آیا تروییکای اروپایی از "بسته جدید" سخن می‌گویند؟

نامه نیوز : نشست مشترک کمیسیون برجام امروز(چهارشنبه) به صورت مجازی و با شرکت نمایندگان گروه چهار به علاوه یک برگزار خواهد شد.بر اساس آنچه خبرگزاری روسی تاس گزارش داده است، سرگئی لاورف، وزیر خارجه روسیه ، در این نشست شرکت خواهد کرد.عباس عراقچی، معاون وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، نیز در این نشست شرکت می‌کند.نمایندگان چین، فرانسه، آلمان و انگلیس ، دیگر شرکت‌کنندگان در جلسه مشترک کمیسیون برجام هستند.جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، پیش از این گفته بود که احتمال دارد نشست وزیران خارجه گروه چهار به علاوه یک، در سال جاری میلادی برگزار شود.با این حال، نشست امروز قرار نیست در سطح وزرای امور خارجه برگزار شود. نکته مهم اینکه تروییکای اروپایی قصد دارند در نشست کمیته مشترم برجام، از طرح مشترک خود و کاخ سفید( در دوران بایدن و پس از حضور وی در کاخ سفید ) در قبال ایران و برجام پرده رونمایی کنند. کمیسیون مشترک برجام به منظور نظارت بر چگونگی اجرای مفاد این توافق هسته‌ای تشکیل شده و تاکنون چندین نشست در وین برگزار کرده است.در دوران ریاست جمهوری ترامپ، نشستهای کمیته مشترک برجام، به دلیل خروج واشنگتن از توافق هسته ای، تروییکای اروپایی صرفا وظیفه داشند تا کلیت توافق هسته ای را ( آن هم از طریق باقی نگاه داشتن ایران در برجام) حفظ کنند! وعده های دروغین بازیگران اروپایی در خصوص راه اندازی ساز و کار مالی ویژه ( موسشوم به اینستکس) در همین راستا قابل ارزیابی است.

آیا باید واقعا گذشته را رها کرد؟

امروز، مقامات سه کشور اروپایی رسما به عنوان "سخنگویان بایدن" در نشست مجازی اما مهم کمیته مشترک برجام حضور پیدا خواهند کرد. در این میان، باید مراقب بازی خاص کشورهای اروپایی بود! یکی از گزاره هایی که تروییکای اروپایی بر روی آن پافشاری و اصرار زیادی خواهد کرد،"مرزبندی میان گذشته و آینده" است. به عبارت بهتر، بازیگران اروپایی به نیابت از واشنگتن، به وضوح می دانند که اگر در مذاکرات امروز( چهارشنبه)، نتوانند این "گزاره مبنایی" را در ذهن مخاطبان ایرانی و بین المللی خود تثبیت کنند، در آینده ای نزدیک، قدرت چینش پازل استراتژیک و تاکتیکی خود علیه کشورمان را نخواهند داشت. بنابراین، تثبیت دوگانه "دموکرات-جمهوریخواه"،" باین -ترامپ"، "ّبرجام - برجاتم پلاس" و .....جملگی در گروی تثبیت همین گزاره اصلی می باشد. بنابراین، ماموریت اصلی بازیگران اروپایی در نشست امروز، "دوگانه سازی" میان زمان ترامپ و بایدن و در نتیجه، معطوف کردن مذاکرات به آینده( به جای گذشته) می باشد. این بازی ، به لحاظ حقوقی و راهبردی توجیهی ندارد!

برجام باید بسط پیدا کند !

مقامات آمریکایی و اروپایی، طی ماههای اخیر بارها بر لزوم"بسط برجام" تاکید کرده اند. طرح مکرر موضوع "تحدید توان موشکی ایران " و " مغایرت فعالیت‌های موشکی ایران با قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد" در همین راستا قابل تحلیل و ارزیابی است. نباید فراموش کرد که حدود 3 سال قبل، امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه نخستین بازیگر اروپایی بود که موضوع مهار موشکی ایران و لزوم مذاکره با ایران در این خصوص را صراحتا مطرح کرد. بعدها این خواسته بارها از سوی ژان ایو لودریان وزیر امور خارجه فرانسه و سپس دیگر مقامات اروپایی تکرار شد. در حال حاضر و در آستانه حضور بایدن در راس معادلات سیاسی و اجرایی ایالات متحده آمریکا این موضوع بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. نکته مهم در این برهه زمانی حساس، به مواجهه دستگاه دیپلماسی کشورمان با بازی پارادوکسیکال و البته هدفمند مشترک ایالات متحده و تروییکای اروپایی مربوط می شود.واقعیت امر این است که مقامات ارشد دولتهای اروپایی علی رغم سخنان ظاهرا زیبایی که در خصوص استقلال از آمریکا و صیانت از برجام به میان می آورد، بازی مشترک و طولانی مدتی را با دولت ترامپ در تقابل با کشورمان طراحی و اجرا کرده اند.این قاعده در دوران ریاست جمهوری بایدن، به مراتب پیچیده تر خواهد بود. در این معادله، تروییکای اروپایی به مکملهای بازی استراتژیک و تاکتیکی ایالات متحده در قبال کشورمان تبدیل می شوند. رصد هوشمندانه بازی برجامی و موشکی فرانسوی ها در برهه فعلی یک الزام محسوب می شود.بدیهی است که دستگاه دیپلماسی کشورمان باید در این خصوص واکنش قاطعانه ای از خود نشان دهد.نباید فراموش کرد که علی رغم خروج ترامپ از کاخ سفید ، دولتهای غربی همچنان به تعهدات پشت پرده خود به تل آویو و واشنگتن در مهار فعالیت‌های موشکی و تقابل با برنامه‌های منطقه ایران پایبند مانده اند.

صورت مسئله مشخص است!

بدیهی است که دیپلماتهای کشورمان در مذاکرات برجام، باید در مواجهه با این بازی پیچیده، بر روی ثوابت و استراتژی های خدشه ناپذیر حوزه امنیت و سیاست خارجی کشورمان تاکید کرده و فراتر از آن، "صورت مسئله" را به صورت کامل برای طرف مقابل تشریح کنند! بر همین اساس، صورت مسئله کاملا واضح است: طرف آمریکایی( دولت آمریکا) از برجام رسما خارج شده و تروییکای اروپایی نیز نه تنها اقدامی در راستای تامی حداقلی منافع ایران در برجام صورت نداده اند، بلکه به مهره های بازی کاخ سفید ( حتی از اردیبهشت ماه 1397 تا کنون) تبدیل شده اند. هنوز جوهر قطعنامه وقیحانه آژانس بین المللی انرژی اتمی که در ژانویه امسال ( سال 2020) به تصویب رسید، خشک نشده و رافائل گروسی مدیر کل آژانس نیز با بهره گیری از حمایت و صیانت سه کشور آلمان، انگلیس و فرانسه مشغول رجزخوانی های همیشگی خود برای کشورمان است. مواضع اخیر وزرای امور خارجه آلمان و انگلیس مبنی بر "افزایش تعهدات ایران در برجام" در ازای "بازگشت مشروط غرب به توافق هسته ای " نیز نیازی به رمزگشایی و تفسیر ندارد. واقعیت امر این است که در آمریکا، "حکومت" تغییر پیدا نکرده است ، بلکه "بایدن دموکرات" قرار است جای "ترامپ جمهوریخواه" را بگیرد. اگر حکومت در آمریکا تغییر می کرد، مقامات جدید حکومتی می توانستند ضمن عذرخواهی از رفتار گذشته خود، برخی پدیده های سیاسی و رفتاری ( از جمله اعمال استراتژی فشار حداکثری علیه ایران) را معطوف به "ذات " و " جوهره" حکومت قبلی تعریف کرده و از آمادگی مطلق خود برای جبران گذشته سخن به میان آورند. اما اکنون، "دولت آمریکا" از برجام خارج شده و اقدامات تخریبی آن نیز به لحاظ حقوقی، در شمول حوزه مسئولیت و پاسخدهی دولت جدید قرار می گیرد.