اقتصاد و جامعه، گروگان دعواهای سیاسی

طی ماه‌های اخیر طرح‌های گوناگونی برای بهبود بخش‌های اقتصادی کشور مطرح شد، اما اگر این طرح‌ها از سوی مجلس ارائه می‌شد با مخالفت‌های دولت همراه بود و اگر دولت طرحی را پیشنهاد می‌داد شاهد واکنش‌های تند مجلس می‌بود. حالا دعواهای سیاسی مجلس و دولت به رسانه‌های کشیده شده است و هرروز شاهد اوج گرفتن آن بر سر مسائل مختلف هستیم. از واکنش‌های تند بهارستانی‌ها نسبت به عملکرد دولت در بخش‌های مختلف به خصوص بازار سرمایه گرفته تا صحبت‌های اخیر رئیس جمهور درخصوص لایحه بودجه و رویکرد مجلسی‌ها به آن نمونه بارز کشمکش‌های خیر است. حسن روحانی، رئیس جمهوری در جلسه روز گذشته هیئت دولت خطاب به مجلسی‌ها گفت: «ما نسبت به مردم و معیشت مردم هرچه در توان داشتیم انجام دادیم. برای سال آینده نیز در لایحه بودجه پیش‌بینی‌های لازم انجام شده است. لایحه بودجه، یک لایحه بسیار مهم است، علت این که هر هفته برآن تاکید می‌کنم این است که بودجه برای زندگی مردم، اقتصاد کشور، تولید، صنعت، صادرات، واردات و معیشت مردم در یک سال آینده بسیار مهم است. بودجه برنامه یکساله کشور را تنظیم می‌کند؛ از همین جهت در لایحه بودجه جای ادبیات غیراقتصادی، غیرکارشناسی و اتهامات نیست. من ۲۷ سال است که در مجلس هستم و برای اولین بار امسال ادبیاتی را می‌بینم که ناپسند است، به مدت ۲۰ سال نماینده بودم و بودجه را بررسی می‌کردیم و اکنون ۷ سال است که در دولت هستم اما این اولین بار است که این ادبیات عجیب را می‌بینیم. نمایندگان مجلس بدانند که ما هر دو باید باهم همکاری کنیم، هر دوی ما (دولت و مجلس) منتخب و نماینده مردم هستیم. بودجه جای ادبیات سیاسی نیست، جای اعداد و ارقام، محاسبه و قانونگذاری است. بررسی بودجه محل شعار نیست، البته من بلدم آن شعارها را جواب بدهم اما مردم از ما این را نمی‌خواهند، می‌خواهند که کار کنیم و در مسیر کاهش مشکلات کشور گام برداریم.»

حرف‌های اخیر روحانی واکنش‌هایی را به دنبال داشت

البته این تمام ماجرا نیست و صحبت‌های رئیس جمهور با واکنش‌های برخی از نمایندگان همراه بود. وحید جلال‌زاده، نماینده ارومیه در جلسه علنی روز گذشته مجلس شورای اسلامی طی تذکر شفاهی، گفت: «رئیس جمهور به نمایندگان اهانت کرده و گفته است آن‌ها کسانی هستند که ۴ عمل اصلی را بلد نیستند و هر کس دو کلاس سواد داشته باشد، متوجه می‌شود که کمیسیون تلفیق به جای ادبیات اقتصادی، ادبیات سیاسی به کار می‌برد. شما که می‌گوید ۲۷ سال تجربه بودجه‌نویسی دارید، اکنون چه بر سر مملکت آورده‌اید؟ اگر مجلس کلیات بودجه ۱۴۰۰ را که بودجه فروپاشی بود، رد می‌کرد، رئیس جمهوری جرات اهانت به مجلس را نداشت. رئیس جمهور از اسفند سال گذشته از محل کار خود خارج نشده است و ببینید که با ۷ سال بودجه‌نویسی خود چه بر سر مردم آورده است. رئیس مجلس و هیئت رئیسه چرا اجازه می‌دهند که روحانی به مجلس توهین کند؟ نمایندگان باید با رد کلیات جواب رئیس جمهوری را دهند.»

کشمکش، راهی برای توجیه کردن ناکارآمدی‌ها

کشمکش‌ها در حالی ادامه دارد که بسیاری از کارشناسان و صاحب‌نظران معتقدند اختلافات سیاسی تبعاتی برای جامعه و اقتصاد به همراه داشته و دود این بحث‌وجدل‌ها تنها به چشم مردم خواهد رفت. ابراهیم نکو، دبیر دوره نهم کمیسیون اقتصادی مجلس و کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به دعواهای سیاسی اخیر میان دولت و مجلس و تبعات آن برای اقتصاد به «ابتکار» گفت: متاسفانه این‌روزها شاهد بحث و جدل‌های سیاسی میان دولت و مجلس هستیم که این روند بدون شک آسیب‌هایی را برای جامعه و اقتصاد ما به همراه خواهد داشت. گویی نمایندگان مجلس با هدف جنگ تمام‌عیار با دولت و همچنین زیر سوال بردن عملکرد آن به میان آمده‌اند تا بتوانند دولت را به چالش بکشانند. برخی از نمایندگان برای اینکه خود را کارآمد نشان بدهند به جای اینکه راهکاری را برای بهبود شرایط اقتصادی ارائه دهند و راهی برای برون رفت از معضلات در حوزه تولید، اشتغال و مسائل مختلف پیدا کنند به عملکرد ضعیف دولت می‌پردازند.

این کارشناس اقتصادی در ادامه گفت‌وگو به نوع واکنش دولت در برابر مجلس اشاره کرد و در این‌باره گفت: از سوی دیگر دولت نیز اخیرا به صورت تهاجمی با واکنش‌ها و مسائل مختلف برخورد می‌کند به‌گونه‌ای که برخی از مسئولان ارشد دولتی با واکنشی تند به استقبال بهارستانی‌ها می‌روند. این نوع رفتار دولتی‌ها ثابت می‌کند که در صدد توجیه ناکارآمدی‌های خود بوده و از سوی دیگر می‌خواهند نحوه تصمیم‌گیری‌های مجلسی‌ها را زیر سوال ببرند. البته باید اشاره کرد که می‌توان به برخی از انتقادات دولت به مجلس حق داد اما هیچ‌چیزی باعث نمی‌شود که دعواهای سیاسی مسیر تصمیم‌گیری‌های صحیح را تغییر بدهد.

این‌ روزها جامعه پذیرای دعواهای سیاسی نیست

نکو در بخش دیگری از صحبت‌هایش به بررسی شرایط اقتصاد و معیشت مردم پرداخت و در این خصوص ادامه داد: جنگ و کشمکش میان دولت و مجلس پیروزی نخواهد داشت و آسیب ناشی از این‌گونه برخوردها تنها به جامعه و اقتصاد وارد خواهد شد. این‌روزها اقتصاد و معیشت مردم در وضعیت نامناسبی قرار داشته و دیگر تاب‌وتوانی برای مقابله با مشکلات نمانده است، در چنین شرایطی جامعه پذیرای کشمکش‌های سیاسی نخواهد بود و برعکس می‌بینیم این‌نوع عملکردها مورد انتقاد آنها قرار می‌گیرد.

دبیر دوره نهم کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان این مسئله که مسئولان مکلف به ارائه راهکار برای رفع چالش‌های به وجود آمده هستند، گفت: می‌توان گفت که اقتصاد ایران اخیرا مبتلا به ویروسی به نام دعوای سیاسی شده است و جامعه نیازمند یک ویروس‌کشی در سطح وسیع بوده و باید مسئولان به دنبال راهی برای کم کردن اختلافات باشند. هنگامی که ضعفی به وجود می‌آید مسئولان مکلف به ارائه طرحی برای جبران و ترمیم نقاط ضعف هستند.

وی در ادامه افزود: مسئولان باید بدانند جامعه انتظار تعامل میان مجلس و دولت را دارد چراکه تعامل، خروجی موثرتری در رفع چالش‌های اقتصادی کشور دارد.

الفاظ نامناسب برازنده جامعه نیست

نکو در پایان با تاکید بر این مسئله که استفاده از الفاظ و کلمات غیرضروری برازنده جامعه نیست ادامه داد: ادبیات به کار رفته در کلام جمعی از نمایندگان مجلس و نیز استفاده شده در بیانات اخیر برخی از دولتیان نه تنها هیج توجیهی نداشته و برازنده مردم نیست، بلکه سبب آسیب به جایگاه این دو قوه مهم گردیده است. توصیه می‌شود هر دو طرف برمبنای تعامل سازنده و با پرهیز از بیان بعضی الفاظ و کلمات غیرضروری بیشتر برای کاستن از مشکلات جاری و یافتن راهکارهای منطقی و مطمئن چاره‌اندیشی کنند.