جمهوریتی که اکنون داریم با آنچه مد نظر امام بود فاصله دارد/ بعد از پایان جنگ، رفتارها به کل فرق کرد

یکی از مباحثی که در سال‌های اخیر به طور جدی در فضای عمومی جامعه مورد بحث قرار گرفته بحث جمهوریت نظام است. مساله‌ای که پس از انتخابات ۱۴۰۰ تفکرها درباره آن بیش از گذشته مورد بحث و نظر بوده است.

سید حسین موسوی تبریزی، دبیر مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم، در گفت‌و‌گو با اعتمادآنلاین در این رابطه اظهار داشت: جامعه ایران در سال‌های اول پیروزی انقلاب همه فکر و ذکرش فقط ایثار و گذشت بود و به چیز دیگری فکر نمی‌کرد. مردم قشرهای مختلف از پیر و جوان و مادرها و... وقتی به خدمت امام می‌رسیدند طلب دعا برای شهادت خود و فرزندان‌شان می‌کردند که امام در جواب می‌گفت، دعا کنیم با پیروزی و سالم برگردند. در اوایل انقلاب کردارها بهتر بود و رفتارهایی مثل خودخواهی و تمامیت‌خواهی اصلاً در میان مردم جایی نداشت. یک مثال ساده صف‌هایی است که به منظور تحویل دادن طلا، آذوقه و دارایی‌های دیگر برای کمک به مستضعفین یا کمک به سربازهایی که در جبهه‌ها بودند تشکیل می‌شد. این نشان می‌داد آن روزها توجه بیشتری به آرمان‌های انقلاب و ارزش‌های نظام می‌شد تا آرزویی بزرگ که چیزی جز تعالی جامعه نبود عملی شود.

رئیس سابق خانه احزاب در ادامه گفت: متاسفانه این فضا یک سال بعد از پایان جنگ تحمیلی رنگ باخت و روحیات و رفتارها به کل فرق کرد به طوری که حتی سرمایه‌دارها از قانونی که مربوط به خانواده‌های شهدا و جانبازان بود سوءاستفاده می‌کردند؛ یعنی اگر می‌خواستند یک امتیازی بگیرند، فرزند شهید یا فرد جانباز را با خود می‌بُردند تا بتوانند امتیاز بگیرند! متاسفانه عده زیادی از افراد جامعه حال و هوای ایثار و گذشت را به فراموشی سپردند و شرایط روزبه‌روز بدتر و غیراخلاقی‌تر شد.

او اضافه کرد: البته نباید منکر این شویم که متاسفانه سوءمدیریت، ندانم‌کاری و رانت‌طلبی وابستگان مدیران وضعیت را غیراخلاقی‌تر کرد و بنابراین انقلاب روحیه انقلابی‌اش را از دست داد به طوری که در افکار عمومی انگیزه حمیت از دست رفت، تا اینکه به مرور زمان در موضوع انتخابات هم بی‌اخلاقی‌ها به چشم بیاید. کار به جایی رسیده است که مسئولان آشکارا مردم، جامعه، انقلاب و حتی اهداف نظام اسلامی را در نظر نمی‌گیرند و فقط در حد ظاهرسازی کار می‌کنند، در حالی که تاریخ نشان داده تنگ‌نظری و تمامیت‌خواهی بقایی نخواهد داشت.

دادستان کل انقلاب در دهه ۶۰ گفت: در حالی امروز شاهد هستیم که جمهوریت نظام از سوی عده‌ای مخدوش می‌شود که در اوایل تثبیت نظام جمهوری اسلامی هم بعضی‌ها در جامعه مدرسین بی‌پرده می‌گفتند رأی مردم هیچ معنی و ارزشی ندارد و نظرشان این بود که امام دستور بدهد و مردم عمل کنند. در واقع آنها چون می‌دانستند در میان مردم رأی و جایگاهی ندارند با اصل انتخابات و اخذ رأی از جامعه مخالفت شدیدی می‌کردند. آنها به جایی رسیده بودند که رأی گرفتن را در تضاد با شرع مقدس اسلام عنوان می‌کردند. اما بعد از تصویب قانون اساسی مجبور شدند با روند رأی‌گیری کنار بیایند.

او ادامه داد: امام (ره) کاملاً مشخص با اینکه شورای نگهبان بی‌دلیل کسی را رد صلاحیت کند مخالفت شدیدی می‌کردند و در چند مورد خاص هم که چهره‌هایی بی‌دلیل رد شده بودند نماینده فرستادند یا اعضای شورای نگهبان را خواستند که فلان آقا یا خانم را چرا از حضور در انتخابات محروم کردید؟

دبیر مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: البته باید توجه کرد که طبیعت انسان‌ها طوری است که همیشه در معرض خطر هستند. در واقع چون شیطان می‌خواهد بشر را از صراط‌ مستقیم خارج کند، انسان همیشه و در هر شرایطی در معرض امتحان قرار دارد. آنجاست که ایمان باید در مبارزه با نفس اماره سربلند بیرون بیاید چراکه انسان بی‌نهایت قدرت‌طلب و ثروت‌طلب و شهوت‌طلب است. به همین دلیل باید یک ترمز بسیار بزرگی در جلویش باشد تا با تقوا به جنگ بدرفتاری برود. حضرت علی می‌فرماید: «اِنَّ اللّه‌ عَزَّ وَ جَلَّ رَکَّبَ فِى الْمَلائِکَهِ عَقْلاً بِلا شَهْوَهٍ وَ رَکَّبَ فِى الْبَهائِمِ شَهْوَهً بِلا عَقْلٍ وَ رَکَّبَ فى بَنى آدَمَ کِلَیْهِما فَمَنْ غَلَبَ عَقْلُهُ شَهْوَتَهُ فَهُوَ خَیْرٌ مِنَ الْمَلائِکَهِ وَ مَنْ غَلَبَتْ شَهْوَتُهُ عَقْلَهُ فَهُوَ شَرٌّ مِنَ الْبَهائِمِ»؛ یعنی خداوندـ عزّ و جلّ ـ، در وجود فرشتگان، عقل بدون شهوت و در چهارپایان، شهوت بدون عقل و در وجود انسان، عقل و شهوت را با هم قرار داد. پس هر کسی که عقلش بر شهوتش پیروز شود از فرشتگان بهتر است و هر کسی شهوتش بر عقلش پیروز شود از چهارپایان بدتر است. در واقع حیوانات به اندازه‌ای که سیر شوند درنده می‌شوند. اما انسان اگر خوی درندگی داشته باشد، بدرفتاری‌هایش تمامی نخواهد داشت. متاسفانه ما در طول نظام اسلامی برای اینکه تقوا از مال، شهوت و قدرت ارزش بیشتری داشته باشد، کارهای لازم را انجام ندادیم و نتیجه‌اش این شد که آرمان‌های نظام اسلامی به حاشیه رانده شده است.

سید حسین موسوی تبریزی در پایان گفت: متاسفانه جمهوریتی که الان داریم با آنچه مد نظر امام، آیت‌الله منتظری و شهیدان بهشتی و مطهری بود فاصله بسیار زیادی دارد. حتی می‌توان گفت تفاوت از زمین تا آسمان است.

چکیده گفت‌وگو با سید حسین موسوی تبریزی

-جامعه ایران در سال‌های اول پیروزی انقلاب همه فکر و ذکرش فقط ایثار و گذشت بود و به چیز دیگری فکر نمی‌کرد

-متاسفانه عده زیادی از افراد جامعه بعد از جنگ حال و هوای ایثار و گذشت را به فراموشی سپردند

-کار به جایی رسیده است که مسئولان آشکارا مردم، جامعه، انقلاب و حتی اهداف نظام اسلامی را در نظر نمی‌گیرند و فقط در حد ظاهرسازی کار می‌کنند

-اوایل تثبیت نظام جمهوری اسلامی هم بعضی‌ها در جامعه مدرسین بی‌پرده می‌گفتند رأی مردم هیچ معنی و ارزشی ندارد و نظرشان این بود که امام دستور بدهد و مردم عمل کنند

-امام (ره) با اینکه شورای نگهبان بی‌دلیل کسی را رد صلاحیت کند مخالفت شدیدی می‌کردند

-آرمان‌های نظام اسلامی به حاشیه رانده شده است