نیم نگاهی به حقوق فراموش‌شده بیماران اسکیزوفرنی

به گزارش نامه نیوز، طیبه دهباشی ، در مورد آمار مبتلایان به اسکیزوفرنی در کشور با بیان اینکه آمار دقیقی از تعداد این بیماران نداریم، علت آن را عدم آگاهی افراد جامعه و انگ زدن به این بیماران دانست و گفت: به همین علت است بیماران اعصاب و روان به مراکز درمان مراجعه نمی‌کنند. اما به طور معمول، با توجه به جمعیت و بر اساس آمار شیوع باید 750 هزار بیمار اسکیزوفرنی در کشور داشته باشیم. دهباشی عواملی مانند ژنتیک، صدمات دوران زایمان و ... را از عوامل ابتلا به اسکیزوفرنی دانست و گفت: گاهی ممکن است فردی این بیماری را داشته باشد و تا زمان مرگ این بیماری بروز نکند، اما بروز این بیماری می‌تواند تحت تاثیر شرایط اجتماعی استرس‌زا، شرایط بحرانی و فشارهای مختلف باشد. وی با بیان اینکه سن ابتلا به اسکیزوفرنی بین 15 تا 35 سالگی است در تشریح علائم آن گفت:علائم اولیه آن که خانواده‌ها باید به آن توجه داشته باشند، افت تحصیلی نوجوانان، انزوا و ترک جمع دوستان و کنار کشیدن از جمع است و در مرحله بعد بروز توهم، هذیان دشمن پنداری دیگران و ... است. اگر بعد از مشاهده این علائم و به موقع به مراکز درمانی مراجعه شود می‌توان به میزان زیادی جلوی پیشرفت این بیماری را گرفت. دهباشی در مورد چگونگی درمان بیماران اسکیزوفرنی اظهار کرد: اولین روش درمانی این بیماری،‌ درمان دارویی است که تاکید زیادی روی این امر داریم. البته می‌توان گفت بیماری اسکیزوفرنی دارای 2 نوع علائم مثبت و منفی است که علائم مثبت آن مثل پرخاشگری، توهم و هذیان و علائم منفی مثل ناتوانی، انزوا و عملکرد پایین است که علائم مثبت با دارو درمانی کنترل می‌شود. وی ادامه داد: اما برای اینکه فرد از جامعه طرد نشود و توانایی‌های خود را از دست ندهد به درمان و توانبخشی روانی و اجتماعی نیز نیاز دارد که در این زمینه متاسفانه در کشور کمبود زیادی داریم. البته در انجمن شرایطی را برای توانبخشی بیماران فراهم می‌کنیم به صورتی که در پنج سال و بین 50 نفر فقط 2 مورد داشتیم که در دوره توانبخشی بستری شدند و بقیه در طول دوره درمان شدند. دهباشی در پاسخ به اینکه عمده‌ترین مشکلات بیماران اسکیزوفرنی چیست؟ گفت: عمده‌ترین مشکلی که همیشه بیماران و خانواده‌ها را رنج داده است بحث برچسب زدن و انگ زدن به این بیماران است، به طوری که بیماران روانی علاوه بر اینکه از حقوق اجتماعی خود محروم می‌شوند، نگرش منفی اطرافیان و جامعه نسبت به این بیماران نیز وجود دارد که این باعث طرد شدن از جامعه و حتی طرد شدن خانواده‌ بیمار از جامعه می‌شود. وی افزود: بنابراین عدم آگاهی مردم و نگرش منفی مردم به این بیماران عمده‌ترین مشکل آنهاست که رسانه‌ها نقش زیادی را در این مورد ایفا می‌کنند. به عنوان مثال زمانی که سریالی می‌سازیم و در آن فردی که مرتکب قتل می‌شود یک بیمار روانی است، در نتیجه بیمار روانی و اسکیزوفرنی در جامعه به عنوان انگ شناخته شده و این به باورهای غلط مردم مبنی بر خطرناک بودن بیمار روانی دامن می‌زند. این در حالیست که درصد بیماران اسکیزوفرنی در بین افرادی که مرتکب جرم و جنایت می‌شوند بسیار کم است. اگر هم جرمی از طرف این بیماران صورت گیرد، ممکن است در زمان عود این بیماری و توهم ناشی از آن باشد و بیمار احساس ناامنی کند. رییس انجمن اسکیزوفرنی در توضیح مشکلات درمانی این بیماران و با اشاره به عدم پوشش داروهای خارجی و خدمات توانبخشی توسط بیمه گفت: به لحاظ درمانی و دارویی مشکلاتی که این بیماران دارند این است که برخی از بیماران با داروهای ایرانی سازگاری ندارند و داروهای خارجی هم یا وراد نمی‌شود یا گران است و بیمه هم داروهای خارجی و خدمات توانبخشی را پوشش نمی‌دهد. اگر بیمار اعصاب و روان نیاز به بستری مداوم داشته باشد، فقط سالی دو بار و هر بار 56 روز بیمه بستری آنها را تحت پوشش قرار می‌دهد. این درحالیست که بیمار جسمانی می‌تواند تمام سال را بدون هیچ منعی در بیمارستان بستری باشد. بنابراین محدودیت‌های بیمه‌ای در این بیماران زیاد است. دهباشی با بیان اینکه اولین درخواست ما از مسئولان این است که ابتدا این بیماران را به عنوان شهروند در نظر بگیرند تا آنها بتوانند از حقوق شهروندی بهره‌مند شوند، گفت: دومین مساله این افراد اشتغال است. در حال حاضر جایی برای اشتغال افراد توانبخشی شده و بهبود یافته وجود ندارد و بحث اشتغال این افراد از دغدغه‌های مهم انجمن است. وی با استناد به قانون جامع معلولین ادامه داد: ما قانون جامع معلولان را داریم که طبق آن سه درصد اشتغال همه واحدهای صنعتی، تولیدی و ... باید به معلولین اختصاص یابد اما این قانون رعایت نمی‌شود و اگر هم بشود معمولا برای معلولان جسمی و حرکتی است و بیمار روان سهمی از این سه درصد ندارد. دهباشی همچنین افزود: درخواست دیگر انجمن برای خدمت رسانی بهتر به بیماران روانی و اسکیزوفرنی پوشش و توسعه‌ مراکز اورژانس روانپزشکی است. در این زمینه کمبود زیادی داریم به صورتی که اگر بیمار بدحال شود خانواده برای رساندن او به بیمارستان باید از آمبولانس خصوصی با هزینه حداقل 500 هزار تومان استفاده کند. اورژانس تهران انتقال این بیماران را در حیطه وظایف خود نمی‌داند. انتقال این بیماران مراحل زیادی دارد که در شرایط خاص و حاد بسیار زمان‌بر است به این صورت که مثلا برای انتقال این بیماران توسط اورژانس ابتدا باید با 110 تماس گرفته و بعد از آن 110 با اورژانس تماس بگیرد تا اورژانس برای انتقال بیمار بیاید. بنابراین امیدواریم اورژانس روانپزشکی توسعه یابد. وی پوشش بیمه‌ای این بیماران را از دیگر الزام‌های خدمت رسانی به آنها عنوان کرد و گفت: وجود بیمه‌های تکمیلی برای این بیماران نیاز است. وی در پایان برگزاری کلاس‌هایی مانند موسیقی درمانی، آموزش زبان و ... را با استفاده از تدریس خود بیماران و همچنین اردوها و سفرهای یک روزه با خانواده‌ها را از جمله خدمات انجمن به این بیماران عنوان کرد.

منبع: سلامت نیوز