت‌الله سیستانی ترجیح داده که در این شرایط خیلی ورود پیدا نکند و جریان‌های سیاسی بتوانند در کنار هم و با گفت و گو، مشکلاتشان را حل کنند.