سرگیجه سیاسی در اسلام آباد ؛ رمزگشایی رفتارهای عجیب این روزهای نخست وزیر پاکستان

پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :

نامه نیوز- گروه سیاست: اوایل شهریورماه امسال بود که عمران خان نخست وزیر جنجالی پاکستان به ایران آمد. او که در انتخابات‌های داخلی پاکستان به زحمت از سّد رقبای سیاسی خود گذشت، اکنون در موقعیتی خود را دیده که بتواند نقشی منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را ایفا کند. او چندی پیش درحالی به ایران آمد که خود مقامات ایرانی از پاکستان به دلیل اهمال در کنترل مرزهای غربی این کشور با ایران نیز گله‌مند بودند؛ اما هنوز تمایل دولت جدید پاکستان به بزرگ نشان دادن نقش خود در منطقه وجود دارد!

چند روزی از طرح ادعای اخیر عمران خان در مورد میانجیگری بین ایران و عربستان برای تامین امنیت منطقه نگذشته بود که دوباره خبر سفر شخصیت اول سیاسی اسلام آباد به تهران در روزهای اخیر داغ شد. نخست وزیر پاکستان یکی از اولین گزینه‌هایی بود که هم از طرف آمریکا و هم از طرف عربستان به‌عنوان یک عنصر میانجی مطرح شد. او البته از برخی جنبه‌ها زیر بلیط تهران نیز هست.

در ماجرای مجادلات میان هند و پاکستان بر سر کشمیر، ایران به واسطه تعلق خاطر مذهبی به مسلمانان کشمیر، طرف پاکستان را گرفت. این درحالی است که ایران درحالت عادی باید بخاطر ماجرای عدم نظارت ارتش و پلیس پاکستان به مرزهای مشترک با ایران -که اسباب ورود تروریست‌ها و قاچاقچیان را به کشور فراهم آورده است- از دست دولت عمران خان شاکی باشد. با این حال مواضع مقامات ایرانی کاملا نشان‌دهنده نزدیکی مواضع این کشور به پاکستان دارد. در همین راستا، در روزهای اوج درگیری مرزی هند و پاکستان، سرلشگر باقری فرمانده ستاد کل نیروهای مسلح ایران برای کاهش تنش میان هند و پاکستان تاکنون بارها به‌صورت حضوری و تلفنی وارد رایزنی شده است.

با این حال بازی عمران خان در ایران و حضور وی در شهر مقدس مشهد و دیدارش با مقامات ایران نشان داد که اراده وی برای شکل دادن به یک بازی بین‌المللی جدی است. پاکستان هم روابط جدی و دیرینه با عربستان سعودی دارد و ارتباطات اقتصادی-نظامی گسترده‌ای را با این کشور برقرار کرده است، و هم رابطه خوبی با آمریکا نیز دارد. وی که مرداد سال گذشته به‌عنوان نخست وزیر پاکستان قسم یاد کرده، ارادت شدیدی به علی شریعتی و اقبال لاهوری، دو روشنفکر دینی پارسی زبان دارد. این پزشک و بازیکن سابق تیم ملی کریکت پاکستان که فعال حقوق بشر و صاحب بیمارستان بردفورد آمریکا نیز هست، لیستی بلند از رزومه‌ها علمی و فرهنگی را نیز در کارنامه دارد؛ از فلسفه و اقتصاد و موسیقی تا تفسیر ورزشی!

لیکن او زیاده‌خواهانه قصد دارد تا سطح خود را تا نامزدی برای جایزه صلح نوبل نیز ارتقاء دهد. جایزه‌ای که امسال نه به او رسید و نه به مکرون رئیس جمهور پر هیاهوی فرانسوی‌!

وی در آستانه سفر تیم دولت به مقر سازمان ملل در آمریکا، (یعنی سپتامبر 2019) اعلام کرد که «ترامپ» از او خواسته میان ایران و آمریکا میانجی گری کند. همچنین وی اندکی بعد نیز پس از دیدار با بن سلمان ادعا کرد که ولیعهد عربستان از او خواسته تا برای کاهش تنش از طرف عربستان با ایرانی‌ها صحبت کرده و پادرمیانی کند. اما ماجرا از این قرار بود که نه ایالات متحده آمریکا و نه عربستان و بن سلمان، هیچ کدام ادعای «عمران خان» نخست وزیر پاکستان را تایید نکردند.

اخیرا وزارت خارجه پاکستان نیز گزارش‌‌های منتشر شده درباره درخواست عربستان سعودی از نخست‌وزیر این کشور برای وساطت بین ریاض و تهران را تکذیب کرد. خبرگزاری روسی عرب زبان روسیا الیوم، ساعاتی پیش مدعی شد که وزارت خارجه پاکستان عصر روز جمعه با انتشار بیانیه‌‌ای تأکید کرده میانجی‌گری اسلام آباد بین ریاض و تهران صحت ندارد و ولیعهد یا دیگر سران سعودی هیچ پیامی در این باره برای دولت پاکستان ارسال نکرده‌اند.

این در حالی است که عمران خان ماه گذشته در جمع خبرنگاران در نیویورک اعلام کرده بود که «دونالد ترامپ»، ‌رئیس جمهوری آمریکا از وی خواسته برای کاهش تنش با ایران وساطت کند و همچنین بن سلمان نیز از وی خواسته که با رئیس جمهوری ایران صحبت کند!

همه این رفتارهای عجیب در کنار فقدان وزنه سیاسی لازم در اسلام آباد برای میانجی‌گری را باید یک طرف قرار داد و ماجرای موضع اخیر عجیب دولت پاکستان و نخست وزیر آن را در ماجرای سوریه یک طرف! دیروز عمران خان در اقدام عجیب دیگری از حملات گسترده ارتش ترکیه به دستور اردوغان به خاک سوریه و بمباران شبه نظامیان و غیرنظامیان کردنشین مناطق شمال سوریه تماما دفاع کرده است.

این اقدام در شرایطی صورت می‌گیرد که تقریبا هیچ کشوری از میان همپیمانان ترکیه این اقدام را تایید نکرده است. حتی عربستان و قطر که از نظر سنتی همراه با اردوغان هستند و روس‌هایی که در سوریه توسط احزاب کرد طرفدار آمریکا تهدید می‌شوند نیز چنین سطحی از حمایت سیاسی را از خود بروز ندادند. کار تا جایی بالا گرفت که ایران و روسیه به عنوان دو متحد تجاری و سیاسی ترکیه در ماجراهای اخیر منطقه، و کلیه اعضای ناتو (که ترکیه نیز در این پیمان حاضر است) نیز کمابیش اقدامات ترکیه را محکوم اعلام کردند. قطر نیز باتوجه به سوابق همکاری خود با ترکیه، موضع بینابینی را اتخاذ کرده است!

این اقدام عجیب عمران خان باتوجه به اینکه سطح همکاری پاکستان و ترکیه به لحاظ سیاسی و اقتصادی از درجه نازلی برخوردار است، از منظر تحلیل‌گران بیشتر حاکی از حس جلب توجه و دیده شدن در عرصه بین‌المللی است. دیده شدنی که شاید در عرصه‌های داخلی پاکستان، مصرف داخلی داشته باشد. او این روزها قصد دارد تا به یک سلیبریتی سیاسی در عرصه ملی و جهانی تبدیل شود؛ هرچند نه خود او نه کشورش چنین ظرفیتی را دارا نباشند.