چرا عمانی‌ها به ایران می‌آیند؟/ ایران: تاکید بر روابط برادرانه، ممتاز و راهبردی/عمان: میانجی‌گری بین ایران و آمریکا

پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :

طی هفته‌های گذشته این خبر مکرر به گوش‌مان خورده است: یوسف بن علوی، وزیر خارجه عمان، به تهران سفر کرده و با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران دیدار کرده است.

این پنجمین سفر آقای بن علوی به ایران در سال جاری است. او در اردیبهشت، مرداد، آذر و دی‌ماه هم‌زمان با اوج تنش‌های میان ایران با آمریکا و همین‌طور بعضی کشورهای منطقه از جمله عربستان به ایران سفر کرده بود. یوسف بن علوی در سفرهای قبلی خود به تهران ضمن ملاقات با ظریف، با حسن روحانی رئیس جمهور، علی لاریجانی رئیس مجلس و علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران دیدار نیز داشته است.

پیام‌های بریتانیا و آمریکا

روزنامه شرق نوشته است: برخی رسانه‌ها اما مدعی شده‌اند بن‌علوی در سفر مردادماهخود، پیام‌هایی نیز همراه داشته است. طبق این گزارش‌ها، انگلیس در پیامی که به‌واسطه عمان برای ایران ارسال شده، پیشنهاد داده است که چندساعت پس از آزادسازی نفت‌کش انگلیسی، نفت‌کش ایران آزاد شود. بریتانیا که نفت‌کش «گریس۱» را در آب‌های جبل‌الطارق توقیف کرده بود، این اقدام را در راستای تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه سوریه اعلام کرده بود؛ درحالی‌که مقامات ایران می‌گویند تحریم‌های اتحادیه اروپا هیچ الزامی برای کشورهای غیرعضو ایجاد نمی‌کند و مقصد بار کشتی گریس۱ نیز سوریه نبوده است. بریتانیا بعدتر به ایران گفته بود به شرطی که ایران اعلام کند این کشتی به سوریه نخواهد رفت، آن را آزاد می‌کند. ایران به این پیشنهاد واکنشی نشان نداده بود. برخی رسانه‌ها می‌گویند رهبران منطقه‌ای نیز حمایت جدی‌ای از این طرح نمی‌کنند. در محتوای طرح بناست فلسطین در ازای دریافت کمک‌ها و امتیازات اقتصادی از خواسته‌هایش صرف‌نظر کند.

علت سفر دوباره بن علوی به تهران چیست؟

سخنگوی وزارت خارجه در صفحه توییترش نوشته است: سفر بن علوی به تهران در چارچوب رایزنی‌های مستمر مقامات ایران و عمان انجام می‌شود.

عمان واسطه ای قابل اعتماد

روزنامه «العربی الجدید» چاپ لندن با اشاره به سفر وزیر امور خارجه عمان به ایران نوشت: این سفر جدا از تحرک های دیپلماسی که برخی از کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای برای میانجیگری میان ایران و آمریکا با هدف کاهش تنش ها انجام می دهند، نیست. پیش از این نیز عمان به دلیل داشتن روابط خوب با ایران و آمریکا و توازن در روابط خارجی خود بارها میان این دو کشور میانجیگری کرده است.

روزنامه «العرب» چاپ لندن نوشت: عمان، قطر و عراق تمایل دارند که برای پایان دادن تنش میان ایران و آمریکا و شماری از همپیمانان آن نقش بازی کنند. این کشورها برای موفقیت میانجیگری خود بر روابط تنگاتنگ خود با تهران و واشنگتن حساب باز کرده اند. عمان دارای سابقه و پشتوانه ای مثبت در برقراری وساطت میان ایران و دیگر قدرت های جهانی است. عمان پیش از این در تنش میان ایران و دشمنان غربی آن وساطت کرده است و به برخی موفقیت ها در این زمینه دست یافته است. این کشور در برقراری توافق هسته ای ایران در سال ۲۰۱۵ میان ایران و کشورهای گروه ۱+۵ نقش آفرینی کرده است.

تارنمای «وطن» عمان نوشت: عمان از نظر جغرافیایی دارای موقعیت با اهمیتی برای دریانوردی و اقتصاد جهانی است. این موقعیت به طور گسترده ای در موضع گیری های عمان درباره مسائل ژئوپلتیکی و حساس هم تاثیر گذار است و باعث شده است که این کشور در سیاست خارجی خود مستقل از عربستان و امارات عمل کند. اولویت عمان حفظ روابط دوستانه با همه همسایگان و بازیگران اصلی سیاست جهانی است. این رویکرد سبب شده است مسقط بتواند قدرت میانجیگری برای تسهیل مذاکرات در منطقه خاورمیانه را داشته باشد. عمان برای اینکه بتواند به این نقش خود ادامه دهد در برخی از موارد سیاست های شورای همکاری خلیج (فارس) را دنبال نمی کند. این کشور در ائتلاف کشورهای عربی برای حمله به یمن، ائتلاف مبارزه با داعش در سوریه، محاصره قطر، اقدامات دیپلماسی ضد ایرانی، دخالت نظامی در لیبی و بحران های داخلی بحرین وارد نشده است. در نتیجه چنین سیاستی عمان اعتبار کسب کرده است و به عنوان واسطه صلح قابل اعتمادی در منطقه خاورمیانه مطرح است.

تلاش عمان برای رهایی ترامپ از تنگنا

شبکه خبری «الجزیره» قطر، نوشت: تحلیلگران مسائل سیاسی احتمال می دهند که وساطت عمان میان آمریکا و ایران شاید بتواند از شدت تنش ها بکاهد و منطقه را از جنگ دور سازد.

«عبدالله باعبود» کارشناس مسائل کشورهای حاشیه خلیج فارس و خاورمیانه معتقد است: عمان به دلیل اینکه مورد اعتماد دو طرف است با تحرک های اخیر خود می تواند از شدت کینه و کدورت ها و تنش ها بکاهد. این کشور مانند پلی عمل می کند که می تواند پیام ها را منتقل کند و از وقوع جنگ جلوگیری کند. تماس چندی پیش «پمپئو» وزیر امور خارجه آمریکا با سلطان قابوس هم نشان می دهد که آمریکا به عمان برای حل تنش ها اعتماد دارد. عمان همیشیه برای حل اختلاف ها با عقلانیت و آرامش و از طریق دیپلماسی و گفت و گو گرایش دارد و برای دو کردن منطقه و کشور از نا امنی و بی ثباتی تلاش می کند.

دکتر «زکریا المحرمی» پژوهشگر عمانی هم به شبکه الجزیره گفت: کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس در حالتی از تنش و جنگ افروزی به سر می برند که از زمان حمله عراق به کویت تاکنون بی سابقه است. در شرایطی که کنشگران منطقه ای و فرامنطقه ای تلاش می کنند همه را به سوی گزینه نظامی سوق دهند عمان و قطر تلاش هایی را برای پایین کشیدن فتیله بحران آغاز کرده اند. این کشورها تلاش می کنند زمینه ارتباط میان آمریکا و ایران را فراهم کنند. ترامپ به این تلاش ها به عنوان گردنبند نجاتی برای خود نگاه می کند. زیرا او در تبلیغات انتخاباتی خود به مردم امریکا وعده داده بود که نیروهای آمریکا را مناطق تنش خارج سازد. همچنین او این موضوع را درک می کنند که هرگونه جنگی در منطقه تلفات انسانی و مالی بسیاری برای آمریکا به دنبال دارد و سبب شکست او در انتخابات آینده خواهد شد.

آیا عمان دیگر میان ایران و آمریکا وساطت نمی‌کند؟

وساطت عمان میان ایران و عربستان برای پایان دادن به جنگ یمن از این جهت حائز اهمیت است که عمان، به وساطت میان ایران و آمریکا معروف است. از این رو، این سوال مطرح شده که آیا مسقط وساطت میان تهران و واشنگتن را رها کرده است یا اینکه هنوز در این زمینه نقش ایفا می‌کند.

شواهد و قراین نشان می‌دهد که عمانی‌ها، در حال حاضر بر موضوع یمن تمرکز کرده و شرایط فعلی منطقه را برای پایان دادن به جنگ یمن مناسب می‌بینند. بن علوی در دیدار با روحانی گفته است: «خوشبختانه امروز نشانه‌های امیدوارکننده‌ای برای حل بحران یمن پدیدار شده و مطمئناً ایران با توجه به جایگاه و مسئولیت حساس خود در منطقه از هیچ تلاشی در این راستا دریغ نخواهد کرد.»

سعودی‌ها برای پایان دادن به جنگ یمن آمادگی خود را نشان داده‌اند. حدود دو هفته پیش، خالد بن سلمان، پسر پادشاه عربستان و معاون وزیر دفاع این کشور، در سفری ناگهانی به مسقط رفت. گمان می‌رود که در این سفر، مسئله خاتمه دادن به جنگ یمن بررسی شده است.

اما علاوه بر یمن، در جریان سفر بن علوی به تهران، این گمانه مطرح شد که عمان ممکن است بین ایران و آمریکا هم وساطت کند خصوصا که وزیر خارجه عمان حدود یک هفته پیش به واشنگتن سفر کرده بود. ولی هیچ شاهدی که این گمانه را تقویت کند، وجود ندارد. ظاهرا بن علوی در سفر اخیر خود به ایران صحبتی درباره تنش‌های ایران و آمریکا نکرده است. در هیچکدام از بیانیه‌های رسمی ایران درباره سفر بن علوی، اظهانظری درباره وساطت عمان میان طرفین دیده نمی‌شود.

ایران میانجیگری عمان را نپذیرفت

شبکه خبری المیادین بامداد یکشنبه به نقل از منابع آگاه گزارش داد؛ هیأتی از عمان که برای میانجیگری به تهران سفر کرده بود، بدون دستاوردی بازگشت. به گزارش المیادین، تهران به هیأت عمانی اعلام کرده است که به هیچ میانجیگری توجه نخواهد داشت.

بر اساس این گزارش، هیأت عمانی بدون دیدار با هیچ مقام ایرانی خاک این کشور را ترک کرد. این در حالی است که وزیران خارجه جمهوری اسلامی ایران و عمان شنبه شب در تماس تلفنی، تحولات منطقه را بررسی کردند.