کاسبی ویروسی مخالفان سیاسی

پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :

آفتاب یزد: وقتی پای کرونا از چین به جهان باز شد و یکی پس از دیگری کشورهای مختلفی را فتح کرد به فاصله اندکی از اینکه تخت‌های بیمارستانی پر و خیابان‌ها خلوت شدند، شاخص‌های اقتصادی روند سقوط را طی کردند، از میزان اشتغال گرفته تا صادرات و واردات و به عبارت عامیانه کار و کاسبی خوابید. در این میان اما دیروز حسن روحانی در سخنرانی خود با جملاتی مبهم اما معنادار به افرادی اشاره کرده که کاسب کرونا هستند. رئیس جمهور، شیوع ویروس کرونا را آزمونی برای کارآمدی همه کشورها و نظام‌های جهان دانست و با قدردانی از همراهی مردم و خدمات خالصانه کادر درمانی تاکید کرد:«در روزهای سخت پیک بیماری کرونا، همه بخش‌ها پای کار بودند اما اقلیت کوچکی که خط را از بیرون می‌گیرند، روزی کاسب تحریم بودند و امروز کاسب کرونا شده اند.» حسن روحانی صبح دیروز در جلسه هیات دولت با تشکر از اقدامات دستگاه‌های اجرایی کشور، نیروهای مسلح، بخش خصوصی، کارآفرینان، شرکت‌های دانش‌بنیان و مردم در مقابله با کرونا اظهار کرد:«اگر این فعالیت‌ها نبود بازار اشباع و نیازمندی‌های مردم تامین نمی‌شد. البته یک گروه کوچک همیشه کاسب هستند. در روز تحریم کاسب تحریم هستند و در روز کرونا، کاسب کرونا هستند.» او ادامه داد:«افکار کودکانه در ذهن اقلیت کوچکی سیر می‌کند و خط خود را از بیرون از کشور می‌گیرند. اگر در واقعیت هم با آنها وابسته نیستند اما هر چه از خارج کشور می‌گویند را تکرار کرده و بلندگوی آنها هستند آنها راجع به آمار، درمان و کارآمدی نظام تردید ایجاد می‌کنند و صبح تا شب دنبال وسوسه مردم در فضای مجازی، غیرمجازی و در گوشه روزنامه بوده و مردم را به اضطراب و عدم اعتماد دعوت می‌کنند.» رئیس جمهور با اشاره به این‌که ویروس کرونا به آزمونی برای سنجش کارآمدی همه کشورها تبدیل شده، ادامه داد:«همه کشورها در یک رقابت شدید برای سلطه بر این ویروس هستند و در پایان کار نمره‌ها معلوم می‌شود. باید به پاییز برسیم تا جوجه‌ها را بشماریم با این حال کادر درمانی کشور ما مهارت، آشنایی و توانایی بیشتری نسبت به اول اسفندماه در مقابله با کرونا پیدا کرده است. فداکاری، وطن‌پرستی، ایثار، اخلاص، کادر درمانی دست به دست هم داده است و مردم هم بسیار همکاری کردند. آمار نشان می‌دهد در هفته اول فروردین‌ماه مسافرت با اتوبوس ۸۰ درصد، قطار ۹۶ درصد، هواپیما ۸۳ درصد، سفر دریایی ۹۸ درصد و تردد جاده‌ای ۶۳ درصد کاهش داشته است که این نشان از هوشیاری، همکاری و همدلی مردم است. مردم به درخواست دولت، کادر درمانی، علما و صاحبنظران پاسخ مثبت دادند.» او افزود:«خدا را گواه می‌گیرم نشده است من آخر وقت ساعت ۱۰ یا ۱۱ شب تماس بگیرم اینها (به طور مثال وزارت بهداشت و کشور ) در دفتر کارشان مشغول خدمت نباشند. »رئیس جمهور گفت:«باید یادمان باشد که رقابت انتخاباتی سال ۹۶ سه سال است تمام شده و الان سال ۹۹ است، سال آینده مجددا انتخابات است باید آن رقابت‌های انتخاباتی را که گذشته است، فراموش کنیم. انتخابات مجلس شورای اسلامی نیز تمام شده است و اکنون دیگر رقابتی وجود ندارد، همه باید برای کشور و ملت کار کنیم.» او تاکید کرد:«به لزوم بر سالم و اخلاقی بودن رقابت‌های انتخاباتی تاکید می‌کنم، انتخابات سال آینده شروع می‌شود، دعوا و رقابت غیراخلاقی هیچ زمانی خوب نیست، اگر رقابت هم داریم،آن‌را سالم و اخلاقی برای سال آینده بگذاریم؛ البته اگر افرادی هم غیر از این می‌خواهند سال آینده انجام دهند امسال سال وحدت و اتحاد است باید دست یکدیگر را بگیریم و در کنار هم باشیم.» > مخالفان تکراری این سخنان روحانی در واقع اشاره به موج‌های انتقادی از عملکرد دولت در مواجهه با کرونا است. موضوع تنها به شبکه‌های اجتماعی ختم نمی‌شود بلکه در این دوران کرونا برخی رقبای روحانی و دولت به انتقاد از عملکرد او در دوران همه گیری این ویروس پرداخته اند که نیاز است ضمن تفکیک آنها از بخش فعالان فضای مجازی به نوع مواجهه این جریان با عملکرد دولت نیز بپردازیم. به عنوان نمونه محمد باقر قالیباف که در دو انتخابات سال 92 و 96 رقیب روحانی بود اما راه به جایی نبرد و این روزها به عنوان منتخب مردم تهران سودای ریاست خانه ملت را در سر دارد چندی پیش در یادداشتی انتقادی درباره عملکرد دولت نوشت:«در این مدت تلاش ما بر این بوده است تا با استفاده از ظرفیت‌های جهادی مردمی برای مدیریت بحران ‎کرونا اقدامات موثر و میدانی کنیم. این وظیفه شهروندی و انسانی هر کسی است که می‌تواند کوچک‌ترین کاری برای کاهش مشکلات مردم انجام دهد. شیوه روی کار آمدن و کنایه زدن و تعلل و پشت گوش انداختن، ندیدن واقعیت‌های موجود و درنظرنگرفتن هشدارهای کارشناسان و راهکارهای متخصصین و مسئولین میدانی و سپس با تشدید بحران‌ها، دست کمک به سوی دیگران دراز کردن و مقصر شمردن سایرین، روشی نیست که ما طبق آن عمل کنیم. مدیریت ناکارآمد ‎دولت در این سال‌ها به طور فشرده در مدیریت بحران کرونا بار دیگر برای مردم روشن شد. کتمان واقعیت، خوش‌بینی غیرکارشناسی، جلسات هفته‌ای یکبار و استفاده نکردن از ظرفیت‌های مردمی و عملیاتی در سراسر کشور.علیرغم تمامی موارد فوق، با تمام وجود باور دارم که همچنان دولت برای تغییر جهت به سمت اتخاذ تصمیم درست طبق نظر کارشناسان فرصت دارد و می‌تواند به نفع مردم اقدام کند. البته اگر از شیوه رسانه‌ای خود (دو قطبی سازی) دست بکشد و بر مدیریت بحران متمرکز شود.» یا همین دیروز وزیر اقتصاد دولت احمدی‌نژاد که در دوران وزارت او ایران تورم بالای 50 درصد را تجربه کرد نسبت به مدیریت اقتصادی دولت خرده گرفته و گفته: «متاسفانه در سیاست‌گذاری‌های اقتصادی برای کاهش پیامدهای اقتصادی ناشی از شیوع بیماری کرونا شاهد وقفه تشخیص، وقفه تصمیم‌گیری، وقفه اجرا و وقفه اثرگذاری هستیم. به همین دلیل است که می‌توانیم بگوییم تاکنون اقدام موثری در این خصوص صورت نگرفته است.» شمس الدین حسینی ادامه داد:«در وهله اول، این بحران توسط دولت جدی گرفته نشد، در وهله دوم هم ستاد فراگیری برای مقابله با این بیماری و بررسی تبعات اقتصادی آن شکل نگرفت. این پدیده‌ای است که در نگاه اول مخل سلامتی و جان مردم است ولی اگر دقیق‌تر بررسی کنید، مخل اقتصاد، نان و مال مردم هم است. در گام‌های اول، وزارت بهداشت برای حفظ جان مردم اقدامات خوبی انجام داد اما تبعات اقتصادی شیوع این بیماری جدی گرفته نشد. درحال حاضر هم با مشکل وقفه‌های چهارگانه مواجه هستیم، باید سریعا به این وقفه‌ها پایان داده شود و به تبعات اقتصادی ناشی از شیوع بیماری کرونا به صورت فراگیر و موثر پرداخته شود.» یا مصطفی میرسلیم دیگر رقیب روحانی که از قضا او هم منتخب مجلس یازدهم شده و حالا رقیب قالیباف برای ریاست خانه ملت شناخته می‌شود در ششم فروردین امسال با نامه‌ای تند و تیز از عملکرد دولت انتقاد کرد و نوشت:« تا کنون بیش از 2200 نفر بنابر آمار رسمی، در اثر کرونا در ایران جان باخته اند و قطعا بخشی از آن ناشی از مسامحه دولت شما است اما بدانید که آنچه به نام موج دوم یاد کرده‌اید و افرادی که در آینده به دلیل اوج گرفتن مجدد کرونا جان خود را ازدست خواهند داد، تماما به عدم قاطعیت شما بر می‌گردد در حالی که بیش‌از یک هفته است از همراهی و همکاری ایثارگرانه دستگاههای عمومی و مردم نهادها و بویژه نیروهای نظامی و انتظامی برخوردارید! تا کی می‌خواهید کار علمی و پژوهشی شناخت ویژگیهای ژنی این ویروس و مشابه آن را به عقب بیندازید؟ چرا علی‌رغم پیشنهاد خیرخواهان دانشمند، درباره تاسیس مرکز تحقیقات مقابله با تهدیدات زیستی تعلل می‌ورزید؟ آیا باید چند بار از این نوع تهدیدات آسیب ببینیم تا دست به کار تحقیقات پیشرفته و هماهنگ کردن اقدامات پراکنده‌ای که در این باره در کشور آغاز شده است باشیم؟ خدایا به برکت ایام الله ماه معظم شعبان به همه ما صداقت و اخلاص و شجاعت و جرات عطافرما.» > فلش بک به دوران برجام! بنابراین به نظر می‌رسد در روزهای سخت کرونایی تجمیع این نامه و نیش و کنایه حسن روحانی را به واکنشی مبهم و تند واداشته است. البته رئیس جمهور به طور شفاف نگفته که چه کسانی کاسب کرونا هستند اما شاید بررسی کاسبان تحریم به روشن شدن موضوع کمک کند. برای مثال اگرچه این روزها وزارت بهداشت در خط مقدم است اما در ماجرای برجام و کاسبان تحریم این وزارت خارجه بود که در مواجهه با هجمه‌ها بود. به عنوان نمونه سیدعباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه معتقد است «متاسفانه برخی مواقع ما خودمان در داخل کشور با برخی از اظهارنظرها و صحبت‌ها به ایجاد فضایی که دشمن علاقه‌مند است که علیه ما ایجاد شود، کمک می‌کنیم.»وی همچنین گفته بود : «من نمی‌فهمم که چرا برخی از بازگشت تحریم‌ها لذت می‌برند. برخی کاسبان تحریم هستند که آن‌ها سرجای خود هستند. برخی نیز کاسب سیاسی هستند و کیف می‌کنند که تحریم‌های آمریکا برگردد.» عراقچی تاکید کرده بود: «ما باید حواسمان باشد که در راستای خواسته‌های دشمن و تله آن‌ها با بیان برخی اظهارنظرها حرکت نکنیم.» امروز هم مشاهده می‌شود وقتی برخی عملکرد دولت را زیر سوال می‌برند اظهارات آنها به سرعت در فضاهای رسانه‌ای بازتاب می‌یابد و همچون چماقی بر سر دولت می‌نشیند. یا مثلا محمدرضا حریری رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین درباره کاسبان تحریم گفته بود: «متضرران اصلی این ماجرا، عموم مملکت و مردم هستند. به عبارت بهتر، مردم و حاکمان هر دو ضرر می‌کنند؛ درست است که برخی فکر می‌کنند با این کار بار خود را می‌بندند، اما بحث اخلاق را فراموش می‌کنند و فقط و فقط پول به‌دست می‌آورند.» اما همیشه کاسبان به دنبال کسب درآمد هم نیستند در واقع دنیای سیاست فراتر از کسب سرمایه و پول است. به همین دلیل به ویژه در مورد کرونا شاهد تولد کاسبان سیاسی تمام عیار هستیم که هرکس با توجه به منافع خودش درحال ترسیم نمایی از وضعیت کرونایی کشور است. در این زمینه کسی هم حرف کسی را قبول ندارد، دولت یک آمار می‌دهد، نمایندگان مجلس چیز دیگری می‌گویند، شورای شهر نظر خودش را دارد و پزشکان مستقل نیز حرف دیگری می‌زنند. در این فضا موضوع کاسبان را می‌توان درک کرد که هر کدام با چه نیتی به دنبال چه نوع کاسبی هستند. با این همه یکی از مهمترین موضوعاتی که مطرح است اینکه انتقاد از دولت طبیعتا نباید امری ممنوع قلمداد شود اما به نظر می‌رسد آنچه حسن روحانی را به این نوع واکنش وا داشته در واقع برخی انتقاد کنندگان هستند که خود هر زمان بر راس امور مختلفی بوده اند نتوانسته اند دردی از مردم دوا کنند گاه حتی نمک روی زخم هم بوده اند. البته تنها به دوران تحریم هم نباید اکتفا کرد بلکه حتی با این روال می‌توانیم از کاسبان سیل هم نام ببریم! فروردین 98 وقتی سیل مازندران و گلستان را فراگرفت، وب سایت اصولگرای الف نوشت:« آیا حتما باید شب انتخابات باشد تا رئیس جمهوری در میان مردم دیده شود؟! یا نه، اینکه گفته می‌شود حسن روحانی در سفر تفریحی قشم به سر می‌برد واقعیت داشته و وی از جنوب ایران برای شمال ایران پیغام و دستور فرستاده است که اوضاع را سامان دهند؟! این مسائل نشان دهنده بی‌توجهی و بحران مدیریتی برای کمک به مردم گرفتار شده در سیل را دارد و اوضاع دولت تدبیر را نشان می‌دهد.‌ ای کاش دولت کمی دغدغه مردم را داشت و به مردمی که تا دیروز بدلیل سوء مدیریت مسائل اقتصادی با مشکلات فراوانی مواجه شده بودند حداقل امروز که گرفتار سیلاب شده اند کمک می‌کرد.» یا در موردی دیگر وب سایت مشرق نیوز نوشت:« واقعاً چرا رئیس دولت باید نسبت به مسئله سیل و مشکلاتی که برای مردم به‌وجود آمده بی‌تفاوت باشد و روزه سکوت بگیرد، اگرچه استاندار مازندران از دولت قول گرفته که در بحث پرداخت خسارت‌ها، تسهیلات و مبالغ بلاعوضی به مردم سیل‌زده پرداخت کند اما تجربه نشان داده که به این قول‌ها هم چندان نمی‌توان دل بست.» چنین انتقاداتی به شخص روحانی در ماجرای کرونا نیز تکرار شد وقتی روزنامه اصولگرای وطن امروز نوشت:« انتشار تصاویر روحانی در جلسه دیروز ستاد اقتصادی دولت و نمایندگان بخش خصوصی که فاصله چندمتری او با سایر اعضای جلسه را نشان می‌داد و همچنین نشست او با مدیران و کادر درمانی بیمارستان امام خمینی(ره) از طریق ویدئوکنفرانس مورد توجه قرار گرفت، از این جهت که در روزها و هفته‌های اخیر و به دنبال گلایه‌های وزیر بهداشت و رئیس ستاد ملی مبارزه با کرونا از عدم همراهی سایر دستگاه‌ها، مطالبه حضور شخص روحانی در راس این ستاد و فعالیت میدانی و بیشتر او در این حوزه در میان مردم و تعدادی از نمایندگان مجلس به ‌وجود آمده بود. علاوه بر این فاصله چند متری روحانی با رئیس دفتر و سایر اعضای حاضر در جلسه دیروز در حالی است که رئیس‌جمهور کماکان بر مخالفت خود و دولت با قرنطینه تاکید می‌کند و از این جهت مشخص نیست روحانی که خود را عملا قرنطینه کرده، چرا با قرنطینه شهرها مخالفت می‌کند.» بنابراین چنین رویه‌ای که بسیاری از مواقع با هجمه به شخص روحانی همراه است موجب شده تا او بر این موضوع تاکید کند که انتخابات سال دیگر برگزار می‌شود و برخی با اظهاراتی که دارند در این شرایط حساس به پیچیده شدن اوضاع کمک نکنند بلکه در راستای هم افزایی به حل مشکلات کمک کنند. درباره چرایی چنین وضعیتی که منجر به اظهارات دیروز روحانی شد با یک فعال سیاسی اصلاح طلب گفتگو کردیم. حمید قزوینی به «آفتاب یزد» گفت:«به طور معمول رقبای سیاسی سعی می‌کنند از مشکلاتی که پیش می‌آید برای نقد جریان مستقر در قدرت استفاده کنند و از آن نهایت بهره را ببرند تا بتوانند نظر افکار عمومی را جلب کنند و نشان دهند که جریان مستقر ناکارآمد است و توان مدیریت بحران و مشکلات را ندارد.» او افزود:«این موضوع در همه کشورها رایج است اما نکته‌ای که داستان را متفاوت می‌کند بحران‌هایی است که ابعاد ملی پیدا می‌کنند و با سرنوشت جوامع گره می‌خورند، در چنین شرایطی عموما تلاش می‌شود با نگاه ملی و به دور از جناح‌بندی‌های سیاسی به آن چالش یا بحران نگریسته شود و مردم و جریانات تلاش می‌کنند به رغم وجود اختلافات از رئیس جمهور یا هر مقام اجرایی بالادستی دیگری حمایت کنند تا او مدیریت بحران را پیش ببرد. نمونه چنین شرایطی را در زمان جنگ ایران و عراق نیز در کشورمان شاهد بودیم که تلاش می‌شد در حین بحران وحدت و همراهی حداکثری به وجود‌ آید.» این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در ادامه اظهار داشت:«خطای برخی از افراد در میان مخالفان دولت این است که خیلی متوجه این نیستند که بحران کرونا بیش از ابعاد جناحی، ملی است؛ صرف نظر از اینکه به دولت و دستگاه‌های درگیر آن نقد وارد است سرنوشت جامعه به این موضوع گره خورده است. برخی توجه ندارند مردم اکنون نگاه سیاسی یا حزبی ندارند و کلیه دستگاه‌ها را مسئول می‌دانند نه فقط دولت را، به همین دلیل است که برخی نهادهای خارج از دولت هم درون ماجرا هستند چون می‌دانند که چالشی وسیع است.»