خطرات مرگبار بادکنک‌های هلیومی!

یک راهکار معروف و خنده دار برای سرگرم شدن در مهمانی‌ها وجود دارد که در آن مردم گاز را از بادکنک های هلیوم استنشاق می‌کنند تا صدای آن‌ها بامزه و نازک شود. این در حالی است که بیشتر مردم نمی‌دانند که گاز هلیوم چقدر خطرناک است و استنشاق آن می‌تواند مرگبار باشد. ما در این مقاله چگونگی تاثیر هلیوم بر صدا و خطرات بادکنک هلیومی را بررسی کرده ایم.

چگونه هلیوم باعث نازک شدن صدا می‌شود؟

وقتی می‌خواهید صحبت کنید، برای ساختن صدا به تارهای صوتی نیاز دارید و هوایی که از حنجره شما عبور می‌کند، باعث ارتعاش این تارها می‌شود. بعد از رسیدن ارتعاش به دهان، لب‌ها و زبان، این ارتعاش به گفتار تبدیل می‌شود.

استنشاق هلیوم بر صدای شما تأثیر می‌گذارد؛ زیرا چگالی آن بسیار کمتر از هوا است. در نتیجه هلیوم سریع‌تر از هوا حرکت کرده، زودتر از آن روی تارهای صوتی تاثیر می‌گذارد و باعث تغییر و نازک شدن صدای شما می‌شود.

استنشاق هلیوم و خطر خفگی

استنشاق هلیوم چه به طور عمدی و چه غیر عمدی، مثلا در اثر حادثه ترکیدن بادکنک هلیومی در جشن‌ها، برای سلامتی خطرناک است. اما این خطر مربوط به سمی بودن این گاز نیست؛ چرا که گازی بی اثر  و غیر سمی است. هنگامی که هلیوم به جای هوای معمولی استنشاق شود و از رسیدن هوا به سیستم تنفسی جلوگیری کند، می‌تواند به عنوان عامل خفه کننده به شمار برود. استنشاق این گاز می‌تواند باعث کاهش سطح اکسیژن بدن شما تا حد خطرناکی شده و باعث هیپوکسی شود. این اتفاق نه فقط در مور هلیوم، بلکه در مورد هر گاز بی اثر و غیر سمی که از رسیدن اکسیژن به سیستم تنفسی جلوگیری کند، صادق است.

هنگامی که ریه‌ها با هلیوم پر شده و جایگزین هوای دارای اکسیژن شود، مشکلات بسیاری برای سیستم تنفسی به جود می‌آید. در واقع بعد از استنشاق گاز هلیوم، در فرآیند تبادل گازها، اکسیژن از چرخه جریان خون خارج می‌شود. سپس بسته به میزان جایگزینی اکسیژن با هلیوم، ممکن است به سرعت و بدون هیچ هشداری هوشیاری خود را از دست بدهید؛ حتی ممکن است در حالی که هنوز ایستاده‌اید بیهوش شوید. این اتفاق می‌تواند آسیب‌های جدی به دنبال داشته باشد، حتی اگر تنفس طبیعی از سر گرفته شود.

علائم هیپوکسی یا خفگی

همانطور که گفتیم، هیپوکسی زمانی ایجاد می‌شود که بدن از اکسیژن کافی محروم شود. هر چه هلیوم خالص بیشتری استنشاق کنید، بدن شما برای مدت زمان طولانی‌تری بدون اکسیژن خواهد ماند و این اتفاق می‌تواند در عرض چند دقیقه باعث خفگی و مرگ شود. از علائم این وضعیت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سرگیجه
• بی نظمی
• عملکرد غیر طبیعی قلب
• بیهوشی
• مرگ

خطر آمبولی یا پارگی ریه بر اثر استنشاق گاز هلیوم

استنشاق بیش از حد یا مستقیم هلیوم از کپسول، خطر بیشتری برای سیستم تنفسی دارد؛ زیرا این گاز تحت فشار می‌تواند باعث آمبولی گاز و هوا یا پارگی ریه‌ها شود. آمبولی به انسداد یک رگ خونی در اثر ایجاد و به دام افتادن حباب گاز در خون گفته می‌شود. به دنبال این اتفاق رگ خونی نیز مسدود شده و دچار پارگی می‌شود.

سکته مغزی، تشنج یا مرگ نیز می‌تواند به دنبال پارگی ریه‌ها و آمبولی اتفاق بیفتد. در این وضعیت، کیسه‌های هوایی در ریه‌ها به علت فشار بالای گازی که استنشاق شده است، پاره شده و بلافاصله فرد دچار مرگ می‌شود. فرد در این حالت به معنای واقعی کلمه در خون خود غرق می‌شود.

آیا گاز هلیوم قابل اشتعال است؟

همانطور که در بالاتر اشاره کردیم، گاز هلیوم یکی از بی‌خطرترین گازهایی است که برای پر کردن بالن‌ها و بادکنک‌ها استفاده می‌شود. این گاز نه تنها یک گاز غیر سمی است، بلکه غیر قابل اشتعال نیز است. پس بالن‌ها و بادکنک‌های هلیومی نمی‌توانند آتش بگیرند.

حتی اگر تا به حال کلیپی از بالن‌هایی که در حال شعله‌ور شدن هستند را دیده‌اید، احتمالاً این بادکنک‌ها بالن‌های هیدروژنی بوده یا از گاز دیگری غیر از هلیوم استفاده می‌کنند. دلیل اینکه هلیوم بهترین گزینه برای استفاده در بالن است، غیر قابل اشتعال بودن آن است. بنابراین اگر از آتش گرفتن یک بادکنک هلیومی روی شمع‌های تولد می‌ترسید، باید بدانید که هیچ جای نگرانی وجود ندارد.

بدترین اتفاقی که در صورت برخورد یک بادکنک هلیومی با منبع حرارتی یا شعله می‌افتد این است که پلاستیک لاستیکی ذوب شده و صدای ترکیدن بادکنک هلیومی را می‌شنوید.

آیا گاز هلیوم انفجاری است؟

همانطور که گاز هلیوم غیر قابل اشتعال است، غیر قابل انفجار نیز هست. از آنجایی که هلیوم یک گاز نجیب و بی اثر است، با هیچ ماده دیگری واکنش نشان نداده و پایدار می‌ماند. این بدان معنی است که یک بادکنک هلیومی نمی‌تواند منفجر شود؛ حتی اگر این بادکنک با شعله یا منبع گرما تماس پیدا کند، مانند هر بادکنک باد شده معمولی دیگری می‌ترکد و منفجر نمی‌شود.

مخازن گاز هلیوم نیز نباید منفجر شوند. اما توجه داشته باشید هلیوم هنگامی که گرم شود منبسط می‌شود؛ بنابراین رها کردن مخزن تحت فشار هلیوم در یک ماشین هنگامی که هوا بسیار گرم است یا نزدیک به منبع گرما قرار گرفته، ایده خوبی نیست. خوشبختانه، اکثر مخازن هلیوم شامل سیلندرهایی می‌شوند که مجهز به یک دیسک انفجاری در بالای مخزن هلیوم در کنار دستگیره‌ها هستند. اگر یک مخزن هلیوم در خانه خود دارید هنگام آتش سوزی، سیلندر باید گاز را به صورت کنترل شده آزاد کند تا منفجر نشود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر هلیوم را از بادکنک جشن تولد استنشاق کردید و هیچ تغییری در سلامت، و نحوه تنفس به جز تغییر قابل توجهی در صدای خود احساس نکردید، جای هیچ نگرانی نیست. اما اگر علائم دیگری مانند حالت تهوع و از دست دادن هوشیاری را تجربه کردید، بهتر است در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید. استنشاق از مخزن تحت فشار می‌تواند علائم شدیدتری ایجاد کند که ممکن است در چند دقیقه یا حتی چند ساعت بعد ظاهر شود. همچنین اگر دچار افت فشار خون، تاری دید، نفس نفس زدن، از دست دادن هوشیاری، سرفه خونی و یا تشنج شدید، هر چه سریع‌تر به بیمارستان مراجعه کنید.

جمع بندی

اکثر مردم از خطرات استنشاق گاز هلیوم اطلاعی ندارند؛ در صورتی که حتی در حادثه ترکیدن بادکنک هلیومی در جشن تولد یا مراسمات دیگر، استنشاق آن می‌تواند منجر به مرگ شود. یکی از جنبه‌های کمتر شناخته شده در مورد استنشاق هلیوم این است که با چه سرعتی می‌تواند باعث ایجاد خفگی و یا از دست دادن هوشیاری به دلیل کمبود اکسیژن شود.

اکثر مشکلات جدی تنفسی و مرگ و میر مربوط به هلیوم به دلیل استنشاق این گاز از مخزن تحت فشار است. مخازن تحت فشار، برای پر کردن بالن‌ها و بادکنک‌های هلیوم استفاده می‌شوند. در شرکت پارس هوای البرز (https://parshavayealborz.com/) شما می‌توانید مخازن تحت فشار را در امنیت کامل تهیه کنید. توجه داشته باشید که این مخازن نه تنها هلیوم بسیار بیشتری نسبت به بادکنک مهمانی در خود جای می‌دهند، بلکه هلیوم را با نیروی بسیار بیشتری نیز آزاد می‌کنند؛ به طوری که حتی ترکیدن بادکنک هلیوم در جشن تولد نیز نمی‌تواند فشاری یکسان با مخازن داشته باشند.