محمود جامساز: بعد از کرونا باید منتظر پیامدهای سخت اقتصادی باشیم/ اگر دولت می‌خواهد از بانک مرکزی وام بگیرد متوجه تورم ناشی از افزایش نقدینگی باشد

پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :

گروه سیاست نامه‌نیوز: وضعیت اقتصادی این روزهای ایران سخت است و به گفته کارشناسان بعد از بحران کرونا سخت‌تر هم خواهد شد. در این میان شاید تنها راه برون‌رفت از بحران اقتصادی پساکرونایی مدیریت صحیح اقتصادی باشد زیرا اگر مدیریت صحیحی صورت نگیرد بسیاری از کسب‌ها با مشکلات کم‌نظیر اقتصادی روبه‌رو می‌شوند و احتمالا بسیاری از کارگران از کارهای خود بی‌کار می‌شوند. محمود جامساز، اقتصاددان باور دارد که سال99، سال بسیار سختی از لحاظ اقتصادی خواهد بود و اگر دولت به سرعت به اقتصاد دوران پساکرونا سامان ندهد، شاهد مشکلات بسیار زیادی خواهیم بود. او در تحلیل شرایط اقتصادی در دوران بعد از بحران کرونا به «نامه‌نیوز» گفت: «ویروس کرونا بسیاری از کشورها را درگیر خود کرده است و تا این لحظه حدود 1میلیون و 100هزار نفر در سراسر جهان مبتلا شده‌اند. در بعضی کشورها مانند چین به سرعت سیاست قرنطینه در پیش گرفته شد و در کشور ایران رئیس‌دولت دربرابر این امر منطقی مقاومت کرد و حتی گفت که اسفندماه از ویروس کرونا اطلاع یافته است درصورتی که این ویروس از اوایل بهمن وارد ایران شد. این موضوع نشان می‌دهد که آقای روحانی تا چه‌حد از امور کشور بی‌خبر است و حتی زمانی که خبردار هم شد، گفت هیچ قرنطینه‌ای در کار نخواهد بود. چنین رویکردی باعث شد که ویروس کرونا بیش از پیش در سطح کشور گسترش باید. در چنین وضعیتی کادر درمانی ایران از جمله پزشکان و پرستاران فداکارانه پای کار آمدند و به مداوای بیماران پرداختند که در این میان تعدادی از آنها هم جان باختند. دولت هم با کمبود فزاینده ارز روبه‌رو شد و می‌دانیم وقتی کمبود ارز ایجاد شود تهدیدهای ریالی هم به وجود می‌آید زیرا تولید ما نیازمند ورود بعضی از مواد اولیه از خارج است و وقتی آن مواد اولیه تأمین نشود، بحران ریالی هم پدیدار می‌شود. پیش از شیوع ویروس کرونا گفته می‌شد که در سال99 با رشد منفی 5/9درصدی روبه‌رو می‌شویم که با توجه به وضعیت پیش‌آمده ناشی از کرونا به نظر می‌رسد این رشد منفی تا 12درصد هم پیش می‌رود و بسیاری از شغل‌ها به دلیل پایین آمدن قدرت تولید و خرید از بین می‌روند. کنترل اوضاع هم به قدری از دست دولت خارج شده است که دلار تا مرز 18هزار تومان پیش رفته و سکه از 6میلیون تومان عبور کرده است. در این اوضاع ایران درخواست 5میلیارد دلار وام از صندوق بین‌المللی پول کرده است که چندروز پیش با این درخواست مخالفت شد».

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: «دولت اکنون با دو مسئله مهم روبه‌رو است. نخست ریشه‌کن‌کردن کرونا و حفظ جان و سلامت مردم و دوم سامان‌دهی اقتصادی. در حوزه نخست به هر حال با جان‌فشانی پزشکان و پرستاران تا حدی بیماران مداوا می‌شوند؛ هرچند میزان مرگ‌ومیر ناشی از کرونا در ایران 5/6درصد است که این درصد ایران را بعد از کشورهای ایتالیا و اسپانیا در رده سوم مرگ‌ومیر ناشی از این ویروس قرار داده است. در حوزه دوم هم مشکلات بسیاری وجود دارد. اگر قرار باشد تا دست‌ِکم دوماه‌ونیم دیگر ایران درگیر بحران کرونا باشد باید منتظر پیامدهای سخت اقتصادی باشیم که البته از همین حالا بعضی از عواقب آن دیده می‌شود؛ برای مثال مسافرکش‌ها یا دست‌فروش‌ها در همین مدت ضرر قابل توجهی دیده‌اند؛ کسب‌وکارها هم همین‌طور و ما شاهد آن هستیم که صاحبان کسب‌وکارهای کوچک با چک‌های برگشتی مواجه شده‌اند زیرا آنها برای شب عید میزان زیادی کالا خریداری کرده بودند که آنها را توانستند بفروشند. بنگاه‌های کوچک و متوسط هم صدمات زیادی دریافت کردند زیر تقاضا پایین آمد و آنها نتوانستند بدهی‌های بانکی خود را بپردازند. در چنین شرایطی لازم است که دولت بعد از بحران کرونا به اقتصاد کشور سامان دهد و به بنگاه‌های اقتصادی کمک کند تا زمین نخورند. آقای روحانی گفته است که وام‌هایی با سود اندک می‌دهیم که منظور او سود اندک 12درصد است که همین 12درصد هم رقم بسیار بالایی نسبت به کشورهای دیگر است و این در شرایطی است که کشور ایران یک کشور اسلامی است و قانون بانکداری بدون ربا در آن جاری است».

جامساز در پاسخ به این پرسش که دولت از چه منابعی می‌تواند برای جبران زیان‌های ناشی از کرونا استفاده کند: «در حال حاضر ایران نمی‌تواند به راحتی نفت بفروشد زیرا به دلیل تحریم‌ها ما در بازار غیررسمی نفت خود را ارزان‌تر از قیمت واقعی می‌فروشیم و معمولا پول‌های نفتی هم منظم دریافت نمی‌شود؛ بنابراین دولت نمی‌تواند امید چندانی به فروش نفت داشته باشد. شاید بتوان گفت که دولت قادر است از صندوق توسعه ملی برداشت کند. این هم یکی از راه‌های موجود است زیرا یکی از زیرمجموعه‌های این صندوق منابع حساب ارزی است که برای شوک‌های اقتصادی‌های برون‌مرزی پیش‌بینی شده است. ما نمی‌دانیم در این صندوق چه میزان منابع مالی وجود دارد و دولت هم مردم را غریبه می‌داند و شفاف نمی‌گوید که در حال حاضر چه میزان پول از این صندوق وجود دارد. سرمایه‌گذاری خارجی هم به دلیل تحریم‌ها امکان‌پذیر نیست و به دلیل شرایط نامناسب دیپلماتیک خارجی‌ها تمایلی به سرمایه‌گذاری در ایران ندارند. گردشگری ایران هم در حد صفر است. یکی از مهم‌ترین راه‌هایی که دولت می‌تواند به آن چشم داشته باشد مالیات است .اگر دولت می‌خواهد قدری به شرایط اقتصادی ایران سامان دهد باید از آن نهادهای بزرگ مالیات بگیرد زیرا آنها هزاران میلیارد درآمد دارند. حتی اگر نمی‌تواند از آنها مالیات هم بگیرد استقراض کند زیرا آنها اندوخته قابل توجهی دارند».

این تحلیلگر اقتصادی در پایان اظهار کرد: «بعد از بحران کرونا دولت با انواع مشکلات اقتصادی روبه‌رو خواهد بود؛ باید به تمام بانک‌ها کمک کند، به بنگاه‌های اقتصادی آسیب‌دیده وام دهد، زمینه‌ای را فراهم کند تا کارگران اخراج شده به کارهایشان بازگردند تا در نهایت بتواند به اقتصاد ایران جان تازه‌ای بدهد. شاید دولت بخواهد برای انجام همه اینها از بانک مرکزی وام بگیرد که اگر این کار را بکند حجم نقدینگی بالا می‌رود و به تبع آن تورم شدید در کشور شکل می‌گیرد؛ بنابراین دولت هرکاری که می‌خواهد بکند باید پیامدهای تورمی آن را نیز در نظر داشته باشد».