مجید تفرشی: چرا اسناد مربوط به زیباکلام از سوی وزارت خارجه انگلیس سانسور شد؟!(خبر ویژه)

عبدالله شهبازی مورخ، ضمن انتشار این مطلب نوشت: یادداشت آقای مجید تفرشی درباره اسناد بریتانیایی مربوط به پرونده دستگیری آقای صادق زیباکلام، دانشجوی ایرانی دانشگاه برادفورد، در تابستان

۱۹۷۴/ ۱۳۵۳، از منظر تبیین روابط حکومت پهلوی با کانون‌های قدرت در بریتانیا و غرب واجد اهمیت است.

داستان پرونده آقای صادق زیباکلام بخشی از ماجرایی است که در تاریخ‌نگاری معاصر بریتانیا به «ویلسون پلات» (توطئه علیه دولت ویلسون) شهرت دارد که سرانجام (۵ آوریل ۱۹۷۶/ ۱۶ فروردین ۱۳۵۵) به استعفای هارولد ویلسون، نخست‌وزیر بریتانیا و رهبر حزب کارگر، انجامید. پشت پرده این «توطئه» کانون سیاسی- اطلاعاتی بسیار قدرتمندی بود که از طریق لرد ویکتور روچیلد و جرج کندی یانگ (قائم‌مقام ام. آی. سیکس در زمان کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲) و سِر دیک گلداسمیت وایت (رئیس‌ام. آی. فایو و سپس ام. آی سیکس) و سِر شاپور ریپورتر با شاه رابطه بسیار نزدیک داشت. از این طریق، شاه نیز در اقدامات فوق علیه دولت ویلسون به‌نحوی سهیم بود.

به بخش‌های زیر توجه شود: «زیباکلام در سال ۱۹۷۱ برای تحصیل در رشته مهندسی شیمی در مقطع فوق لیسانس و سپس دکترا وارد دانشگاه برادفورد و سه سال بعد در تابستان ۱۹۷۴ در حین سفری به تهران ناپدید شد... ظاهراً توجه خاص، جدی و کم‌سابقه محافل دانشگاهی در بریتانیا نسبت به وضعیت این دانشجوی ایرانی به پنج دلیل مشخص صورت گرفت: …۲- کم‌سابقه یا بی‌سابقه بودن دستگیری یک دانشجوی شاغل به تحصیل در بریتانیا در کشور خود (این مسئله بعضاً در مورد دانشجویان سابق پس از بازگشت به کشورشان رخ داده بود، ولی دستگیری آنها در حین تحصیل در بریتانیا امری نادر بود...) ۴- ریاست افتخاری هارولد ویلسون نخست‌وزیر و رهبر وقت حزب کارگر بریتانیا در دانشگاه برادفورد».

و نیز توجه شود به اسامی لرد ویکتور روچیلد [راتچایلد] و سِر دیک وایت (رئیس‌وقت ام. آی. سیکس)، بعنوان دوستان نزدیک شاه که هارولد ویلسون، در مقام رئیس‌افتخاری دانشگاه برادفورد، برای آزاد کردن آقای زیباکلام به ایشان متوسل شد، و نیز سانسور بخشی از اسناد این پرونده پس از تأخیر در آزاد کردن آن: «در مجموعه اسناد آزادشده آرشیو ملی بریتانیا مربوط به سال ۱۹۷۵‌اشاراتی به دستگیری یک دانشجوی ایرانی دانشگاه برادفورد در حین سفر به تهران شده بود. با این وجود، پرونده بررسی‌های مسئولان برای پیگیری دستگیری صادق زیباکلام مفرد... به دلایل نامعلومی سال گذشته آزاد نشد و جزو اسناد از طبقه‌بندی خارج شده در سال ۲۰۰۷ قرار گرفت... گفتنی است که در پرونده منتقل‌شده به آرشیو ملی بریتانیا، بخش‌هایی از مکاتبات راتچایلد با ویلسون که حاوی نام افراد مشخصی بوده سانسور و پنهان شده است.»