مهم‌ترین اختلاف روحانی و مجلس یازدهم/ آیا باید منتظر کشمکش دو قوه باشیم؟
پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :
به گزارش نامه نیوز، روز قبل، منتخبان مجلس یازدهم سوگند خورده و رسما به عنوان نماینده مجلس شورای اسلامی شناخته شدند. مجلس یازدهم علی رغم همه تفاوت‌هایش با مجلس دهم و دولت فعلی، با چالش‌های بسیاری روبرو است. این چالشها در چند حوزه اقتصادی، سیاسی و اجتماعی قابل تقسیم است. در این میان اما چالش اقتصادی و سیاست خارجی مهم‌تر از سایر چالشها است.
در این گزارش سعی داریم مروری بر چالش‌های اصلی سیاست خارجی مجلس یازدهم داشته باشیم.
رنگ سیاست خارجی مجلس یازدهم با دولت یکی نیستشاید مهم‌ترین چالش مجلس یازدهم تقابل دولت و اصولگرایان باشد. این تقابل به خصوص خود را در سیاست خارجی نشان می‌دهد. دولت روحانی با پشتوانه سیاست خارجی خود توانست به قدرت برسد. سیاستی که با انعقاد برجام به اوج و ثمره خود رسید. حالا اما این سیاست خارجی به بن بست خورده است.
با خروج ترامپ از برجام، تحریم‌های شدید آمریکا و عدم قدرت اروپا در پیشبرد اهداف توافق هسته ای به خوبی مشخص شده که روحانی در یک چالش جدی در زمینه سیاست خارجی خود روبرو شده است.
اکثریت مجلس یازدهم را اصولگرایان سنتی، جبهه پایداری و طرفداران محمود احمدی نژاد تشکیل داده اند. این دو گروه اخیر از ابتدا نشان داده اند که با سیاست خارجی دولت تدبیر و امید سر سازگاری ندارند. محمود احمدی نژاد یکی از تمرکز زدا ترین روسای جمهوری ایران در زمینه سیاست خارجی بود. او به جای تمرکز بر روابط ایران با اروپا و آمریکا بر کشورهای کوچک تر مانند ونزوئلا، کوبا و ترکیه اتکا کرده بود( به جز روسیه و چین که در این سالها متحد استراتژیک ما بوده اند).
جبهه پایداری نیز همواره نشان داده که علاقه ای به اروپا گرایی روحانی ندارد. سعید جلیلی (مسئول مذاکرات هسته ای در سالهای ریاست جمهوری احمدی نژاد) که یکی از اعضای مورد احترام و اعتماد جبهه پایداری است تجلی نظریات سیاست خارجی این جبهه است.
چالشی با طعم دیپلماسی؛ تقابل احتمالی روحانی و مجلسیهاحالا روحانی و دولتش در یک بزنگاه مهم قرار گرفته است. دولت او به یک پیچ رسیده؛ او از یک طرف، با برجام تکه و پاره روبرو است؛ از طرف دیگر، با اینستکسی که معلوم نیست تا چه حد بتواند راهگشا باشد. از طرف دیگر، اروپا هر روز بیشتر از دیروز از ایران دور می‌شود تا بدانجا که سه کشور اصلی(انگلیس و آلمان و فرانسه) تهدید کرده اند که اگر ایران گام‌های خروج از توافق هسته ای خود را تسریع بخشد، مکانیسم ماشه را به کار خواهد گرفت.
حالا روحانی نمی‌داند باید ثمره ریاست جمهوری خود را از دست داده و از برجام خارج شود و یا به هر زحمتی این کالبد بی جان را حفظ نماید. نمایندگان مجلس دهم با تمام تفاوت‌ها و عدم قطعیتشان نشان دادند که در زمینه سیاست خارجی تا حد زیادی با دولت همراه هستند. چه بعد از خروج ترامپ از برجام، چه بعد تحریم سپاه و حتی در تعلل اروپا در پیشبرد اینستکس، نمایندگان نشان دادند که تمایلی به تقابل دیپلماتیک با دولت ندارند. اما نباید فراموش کرد که اکثریت مجلس دهم را متحدین روحانی تشکیل می‌دادند. اتفاقی که در مجلس فعلی تغییر کرده و احتمالا زمین بازی را نیز تغییر دهد.
جدی‌ترین چالش‌های دیپلماتیک دولت و مجلسبه نظر می‌رسد که در سالهای جاری چند اتفاق و تنش جدی دیپلماتیک بین دولت و مجلس روی دهد:
الف. تقابل یا مصالحه با عربستان
عربستان نشان داده که علاقه وافری به توافق و مصالحه با ایران دارد. این تمایل خود را به صورت‌های مختلف نشان داده است
تمایلی که البته فقط شامل عربستان نشده و امارات متحده عربی را هم در بر می‌گیرد
.
دولت ایران بارها اعلام کرده که حاضر است با مقامات عربستان مذاکره نماید. با این حال، برخی جبهه ها در ایران مخالف این مذاکره بوده و آن را نشانه ضعف کشور می‌دانند.
ب. بازگشت به برجام و مذاکره با آمریکا
انتخابات آمریکا نزدیک است و به زودی مشخص می‌شود که بایدن می تواند از پس ترامپ برآید یا خیر. اگر بایدن پیروز انتخابات شود ممکن است به برجام بازگشته و حتی تقاضای دیدار دو جانبه با روحانی کند. اگر چنین اتفاقی بیفتد بدون شک تقابلی جدی بین دولت و مجلس اصول گرا بر سر این موضوع روی خواهد داد.
در صورت قدرت گرفتن ترامپ هم، عرصه دیپلماسی ما وارد دوره تازه ای می‌شود. اگر رئیس جمهور آمریکا سیاست چماق و هویج خود را ادامه دهد ممکن است تقابلی جدی بین دولت و مجلس پیش بیاید. اتفاقی که البته در طول مجلس دهم به وقوع نپیوست.
ج. برجام و اروپا
تا کنون ایران 5 گام را برای خروج از توافق هسته ای برداشته است. در مقابل، اروپا اولین گام اجرایی شدن سیستم مالی حمایت از توافق هسته ای را برداشته اما همزمان تهدید کرده است که تحریم‌ها را علیه ایران باز خواهد گرداند. با رصد وضعیت فعلی، به نظر می‌رسد که در سال جاری برجام از وضعیت بلاتکلیفی خارج شود و احتمالا باید منتظر نابودی کاملش باشیم.
کشورهای اروپایی همزمان در حال دور شدن بیشتر از برجام و ایران هستند. اقدامات اخیر دولت آلمان علیه حزب الله یکی از نمونه های این امر است. با وجود این، تیم دیپلماسی روحانی از ابتدا سیاست خود را بر مبنای روابط با اروپا سامان داده است. به همین دلیل شاید ظریف تقابل شدیدی با مجلس بر سر قطع رابطه با اروپا بعد از خروچ برجام از بلاتکلیفی داشته باشد.
کورسوی امید
با وجود همه این شرایط نباید فراموش کرد که این مجلس اصولگرای نهم بود که رای به تصویب برجام داد. تاریخ نشان داده هر گاه کشور در یک بزنگاه تاریخی قرار گرفته است، مجلس حتی مخالف سیاسی دولت با رئیس جمهور و وزرا راه آمده و به لوایحش رای می‌دهد. باید صبر کرد و دید که در آینده چه اتفاقاتی مابین دولت و مجلس یازدهم خواهد افتاد.
منبع: خبر فوری
دیدگاه تان را بنویسید