کشورهای جهان چگونه به اعدام روح الله زم واکنش نشان دادند؟

پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :

به گزارش نامه نیوز، روح الله زم موسس و مدیرکانال تلگرامی آمدنیوز بامداد روز شنبه به دار آویخته شد. او به اتهام فساد فی الارض که به دلیل تلاش برای سرنگونی نظام محکوم شده بود. اعدام زم بازتاب نسبتا گسترده‌ای در رسانه‌های جهان داشت و برخی رسانه‌های خارجی حتی خبر دادند که نشستی اقتصادی میان ایران و اتحادیه اروپا به خاطر این موضوع کنسل شده است.

فصل مشترک همه واکنش‌ها، انتقاد از اعدام روح الله زم به دلیل فعالیت‌های «روزنامه نگاری» بوده است. با این حال قوه قضاییه ایران معتقد است فعالیت روح الله ارتباطی به روزنامه‌نگاری نداشته و از مقطعی به بعد به سمت اقدام امنیتی و مسلحانه علیه حاکمیت یک کشور رفته که این مسئله ربطی به «روزنامه‌نگاری» ندارد. اشاره مقامات ایران به انتشار مواردی مثل «ساخت کوکتل مولوتف» در کانال خبری آمدنیوز بود که در اعتراضات دیماه سال ۹۶ انجام شد. با این حال مقامات و رسانه‌های خارجی همچنان معتقد بودند روح الله زم روزنامه‌نگار بوده است. «سی ان ان» آمریکا در گزارشی با تیتر خبری «ایران روزنامه‌نگار منتقد را به دار آویخت» نوشت: زم یک کانال آنلاین خبری داشت که مسئول اصلی اعتراضات خشونت‌آمیز سال ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ بوده است.

در این گزارش آمده روح الله زم به عنوان یک پناهنده در فرانسه زندگی می‌کرد و در اکتبر ۲۰۱۹ توسط مقامات ایران بازداشت شد. شرایط و چگونگی بازداشت او هنوز روشن نیست. او ۱۱ اکتبر فرانسه را ترک کرده و سه روز بعد بیانیه سپاه پاسداران درباره بازداشتش منتشر شد. بعد از بازداشت ویدئویی از زم درون ماشین در حالی که ماسکی بر چشم داشت منتشر شد. در ادامه این ویدئو او مقابل دوربین نشست و برای اقداماتش «عذرخواهی» کرد.

پایگاه خبری آمریکایی «وکس» نیز در یادداشتی زم را «روزنامه‌نگار» خواند که به دلیل ایجاد موج خبری از اعتراضات ضد نظام در سال ۲۰۱۸ معروف شده است. در این گزارش این سوال طرح شده که چرا عنوان مجرمیت روح الله زم فساد فی الارض بوده است زیرا معمولا برای کسانی به کار می‌رود که جاسوسی کرده‌اند یا در تلاش برای سرنگونی نظام بوده‌اند. این سایت نوشته «زم یک سایت خبری و کانال تلگرامی داشته که هر دو به ارائه اطلاعات بهتر درباره اعتراضات ضد نظام در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ کمک کرده بودند.» این در حالی است که روح الله زم در مطالبی که منتشر کرده، صراحتا اعلام کرده که قصدش سرنگونی نظام جمهوری اسلامی ایران بوده است.

وکس در ادامه یادداشت خود گفته: در سال ۲۰۱۸ زمانی که اعتراضات در ایران به دلیل افزایش قیمت‌های کالا‌های اساسی نظیر تخم مرغ آغاز شد، اما به سرعت به همه جای کشور تسری پیدا کرد. این اعتراضات در دومین شهر بزرگ ایران یعنی مشهد آغاز شده بود، اما همه مردم یکی پس از دیگری به این اعتراضات پیوستند. گروهی که ابتدا آتش اعتراضات را برافروخته بودند هدفشان متهم کردن رییس جمهور حسن روحانی به دلیل اقدامات ضعیف اقتصادی‌اش بود.

این رسانه به ادامه اعتراضات مردمی علیرغم عدم وجود کانال آمد نیوز به گرانی بنزین اشاره کرده و نوشت: معلوم نیست اعدام زم چه تاثیری بر روابط و شهرت بین المللی ایران خواهد گذاشت.

اتحادیه اروپا و دولت فرانسه روز شنبه ۱۲ دسامبر (۲۲ آذر) در بیانیه‌های جداگانه اجرای حکم اعدام روح‌الله زم، موسس و مدیر کانال تلگرامی آمدنیوز را محکوم کرده بودند.

اتحادیه اروپا در بیانیه‌اش این اعدام را به «شدیدترین شکل ممکن» محکوم و بار دیگر مخالفت خود را با مجازات مرگ «تحت هر شرایطی» اعلام کرده بود. در این بیانیه از مقام‌های ایران خواسته شد «از حقوق متهمان در برخورداری از محاکمه‌ای عادلانه اطمینان حاصل کنند و به استفاده از اعترافات تلویزیونی برای اثبات یا اعلام گناهکار بودن آن‌ها پایان دهند.»

دولت فرانسه هم در بیانیه‌ای دیگر اعدام روح الله زم را مغایر تعهدات بین‌المللی ایران خواند و گفت که این کشور با قوی‌ترین عبارات ممکن این نقض فاحش آزادی بیان و آزادی مطبوعات در ایران را محکوم می‌کند.

دولت کانادا نیز اعدام زم را محکوم کرده و گفته ایران باید برای اعدام او پاسخگو باشد. وزارت خارجه آلمان روز شنبه در بیانیه‌ای اعدام زم را «وحشتناک» خواند و نوشت: دولت فدرال آلمان از اعدام یک وبلاگ نویس در ایران وحشت زده شده است. ما با خانواده و دوستان روح الله زم ابراز همدردی می‌کنیم. ما از شرایطی که به محکومیت او منجر شده به ویژه آدم ربایی از خارج از کشور شوکه شده‌ایم.

در تمام واکنش‌های مطرح شده، روح الله زم یک وبلاگ‌نویس منتقد خوانده شده که مطالب انتقادی علیه جمهوری اسلامی منتشر می‌کرده است و به جنبه‌های دیگر ماجرا اشاره نشده است.

محمدعلی زم پدر روح الله در پی اعدام پسرش در صفحه اینستاگرام خود یادداشتی منتشر کرده و گفته: پسرش در آخرین ملاقات پرسیده: «آیا این روز‌ها فیلمی علیه من پخش کرده‌اند؟» که به او اطلاع داده‌اند تلویزیون ایران چه برنامه‌ای علیه او پخش کرده است. روح‌الله زم گفته بخشی از این فیلم، به عنوان «طرح مبادله» زندانی و برای رییس قوه قضاییه ضبط شده بود.

بنا به گفته محمدعلی زم، روح‌الله زم گفته: «آقای رییسی می‌خواهد او را در طرح مبادله قرار دهد! گفتم مبادله یعنی چه؟ گفت مرا بدهند و کسی را از آن طرف آزاد کنند، گفتند تو این‌ها را بنویس و ما این فیلم را فقط برای آقای رئیسی تهیه می‌کنیم و هیچ استفاده دیگری ندارد.»

این روایت البته توسط منبعی آگاه که نامش برده نشده، تکذیب شده است اما گفته نشده این منبع آگاه کیست و در کدام نهاد و سازمان یا قوه بوده است.