رئیس خانه اقتصاد ایران: شوک بنزینی آبان محصول هفت سال پوپولیسم بود / بنزین باید پنج هزار تومان باشد/ جای یارانه نقدی «کارت انرژی» می‌دادیم

پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :

نامه نیوز- گروه اقتصاد: افزایش قیمت بنزین تاکنون بیشتر توجهات سیاسی را به خود جلب کرده است، اما کمتر پیش آمده تا این رویداد سیاسی از دریچه «اقتصاد سیاسی» آن هم از نظرگاه افرادی که مستقیما درگیر ماجرای بازار بودند بررسی شود. اتاق بازرگانی ایران به عنوان قلب پارلمان بخش خصوصی ایران همواره دیدگاهی مشخص در ارتباط با قیمت بنزین داشته است. یکی از بحث‌های محوری اعضای فعال اقتصادی این اتاق و سایر اتاق‌های شهرستان‌ها، ضرورت افزایش قیمت بنزین بوده است. در این میان برخی اعضای سابق اتاق بازرگانی نسبت به روند منفعلانه فعلی اتاق درباره رویدادهای اقتصادی کشور نقدهایی را وارد می‌دانند. یکی از این افراد دکتر « مسعود دانشمند »، فعال اقتصادی و عضو سابق اتاق بازرگانی تهران است که اکنون «رئیس خانه اقتصاد ایران» است. با این استاد دانشگاه و کارشناس اقتصادی در این رابطه گفتگویی انجام دادیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:

مخالف شوک قیمتی بودیم

مسعود دانشمند در گفتگو با خبرنگار نامه نیوز، با بیان اینکه راه‌حل اجرایی طرح کاهش یارانه بنزین و افزایش قیمت آن از نظر ما در اتاق بازرگانی این نبود، اذعان کرد: اکنون که بنده رئیس خانه اقتصاد ایران هستم نیز همچنان بر همان نظر گذشته هستم که روش اجرا نباید چنین باشد.

این عضو سابق اتاق بازرگانی ایران همچنین گفت: از نظر کلی اصل تعدیل قیمت بنزین درست بوده است، اما ما نباید بقول آقای لاریجانی خطاب به دکتر احمدی نژاد «دولت رابین هودی» ایجاد کنیم. در زمان اجرای طرح هدفمندسازی یارانه‌ها در دولت قبل، نظر ما این بود که دولت به جای پرداخت یارانه نقدی به حساب مردم، «کارت انرژی» ایجاد کرده و از محل آن کارت به‌صورت برابر به همه مردم مقداری مشخصی پول اختصاص دهیم که بتوانند از آن کارت اعتباری مخصوص انرژی، بنزین و سوخت تهیه کرده یا از خدمات حمل و نقل عمومی استفاده کنند.

رئیس خانه اقتصاد ایران ضمن اشاره به این نکته که «طرح کارت انرژی نه تورم‌زا بود و نه آنکه اجازه می‌داد افراد بخاطر پرداخت پول حامل‌های انرژی مختلف آسیب نمی‌دیدند» گفت: دولت هم می‌توانست بنزین را به‌صورت تک نرخی به نرخ متوسط فوب خلیج فارس (۵هزارتومان) برساند. همچنین عدالت هم در این طرح برقرار می‌شد، زیرا کسانی که خودرو نداشتند می‌توانستند با این کارت از حمل و نقل عمومی استفاده کرده یا در انتهای دوره مالی پول آن را دریافت کنند و افراد دارای درآمد مناسب که مصرف بالای بنزین دارند، از جیب خود بنزین ۵هزارتومانی بخرند.

این فعال اقتصادی در پاسخ به این سوال که برخی مطرح می‌کنند «درآمد هنگفت حاصل از افزایش قیمت بنزین به جیب مردم و تولید بر نمی‌گردد» توضیح داد: این اشتباه است که ما فکر کنیم دولت از ندادن یارانه سود می‌برد! یارانه هزینه‌ای است که دولت تقبل می‌کند و وقتی آن هزینه کاهش می‌یابد، ما فکر می‌کنیم که دولت درآمد جدیدی کسب کرده است. بلکه ماجرا این نیست. اینکه در جیب دولت پول بیشتری بماند الزاما به معنای ثروتمندشدن دولت یا کسب سود آن نیست.

دانشمند در ارتباط با امکان انتقال درآمد حاصل از افزایش قیمت بنزین در هدفمندسازی یارانه‌ها گفت: «رقم پولی که در دستان دولت با کاهش یارانه بنزین باقی می‌ماند، بقول زنگنه وزیر نفت این دولت بیش از ۳۰هزار میلیارد تومان است. اگر کارشناسان بدانند ورود این پول به‌ بازار چه تورمی ایجاد می‌کند، راحت از آن صحبت نمی‌کردند.»

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه «ما نیز با حذف کامل یارانه بنزین موافق هستیم اما شوک قیمتی مدنظر ما نیست» تصریح کرد: بحث ما بر سر نحوه حذف این سوبسید بود. این نیاز وجود داشت که دولت و کارشناسانش قبل از اجرای طرح مدت‌ها با مردم گفتگو می‌کردند. ضمن اینکه بنابر قانونی که در زمان آقای احمدی‌نژاد تصویب شد، قرار بود هر سال بین ۲۰ الی ۳۰درصد قیمت بنزین را به قیمت فوب خلیج فارس نزدیک‌تر کنیم. ولی به دلایل سیاسی (آنهم باوجود افزایش قیمت دلار و کاهش ارزش پول) به‌صورت کاملا پوپولیستی حدود هفت سال هیچ اقدامی در جهت افزایش قیمت بنزین مطابق با مصوبه مجلس صورت نگرفت؛ لذا فاصله قیمت خلیج فارس با قیمت بنزین در ایران روز‌به‌روز بیشتر شد.

این استاد دانشگاه و اقتصاددان در پایان با انتقاد از رئیس جمهور گفت: آقای روحانی برای آنکه به افکار عمومی بگوید مردم خوشحال هستند و اوضاع در زمان حضورشان بهبود یافته، قیمت بنزین را افزایش نداد و این مهم‌ترین اشکالی است که مطابق قانون می‌توان وارد دانست.