گله‌ای از کیارستمی در تولد رضا قیصریه

به گزارش نامه نیوز، عصر شنبه 25 بهمن‌ماه هم‌زمان با زادروز 73 سالگی رضا قیصریه، با حضور تعدادی از دانشجویان او و نادیا معاونی و آنتونیا شرکاء از همکاران او در دانشگاه، جشن تولد کوچکی برای این نویسنده و مترجم پیشکسوت ادبیات ایتالیایی در منزلش برپا شد.

رضا قیصریه که از آذرماه امسال به دلیل خون‌ریزی مغزی مدتی در بیمارستان به سر می‌برد‌، خود فعالانه بحث‌ها را دنبال می‌کرد اما هنوز نمی‌توانست به صورت کامل با دیگران وارد بحث شود. پس از بریدن کیک تولد توسط خود قیصریه، نادیا معاونی، از همکاران قیصریه و مدیر گروه مترجمی زبان و ادبیات ایتالیایی دانشگاه آزاد، درباره ترجمه‌های رضا قیصریه گفت: تا به حال ترجمه‌های مختلفی از آثار نویسندگان ایتالیایی به زبان فارسی انجام شده است که من آن‌ها را خوانده‌ام، اما ترجمه‌هایی که قیصریه از ادبیات ایتالیایی به فارسی انجام داده، چیز دیگری است. او به راستی که عین نوشته‌های نویسنده را بدون این‌که چیزی به آن بیفزاید به فارسی برمی‌گرداند؛ این در حالی است که وقتی آثار برخی دیگر از مترجم‌ها را می‌خوانیم می‌بینیم کتاب اصلی در ترجمه هویتش را از دست داده است. او با بیان این‌که موضوع تغییر اثر نویسنده در ترجمه به خاطر کار ویراستاری است ادامه داد: در این‌گونه آثار ترجمه‌ها خیلی با قلم نویسنده اصلی متفاوت است و از این نظر دیگر نمی‌توان ترجمه را اثری از نویسنده اصلی دانست. به طور مثال پیراندلو نویسنده‌ای است که قلم سنگینی دارد اما در برخی از ترجمه‌ها به خاطر کار ویراستاری زبانش به محاوره تبدیل شده است. بنابراین معتقدم این‌که کسی چیزی بنویسد و ویراستار آن را تغییر دهد نامش ترجمه نیست. معاونی گفت: بازآفرینی یک هنر است و قیصریه در کارهای ترجمه‌اش به بهترین وجه آن را انجام داده است. در ادامه معاونی درباره زبان ایتالیایی و ترجمه‌ از این زبان به فارسی سخن گفت و نقطه قوت ترجمه‌های قیصریه را در شناخت جامعه فرهنگ و مردم ایتالیا دانست و اظهار کرد: تا زمانی که شناخت نباشد و مترجم روح اثر را درک نکند ترجمه فاقد کارایی است. اما قیصریه با شناخت فضا و جامعه ایتالیا توانسته ترجمه‌های خوب و باورپذیری از ادبیات ایتالیا داشته باشد. سپس دانیال قربانی مدیر نشر آرون (ناشر کتاب تازه منتشرشده‌ رضا قیصریه) در سخنانی گفت: در کارهای آقای قیصریه چه ترجمه و چه تالیف خلاقیت خاصی وجود دارد که این مساله به خاطر اشراف‌، شناخت‌ و اطلاعات‌شان از حوزه‌های مختلفی چون سیاست‌، اقتصاد‌، روان‌شناسی‌، جامعه‌شناسی و ... است. همه این مسائل باعث شده است که آثار او فاخر و دلنشین باشد و مخاطب را وادار به خواندن کند. او افزود: استاد قیصریه همین آخرین کتاب منتشرشده‌اش «میخسیکهای متابولفیزیکی» از همه شخصیت‌های جامعه استفاده می‌کند. کتاب تازه‌اش سبک جدیدی دارد و با توجه به شرایط کتاب‌خوانی امروز جامعه که مردم خیلی وقت کتاب‌خوانی ندارند، کم‌حجم است و از این نظر هم می‌تواند یک پیشنهاد باشد. همچنین رسول آبادیان به نمایندگی از خانه کتاب که این مراسم را برگزار کرده بود در سخنانی انتشار کتاب «هفت داستان» رضا قیصریه را در زمان خود یک اتفاق خواند و گفت: به طور کلی این‌که کسی مثل استاد قیصریه هم تدریس کند هم کار ترجمه انجام دهد و هم داستان‌نویسی مدرن را به خوبی بداند و داستان بنویسد‌، کم اتفاق می‌افتد. او در ادامه گفت: نکته‌ای که در آثار تالیفی آقای قیصریه وجود دارد این است که سعی کرده هم در مقام یک نویسنده خلاق ظاهر شود هم در مقام یک خبرنگار و تاریخ‌نگار. در تاریخ هم چنین افرادی وجود دارند. زمانی که رسانه‌ها آزاد نباشند هنرمند سعی می‌کند به شکلی وضع جامعه خود را در اثرش منعکس کند و در کارهای تالیفی آقای قیصریه این اتفاق رخ داده است. آبادیان همچنین گفت: آثار خیلی از نویسندگان ما یا تکنیک محض یا شعار محض هستند، اما تفکیک کارهای قیصریه در این‌جا نمود پیدا می‌کند؛ به طوری که وقتی ما کتاب «هفت داستان» یا «کافه نادری» را می‌خوانیم، می‌بینیم که با نویسنده‌ای طرف هستیم که هم زمانه و هم جامعه خود را می‌شناسد، آن‌چنان که می‌توان از دل رمان «کافه نادری» تاریخ استخراج کرد. در این کتاب یک فضای خاکستری وجود دارد که این فضا و رنگ از دل آن دوران بیرون می‌آید. از این کتاب می‌توان به نوع مراودات و فضای عمومی جامعه در آن دوران پی برد. در بخش دیگری از این مراسم امیر قیصریه برادر رضا قیصریه با اشاره به چگونگی انتشار نخستین کتاب رضا قیصریه گفت: آقای کیارستمی فیلم «طعم گیلاس» را با اقتباس از یکی از داستان کتاب‌های «هفت داستان» ساخته اما من تعجب می‌کنم که چطور در تیتراژ فیلم نامی از قیصریه نبرده است. البته می‌دانم که آقای کیارستمی آدم بااخلاقی است اما به نظرم باید این موضوع گفته می‌شد چون فیلم «طعم گیلاس» عین داستانی است که در این کتاب آمده است. او همچنین گفت: آتیلا پسیانی نیز نمایشنامه «پروفسور بوبوس» را که ترجمه رضا قیصریه بود به صحنه برد اما حتا یک دسته گل هم برای او نیارود. در ادامه دانشجویان رضا قیصریه که پس از بیماری از او مراقبت می‌کنند از میزان عشق و علاقه خود به او سخن گفتند و سخنان محبت‌آمیزی را نثار استادشان کردند.

منبع: ایسنا