بررسی نقش زنان در چهار انتخاباتی که برگزار شد
کمیته مطالعات زنان انجمن علوم سیاسی ایران بیانیه علمی در رابطه با انتخابات اخیر منتشر کرد.
متن این بیانیه که با امضا سیمین حاجیپور ساردویی دبیر کمیته مطالعات زنان انجمن علوم سیاسی ایران منتشر شده، به شرح زیر است:
با اعلام نتایج انتخاباتهای چهارگانه 28 خرداد 1400، دوباره کشور به یک ثبات سیاسی رسید و تا دو سال دیگر رویدادی از جنس انتخابات در کشور نخواهیم داشت. در نتیجه، تصویر و ترکیب نسبی نهادهای کلان قدرت از منظر جنسیت تا دو سال آینده مشخص شده است. این ترکیب لزوم یک مقایسه تطبیقی را ضرورت میبخشد، زیرا به زودی رتبههای مختلف ایران در عرصه بینالمللی در شاخصهای مختلف از منظر حضور زنان در پارلمان، در عرصه سیاسی و در نهایت شکاف جنسیتی تغییر خواهد کرد.
در مجلس دهم شورای اسلامی 17 زن حضور داشتند که 5.9 درصد از پارلمان را تشکیل میدادند. تعداد نمایندگان زن که از حوزه انتخابیه تهران به این مجلس راه یافته بودند، 7 نفر بود. در پنجمین دوره شوراهای اسلامی شهر، در مجموع، از 405 کرسی شوراهای شهر در مراکز استانها، 41 کرسی سهم زنان شد. در مقایسه با سایر کشورهای جهان، در نهایت، در سال 2018 ، ایران از نظر توانمندی سیاسی با کسب 0.046 امتیاز در رتبه 141 و از منظر شکاف جنسیتی با 2 رتبه افزایش (حرکت به سمت شکاف جنسیتی بیشتر) در رتبه 142 قرار گرفت. در سال 2018، ایران از منظر حضور زنان در عرصه پارلمان در میان 193 کشور در رتبه 141 قرار گرفت.
متأسفانه، در انتخابات سال 1400 با عملکرد نامناسب احزاب سیاسی تعداد زنان در عرصههای مختلف سیاسی کاهش یافت. در حالی که سایر کشورهای جهان برای ورود زنان به عرصه سیاست، قدرت و تصمیمگیریهای کلان و بهرهبرداری از دیدگاهها، رویکردها، علایق و جهانبینی زنانه به منظور کاهش معضلات، مشکلات و مسایل تسهیلاتی را فراهم کردهاند و یا در حال پیشبینی راهکارها هستند، احزاب سیاسی ایران، اما، با رویکرد قدرتطلبی مردسالارانه موانع جدی برای ورود زنان به این عرصه فراهم کردند که نتایج آن را میتوان در تصویر مجلس یازدهم شورای اسلامی و شوراهای اسلامی شهر بویژه شورای اسلامی شهر تهران مشاهده کرد.
در یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی 16 زن (کاهش تعداد) در میان 290 نفر نماینده حضور دارند که 5.5 درصد از پارلمان را تشکیل میدهند. تعداد نمایندگان زن از حوزه انتخابیه تهران به 4 زن کاهش یافته است. در نهایت، در سال 2021، رتبه ایران در زمینه حضور زنان در عرصه پارلمان به 148 تنزل یافت.
در سال 2021 و پیش از برگزاری انتخابات شوراهای اسلامی شهر، رتبه ایران با 2 رتبه کاهش در ردیف 150 جهان و 16 منطقه منا (خاورمیانه و شمال آفریقا) قرار گرفت. رتبه ایران از نظر توانمندی زنان در عرصه سیاست با کسب 0.036 امتیاز از 109 در سال 1385 و 142 در سال 2018 به 151 در سال 1400 تنزل داشته است و در نهایت، از منظر شکاف جنسیتی نیز با 2 رتبه کاهش در مرتبه 150 جهان قرار گرفته است.
اکنون فهرستهای افراد راه یافته به شوراهای اسلامی شهر مراکز استانها نشان میدهد، از مجموع 405 کرسی شوراهای شهر در مراکز استانها، فقط 35 کرسی نصیب زنان شده است و در شورای شهر تهران نیز از 21 کرسی فقط 4 کرسی سهم زنان شد. به این ترتیب، در آینده نزدیک باید شاهد افزایش شکاف جنسیتی در ایران بود.
از این رو، کمیته مطالعات زنان انجمن علوم سیاسی ایران وظیفه خود میداند تا ضمن هشدار علمی به مقامات و رأس هرم قدرت مبنی بر افت رتبه ایران از منظر حضور زنان در عرصههای مختلف پارلمان و سیاست و در نتیجه افزایش شکاف جنسیتی، به ریاست جمهوری منتخب پیشنهاد دهد با بهرهگیری از وجود، حضور و افکار و دیدگاههای بانوان شایسته ایران در جایگاههای انتصابی مانند معاونت ریاست جمهوری، وزارت، استانداری، فرمانداری و سایر مدیریتهای کلان به بهبود وضعیت حضور زنان در عرصه سیاست و بهبود رتبه ایران در عرصه بینالمللی کمک کنند.
دیدگاه تان را بنویسید