سخنان صریح خسرو سینایی خطاب به مسئولان: یک وزیر عصبانی شد و فیلمم ناپدید شد /به ما اعتماد کنید و بگذارید فیلمسازی که قبولش دارید، کارش را انجام بدهد

به گزارش نامه نیوز آخرین مسترکلاس جشنواره «فیلم شهر» با حضور خسرو سینایی در پردیس سینمایی ملت برگزار شد.

در این برنامه که روز 10 خردادماه برگزار شد، سینایی ابتدا شرح حالی را درباره ساخت چهار فیلم مستند شهری‌اش بیان کرد.

او یاداور شد: سال 56 فیلم «تهران» را به زبان انگلیسی ساختم چرا که تلویزیون آن زمان می‌خواست فیلمی درباره تهران برای خارجی‌ها ساخته شود. اما بعد از انقلاب نفهمیدم سرنوشت این فیلم چه شد؟! تا اینکه بعدها از طریق دوستی که در آمریکا داشتم، متوجه شدم فردی که مدرک دکترا هم داشته است فیلم مرا به ایرانیانی که دلتنگ تهران بودند کرایه می‌داد و تیتراژ فیلم را برداشته بود؛ یعنی این بی‌مسوولیتی نشان دهنده ریشه‌دار بودن مسائل فرهنگی ماست.

سینایی که چندی پیش فیلم «جزیره رنگین» را ساخته است همچنین اظهار تأسف کرد که این فیلم هم قبل از اکران در شهر شیراز دانلود می‌شود.

او در ادامه توضیحاتی درباره ساخت فیلم دیگرش با نام «تاریخ یک شهر» که درباره نیشابور است، ارائه کرد و یادآور شد: این فیلم سال 64 ساخته شد اما بعد از ساخت آن مدیران از من خواستند مطالب دیگری به آن اضافه کنم که من زیر بار نرفتم و به آنان گفتم نمی‌توانم مسوولیت تحریف در تاریخ را بپذیرم. به همین دلیل این فیلم هم نمایش داده نشد و سرنوشت نامعلومی پیدا کرد.

سینایی اضافه کرد: بار دیگر به سفارش شهرداری تهران، فیلمی درباره مسائل و مشکلات اجتماعی این شهر ساختم. در آغاز به من گفته شد فقط مدیران این فیلم را می‌بینند تا به مشکلات پی ببرند. هنگام مونتاژ فیلم، عده‌ای هشدار دادند که بعضی صحنه‌ها دردسرآفرین می‌شود و ناچار شدیم چند صحنه را حذف کنیم. در آن زمان مدیران فیلم را دیدند و مشکلی پیش نیامد، اما یک وزیر بسیار عصبی شد و گفت چرا کارهای مثبت را نشان نمی‌دهید و این چنین بود که این فیلم هم ناپدید شد.

این کارگردان که زاده شهر ساری است در ادامه گزارشی را درباره فیلمنامه‌ای که درباره این شهر نوشته است، ارائه کرد و توضیح داد: یک فیلمنامه داستانی را درباره زادگاهم ساری نوشته بودم. بنیاد سینمایی فارابی این فیلمنامه را خیلی خوب تشخیص داد اما به دلیل تأمین نشدن بودجه، این فیلم ساخته نشد تا اینکه چهار سال بعد شبکه دوم تلویزیون از من برآورد خواست تا این فیلمنامه ساخته شود اما باز هم بودجه تأمین نشد و متأسفانه در چند سریال دیگر چند سکانس آشنا را دیدم.

سینایی اضافه کرد: با اینکه من اهل ساری هستم، هر بار خواستم درباره زادگاهم فیلمی بسازم آنقدر مشکل سازی شد که به نتیجه نرسیدم. در عوض هر زمان که خواستم در جنوب فیلم بسازم همکاری کردند و این چنین بود که پنج فیلم در جنوب ایران ساختم.

او اضافه کرد: حالا هم شورای شهر ساری پیشنهاد ساخت همان فیلمنامه را مطرح کرده اما چشمم آب نمی‌خورد که این فیلم ساخته شود. متأسفانه تاریخ شهر برایشان مهم نیست بلکه دوست دارند در فیلم نشان دهیم که فلان پارک را ساخته‌اند.

سینایی ابراز تأسف کرد و گفت: دلم می‌سوزد که نسل ما کم کم از بین می‌رود و 50 سال بعد جوان‌ترها ناچارند فیلم‌هایی تحریف شده درباره شهرها بسازند، چون آن‌ها به اندازه ما درباره تاریخ شهرها اطلاعات ندارند.

کارگردان فیلم «عروس آتش» خطاب به مسوولان اضافه کرد: به ما اعتماد کنید و بگذارید فیلمسازی که قبولش دارید، کارش را انجام بدهد.

او سپس با تشریح ساخت فیلم‌های مستند شهری خاطر نشان کرد: نقش سینما کاملا با کتاب متفاوت است چون سینما متکی بر تصویر و صداست و یکی از اشتباه‌های بزرگ در مورد سینمای مستند این است که وظایف کتاب را به دوش سینما می‌گذارند.

سینایی در ادامه راهکارهایی را برای چگونگی ساخت فیلم مستند ارائه و از کم توجهی نسبت به این سینما ابراز تأسف کرد.

او با اشاره به تفاوت بودجه‌ای که برای ساخت فیلم‌های مستند و داستانی وجود دارد، تصریح کرد: اگر قرار باشد یک بازیگر چهره در فیلمی داستانی بازی کند، بودجه کلانی به آن اختصاص می‌دهند. اما در مورد سینمای مستند همیشه کم‌توجهی وجود دارد و همواره گفته می‌شود که باید هزینه‌ها پایین بیاید. هر چند می‌دانم این سخنان عده‌ای را با من دشمن می‌کند اما واقعیت همین است.

خسرو سینایی در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره اصطلاح فیلم فاخر گفت: متأسفانه این روزها این عبارت را درباره فیلم‌های پرهزینه به کار می‌برند، در حالی که فیلم فاخر فیلمی خلاقانه است و مهم نیست چقدر خرج ساخت آن شده است.

وی همچنین اضافه کرد: ممکن است حرفه سینما برای عده‌ای حرفه پول درآوردن باشد که هیچ هم بد نیست اما سینما برای من مثل شعر و نقاشی است که باید برای ساخت فیلم به ذهنم اجازه جست‌وجو و یافتن راه حل بدهم.

او با بیان خاطره‌ای که با یکی از مسوولان سینمایی داشته است، اضافه کرد: روزی یکی از مسوولان بالای سینمایی از من پرسید کی می‌خواهی حرفه‌ای شوی؟ و من به او پاسخ دادم اگر حرفه‌ای بودن به معنای این است که پولی بگیرم و فیلمی بسازم ترجیح می‌دهم با این مفهوم حرفه‌ای نشوم، چرا که همواره دوست دارم تب و تاب و انرژی ساخت فیلم در تمام لحظات همراهم باشد.

این مستندساز همچنین از پخش بعضی از سکانس‌های فیلم‌هایش در شبکه‌های مختلف تلویزیونی ابراز تأسف کرد و ادامه داد: بارها دیده‌ام سکانس‌های متعددی از فیلم‌هایم بدون اطلاع من از شبکه‌های مختلف پخش شده، بویژه بعد از درگذشت زنده‌یاد مرتضی احمدی سکانس‌های متعددی از فیلم «تهران» من پخش شد، چرا که آقای احمدی در چند جای این فیلم تصنیف‌هایی را خوانده بود.

به گزارش ایسنا، خسرو سینایی در پایان این نشست با اشاره به تحصیلاتش در دو رشته معماری و آهنگسازی یادآور شد: پیش از ورود به سینما معماری خواندم، شعر هم می‌گفتم و موسیقی هم خوانده‌ام هر چند آن را تمام نکرده‌ام، اما هیچ‌وقت عاشق هنرپیشه‌های سینما مثل " بوگارد" نبودم که عکس‌شان را در دیوار اتاقم بچسبانم. از نظر من سینما ترکیبی از هنرهای دراماتیک و تجسمی است به همین دلیل گفتار فیلم‌های مستند را خودم نوشته‌ام و گاه موسیقی‌شان را هم خودم ساخته‌ام.

در این برنامه فیلم «تاریخ یک شهر» ساخته خسرو سینایی که درباره شهر نیشابور است، پخش شد.

سینایی توضیح داد که برای ساخت این فیلم مستند 16 میلی‌متری بودجه اندکی در اختیار داشته و به همین دلیل و از آنجا که عکس و فیلم زیادی درباره تاریخ نیشابور وجود نداشته است از همسرش فرح اصولی درخواست کرده 40 مینیاتور درباره تاریخ نیشابور بکشد که از آن‌ها در ساخت فیلم استفاده شده است.