گفت‌وگوی نامه نیوز با محمدرضا خباز؛
آمریکا همچنان برای مذاکره پافشاری خواهد کرد
پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :
نامه نیوز-گروه سیاست: « محمدرضا خباز » نماینده ادوار مختلف مجلس و عضو پیشین حزب اعتماد ملی می گوید : آمریکا همچنان برای مذاکره پافشاری خواهد کرد و ایران نیز جبرا بر بازگشت بر امتیازات برجام پافشاری خواهد کرد. شاید دقیق نتوان گفت که این پذیرش در دولت آمریکا شکل می‌گیرد ولی آنها می‌دانند که این مذاکره و پذیرش شروط ایران به‌نفع‌شان است. با او در مورد روابط ایران و آمریکا گفت و گو کرده ایم.
* در ماه‌های اخیر رهبری و دیگر مقامات رده بالای کشوری و لشگری از منفی بودن مذاکره با آمریکا گفته‌اند، این درحالی است که اخیرا رئیس جمهور و وزیر خارجه در سفر به مقر سازمان ملل در آمریکا بر احتمال مذاکره مشروط با مقامات آمریکایی صحه گذاشتند. آیا این حاکی از نوعی واگرایی است یا نوعی تفاوت تاکتیکی؟
طبق اصل 110 قانون اساسی، اختیارات مقام معظم رهبری بالاترین میزان اختیارات مقامات سیاسی نظام است. تعیین سیاست‌های کلی و راهبردهای نظام با رهبری است. همه کسانی که قانون اساسی را قبول دارند، این اصل را می‌پذیرند. اگر شما هم به فرمایشات رهبری در ماه‌های اخیر نگاه کنید، متوجه خواهید شد که ایشان در دیدار اخیرشان با موکب‌داران کشورهای عربی و عراق، باوجود آنکه تاکید داشتند که تیم ترامپ دروغگوست و مذاکره در شرایط فعلی نادرست است، لیکن در همان حال فرمودند که «اگر آنها از راه آمده برگردند و توبه کنند و قبول کنند که خروجشان از برجام اقدامی نادرست بوده و پس از آن تحریم‌ها را بشکنند، آنگاه راه برای مذاکره و گفتگو باز می‌شود». این نقل به مضمون نشان می‌دهد که ایشان نیز بحث مذاکره برایشان به‌صورت مطلق بسته نیست. توبه در ادبیات دینی ما به معنای بازگشت است و معنای توبه آمریکا بازگشت از راه اشتباهی است که رفته و برعلیه ملت ایران خصومت ورزیده است.
*پس به نظر شما اختلاف نظر و دیدگاهی میان مقامات وجود ندارد؟
منظور آقای ظریف و دکتر روحانی نیز همین است. تنها لغات و عبارات تفاوت دارند و مسئله حتی بر سر اختلاف سلیقه هم نیست. آقای ظریف دقیقا حرف رهبری را می‌زند تنها آنچه رهبری در آخر بیان‌شان می‌گوید، ایشان به اقتضای وظیفه‌اش در ابتدای صحبت‌های دیپلماتیک مطرح می‌کند و آنچه رهبری در ابتدا می‌گویند را، در پایان اظهارات خود بیان می‌کنند. وگرنه آقای ظریف و آقای روحانی نیز می‌گویند با آمریکا مذاکره نمی‌کنیم و اگر مذاکره بکنیم، پیش شرط این است که به برجام بازگردند و همه تحریم‌ها را لغو کنند. در اینجا تفاوت تنها در نوع ادبیات و فرم بیان است و ما در محتوای نظرات همه وحدت رویه را حس می‌کنیم.
اینکه تقدم و تاخر قسمت‌های مختلف دیدگاه نظام درباره مذاکره چگونه است، به نوع جایگاه افراد باز می‌گردد.
*ممکن است این خود بخشی از تاکتیک نظام باشد؟
حتی اگر برخی مسئولان نظام با هم در تاکتیک و فنون خاص اختلاف نظر داشته باشند نیز در چهارچوب قانون اساسی پذیرفته شده است. این هیچ عیبی ندارد و هدف ما یکی است. مسئله اصلی راهبرد طولانی مدت و استراتژی است که همه مسئولین در این زمینه با رهبری همسو هستند. بنده شخص آقای روحانی را از قدیم می‌شناسم و ایشان با تمام وجود آیت الله خامنه‌ای و نگرش ایشان به مسائل را قبول دارند. کسانی که به دنبال تفرقه در درون نظام بوده و سعی در نشان دادن واگرایی بین ارکان نظام هستند، در حقیقت بدخواه کشور و نظام‌اند. این‌ها خواب‌هایی آشفته دیدند و به دنبال تعبیر آن خواب‌ها هستند. بنده ریشه آقای روحانی را از مجلس چهارم و پنجم می‌شناسم و می‌دانم ایشان علاقه وافر به رهبری داشته و دارند.
حرف نظام یکی است. در شرایط فعلی با این وضعیت نه عقلانی، نه شرعی و نه منطقی است و تنها در صورت تغییر این رویه ممکن است ما به مذاکره تن دهیم و این تغییر رویه باید کاملا آشکار باشد.
*باتوجه به اینکه آرایش نظامی و سیاسی منطقه تا حدی تغییر کرده و موازنه قوا به نفع ایران و جبهه مقاومت است و ترامپ نیز در دو سال اخیر متوجه شده که سیاست تحریم و فشار اثر زیادی در تغییر رویه نظام نداشته، به‌نظر شما ممکن است دولت او دست از یک دندگی بردارد و در آستانه سخنرانی آقای روحانی در سازمان ملل با پذیرش شرایط پای میز بنشیند؟ اینکه انتخابات آمریکا نزدیک است این تمایل را افزایش نمی‌دهد؟
ترامپ پیروزی در انتخابات پیش رو را در ماه‌های آینده بسیار مهم تلقی کرده و برای آن تلاش می‌کند. اینکه او بتواند با ایران کنار بیاید و از این طریق فرصتی برای تبلیغات و کسب رای بیشتر در عرصه عمومی پیدا کند، بسیار برای کسی چون او مطلوب است. ما اتفاقا در زمان حاضر به مذاکره چندان نیاز تبلیغاتی نداریم. انتخابات مجلس در ایران تاثیر اندکی از ماجرای سیاست خارجی می‌گیرد و بیشتر فاکتورهای داخلی در آن سرنوشت ساز هستند. رای جناح‌های مختلف چندان تاثیری از مذاکره و مصالحه نمی‌گیرد. ولی برای ترامپ مذاکره با ایران حیاتی است و این را آقای ظریف به خوبی درک کرده و می‌داند در شرایط فعلی این ایران نیست که باید باج بدهد. به نفع ترامپ است که از راه رفته برگردد و بتواند با نمایش یک مذاکره موفق برد-برد بازی را در داخل ببرد.
یک دندگی ترامپ و آمریکا و عدول از توافقات بین المللی، باعث بدبینی بسیاری از کشورها و دولت‌ها به کاخ سفید شده است. آقای ترامپ باید بداند که اگر قرار است برگردد، بهترین فرصت برای چنین کاری همین حالا است و شاید با گذشت زمان، فردا دیر باشد! وی با مذاکره نکردن و حل نکردن مسئله آمریکا با منطقه، تنها فرصت دموکرات‌ها را افزایش می‌دهد، وگرنه ایران نیز می‌داند که باوجود وحدت استراتژیک دموکرات‌ها و جمهوری خواهان در اهداف کلی، مذاکره با کبوترهای دموکرات زیرک، راحت‌تر از بازهای شکاری جمهوری‌خواه است.
*پیش بینی شما درباره این بازی پینگ پنگ دیپلماتیک چیست؟
آمریکا همچنان برای مذاکره پافشاری خواهد کرد و ایران نیز جبرا بر بازگشت بر امتیازات برجام پافشاری خواهد کرد. شاید دقیق نتوان گفت که این پذیرش در دولت آمریکا شکل می‌گیرد ولی آنها می‌دانند که این مذاکره و پذیرش شروط ایران به‌نفع‌شان است. اینکه دونالد ترامپ شخص جنگ طلب و تندخویی مانند جان بولتون را از سمت مشاوره برکنار کرد، نشان می‌دهد که اتفاقا تمایل او بیشتر به مذاکره است، زیرا در سطح بالای سیاسی، مشاوران شخصیت‌ها تاثیری مهم بر مشی دولت‌ها و نهادها دارند و این اقدام به نظرم از جنبه نمادین، حاکی از این تمایل است.
دیدگاه تان را بنویسید