آیا قیمت ارز همچنان بالا خواهد رفت؟/ ندیمی: شرایط برای کنترل ارز در اختیار دولت نیست

گروه سیاست نامه نیوز: تاثیر عمیق قیمت دلار بر زندگی روزمره و معیشیت مردم قابل انکار نیست، دلاری که حالا بین 14 هزار تومان در حال نوسان است و انتظار عمومی از دولت برداشتن گام های جدی برای کنترل این وضعیت و تعدیل قیمت ها است. اگر علل اساسی در افزایش و نواسانات نرخ ارز را نشناسیم، امکان برداشته شدن گامی اساسی برای آن وجود ندارد. به گفته کارشناسان اقتصادی عواملی از جمله میزان عرضه ، سیاست های اقتصادی دولت و حباب ناشی از هیجانات بازار بر نرخ واقعی ارز تاثیر می گذارد. همین کارشناسان اما در مورد اینکه کدام یک از عوامل مورد اشاره نقش بیشتری در قیمت کنونی دارد اختلاف نظر دارند. در این باره با ابوذر ندیمی، مشاور رئیس سازمان برنامه و بودجه و نماینده سابق مجلس گفت و گو کرده ایم که از نظر می گذرانید. ندیمی مسائل روانی را یکی از اصلی ترین عامل در نرخ کنونی می داند.

این کارشناس مسائل اقتصادی گفت: « اصولا ارز به عنوان چیزی برای کالای اساسی تعریف نمی شود بلکه برای مصرف خارجی است و مردم آن را تهیه می کنند تا به امورات خود در خارج از کشور برسند. اما وقتی ارز به عنوان یک کالای سرمایه ای تبدیل شود موجب افزایش نرخ خواهد شد و این سوداگری دیگر ربطی به اقتصاد ندارد. باید بدانیم که دولت برای برخی کالاهای اساسی مانند دارو که نیاز حتمی و حیاتی مردم هستند نرخ ارز را مشخص کرده است. اما افزایش بیش از این نرخ مربوط می شود به عملکرد کسانی که خرید و فروش می کنند تا سود ببردند. پس نیجیه می گیریم نرخ ارز از وضعیت ساده مسیر اصلی خود خارج شده و سوداگری و مسائل روانی بیشترین تاثیر را در قیمت فعلی ارز دارند.»

ندیمی با تاکید بر اینکه کنترل نرخ در چنین وضعیتی از توان دولت خارج شده و سیستم اقتصادی تحلیلی برای کنترل این وضعیت ندارد گفت: « وظیفه دولت این است که کالاهای اساسی را با قیمت مشخص در اختیار مردم قرار دهد. واقعیت این است که قیمت گذاری برای مابه تفاوت ارز چهار هزار تومانی و ارز آزاد در اختیار دولت نیست زیرا خریدار و فروشنده یکدیگر را جایی در بازار غیر رسمی پیدا می کنند. مثال بارز این مسئله این است که یک فرد ممکن است بخواهد خانه خود را دو برابر قیمت بفروشد. آیا حکومت می تواند جلوی او را سد کند؟ نمی تواند. حکومت نمی تواند او را از این کار منع کند. تنها راهی که پیش روی دولت در چنین وضعی است این است که فقط می تواند مالیات را اخذ کند. در مورد نرخ ارز نیز چنین است.»