آقای رئیسی تندروها برای شما مشکل ساز نشوند

این در حالی است که اگر به طور دقیق به علل و عواملی که به عنوان عنصر شتاب‌زای این تحرکات تبدیل شده، نگاهی بیندازیم می‌توان گفت که این مشکلات معیشتی، وضع بغرنج اقتصادی مردم و مسائلی همچون تحریم، کرونا و بحران‌هایی از جمله آب و برق بوده که برخی جریانات به جای همکاری و همراهی در راستای حل این مشکلات بر موج مشکلات و مسائل مردم سوار شده‌اند و تحت همین عنوان منویات و اهداف خود را پیش می‌برند. قدر مسلم اعتراض قانونی مردم در همه زمینه‌ها بحق است و راه حلی هم جز رفع مشکلات آنها توسط دستگاه‌های مسئول نیست اما اینکه برخی جریانات بخواهند از اعتراض مردم سوء استفاده کرده و اهداف خود را قالب تخریب، هجمه‌ و تهدید پیش ببرند چندان درست نیست. قدر مسلم اعتراض مردم برای بهتر شدن وضع معیشت و زندگی‌شان است اما مشخص نیست که برخی جریانات دلواپس با سوار شدن بر موج‌ها و تخریب دولت در پی چه اهدافی هستند. آنچه مسلم است با روی کار آمدن دولت جدید طی روزهای آینده مردم از رئیسی و دولتش کارآمدی و حل مشکلات خود را به دور از حاشیه‌سازی طلب می‌کنند. امری که به نظر می‌رسد رئیس جمهور جدید خود نیز بر پایه آن قدم برخواهد داشت. در این راستا برای بررسی اعتراضات اخیر در جامعه، علل و عوامل آن، دولت جدید و مشکلات پیش رو «آرمان ملی» با نجفقلی حبیبی استاد دانشگاه و فعال سیاسی اصلاح‌طلب به گفت و گو پرداخته است که می‌خوانید.

 علت شکل‌گیری ساده و آسان اعتراضات را در چه می‌دانید؟

فشــارهــا، گرانــی‌هـای طولانی اخیــر و خانه نشیـن شــدن در نتیجــه کـــرونـا باعـث خشــم مــردم و کــم شدن صبــر آنهــا شده است. درست اســت کــه مسئول تمام این مشــکلات دولــت نیست اما مــردم حق دارند به متولیــان کــار اعتــراض کنند و چنــدان نمی‌تــوان اعتراضــات را غیرمعقــول و غیرقابل پیش‌بینی دانست. این هم حق مردم است که باور دارند امور باید جدی‌تر پیگیری شوند. از طرفی من نمی‌دانم آیا ممکن است در شــرایط انتقال قدرت برخی متــولیان کــار خود را به درستی انجام ندهند یا خیر؟ البته که جریان‌های سیاسی منحرفی هــم وجــود دارند که در اعتراضات به دنبال سوءاستفاده هستند و این امر را نباید حمل بر اعتراض عمومی تمام مردم دانست. اعتراضات قانونی حق مردم است و مسئولان هم در هر رده باید پاسخگو باشند. این نشان از این دارد که مردم حکومت را از خود می‌دانند و توقع دارند که گوش شنوایی برای حرف‌های مردم داشته باشد. این یعنی مردم سرزنده هستند. این امر به معروف و نهی از منکر حق هر مسلمانی از نظر اسلام است، از نظر قانون اساسی نیز به همین صورت است. متولیان هم باید متوجه شدت این اعتراضات و علل آن مثل نبود آب و برق، فقر و کرونا باشند و بیشتر تلاش کنند تا نارضایتی‌های خارج این مشکلات بر مردم تحمیل نشود. آنچه در خوزستان اتفاق افتاد مورد توافق همه بود که باید پیش از وقوع و شدت یافتن از آن جلوگیری می‌شد.

 در این شرایط برخی مسببان وضع و مشکلات، مانند رئــیس جمهور یا وزرا را شایستــه محاکمــه و پیگیــری قضایی می‌دانند و حتــی به نوعی به دنبال ایجاد چنین اتفاقی هستند، آیا چنین برخوردها و تصمیماتی می‌تــواند به شرایط حال حاضر کمک کند و نارضایتی‌های مردم را تسکینی باشد؟

برخوردهایی از این دست تنها انتقام‌جویی سیاسی هستند و نه مصلحت اندیشی ملی. افرادی که چنین می‌گویند ناراحتی‌های سالیان دراز خود را که نتوانستند رای مردم را به‌دست آورند ابراز می‌کنند. حضــور این افراد در هر انتخابات، مثل بار آخر، هیچگاه با رای‌آوری بالایی همراه نبوده است. حالا هم باید بدانند که تنها بیست درصد از رای مردم را دارند و این چیزی برای افتخار باقی نمی‌گذارد. امروز هم با چنین ادعاهای عجیبی نمی‌توانند وجاهت ملی لازم را به‌دست آورند. اکنون که بر سر کار آمدن باید وظیفه خود را انجام دهند تا بعدتر این مشکلات حال حاضر برای آنان تکرار نشود. این گروکشی‌ها سیاسی تنها نشان دهنده عقده‌هاست اما این نحوه عملکرد مطلوب و در شأن هیچ یک از شخصیت‌های سیاسی نیست. کشور ما محیط نسبتا امنی را داشته است و نباید برخی این چنین برای بهره‌گیری سیاسی این آشوب‌ها را به پا کنند و جریانات سیاسی هم به هیچ وجه نباید به این بهره‌گیری‌ها دامن بزنند. کشور دارای دستگاه قضایی است و می‌توان اموری مانند محاکمه مسئولان و مسببان مشکلات کشور را به دستگاه قضا سپرد. دستگاه قضا درستی جرم و اتهامات را به خــوبی می‌تواند مورد بررسی قــرار دهد. مسلط شدن یک خــط سیاســی در چنین شرایطی در کشور خطرناک است. این افراد که چنین ادعاهایی دارند باید توجه داشته باشند که کشور در شرایط پذیرفتن چنین دردسرهایی نیست. 

 بخشــی از نگرانی‌ای که وجود دارد مربوط به ســابقه این جریانات سیاسی و عملکــرد آنــان است که در گذشته هم با توجــه دولت آقای احمدی‌نژاد مشکـل‌ساز شده بودند، آیا ممکن است همــان اتفاقات تکرار شود؟

آقــای رئــیسی بسیــار منطقی‌تر از هستند و خود می‌دانند که اگر ایـن دست اتفاقاتی که تندروهــا ادعــا می‌کند رقم بخورد، کنتــرل امور از دست خارج می‍‌‌‌شــود و بـه همیــن علــت ورود رئیسی بسیار ضروری است. وی باید این امور و مسائل را در اختیار گیرد و به هیچ وجه نباید خود را در اختیار این مسائل و افراد بگذارد. خیــراندیشــان در کشــور حضور دارند و بر امور نظارت می‌کنند و از طرفی آقای رئیسی فردی باتجربه در مسئولیت‌های مختلف در کشور، با شناخت مناسب از مسئولان و متولیان است در نتیجــه مــی‌داند آنچه تاکنون اتفاق افتاده برمبنای سوءنیت‌ها نبوده اما از طرفی هم می‌داند که در این اوضاع کشورهــای مخالف ایران مشتاق این اختلافات هستند. رئیس جمهور جدید نمی‌تواند غفلتی نسبت به این افراد و تحرکات غیراخلاقی و غیرقانونی آنها داشته باشد. احساس آزادی عمل در این افراد مشکلات بسیاری را به بار خواهد آورد. حتی به صلاح خود آقای رئیسی هم نیست که برخی افراد تندرو باعث ایجاد مساله برای کشور آن هم در روزهای اول دولت شوند که حکایت از ضعف دولت خواهند داشت. مملکت و انتقال قــدرت حالا که در شرف آمدن دولت بعدی و تعیین وزرا و معرفی به مجلس است بیش از هر چیز به آرامش نیاز دارد، چراکه به قدر کافی درگیری‌ها و مسائل مهم برای پرداختن موجود است. این افرادی هم که در مجلس این برخوردها را بیان می‌کنند باید بدانند که در صورت آشفتگی اولین نفر خودشان هستند که متضرر می‌شوند. این افراد نماینده مردم هستند، باید سعه صدر داشته باشند تا دولت جدید مستقر شوند و سازمان یابد. بعد ازآن دستگاه قضایی برای بررسی خطاهای افراد حاضر است. نباید با اتهام‌ها بیهوده مملکت را به حاشیه برد. این افراد باید متوجه مصالح ملی باشند و حریم مقام معظم رهبری و رئیس جمهوری را رعایت کنند. قانون خود در این زمینه به درستی عمل خواهد کرد. عده‌ای از افراد که ادعای انقلابی بودن دارند، با تندروی‌های خود همیشه برای کشور دردسر درست می‌کنند. کشور امروزه با مشکلات بسیاری رو به رو است و هر یک از آنها باعث بالا رفتن تنش‌ها می‌شود. از همین رو است که متولیان سیاست باید با نهایت تدبیر و عقلانیت برای آرامش کشور تلاش کنند و مسائل را دامن نزنند. همین فریاد حمله به وزرا و زدن اتهام و گفتن اینکه این افراد باید مجازات شوند خود به معنای تحریک کردن است. 

 منتخــبیــان در ســال‌هــای اخیـر روی کار آمدن خـود را مرهــون نارضـایتی مردم هستند، با این شـرایط آیا می‌تـوان عملکرد آینــده آنهــا را متضمن کسب رضایت آنها دانست؟

درست است که این افراد از نارضایتی و عدم مشارکت مردم در انتخاب بهره بردند و در نتیجه توانستند روی کار بیایند اما حالا هر مشکلی در کشور، در ابتدا دامن خود این افراد را خواهد گرفت، چراکه مسئول هر آن چیزی هستند که در کشور رخ می‌دهد. کشور در حال حاضر با مشکلات تنش‌زای چون کرونا، بی‌آبی، بی‌برقی، بیکاری ناشی از کرونا و مشکلات مالی و بین‌المللی چون پول‌های بلوکه شده در دیگر کشورها دست به گریبان است. حال که دشمنان هم برای کسب منافع خود از این میدان صف کشیده‌اند، یکی از مهم‌ترین وظایف دولت جدید حرکت در مسیر ایجاد امیدواری برای مردم نسبت به بهبود امور با نهایت تدبیر و عقلانیت است. تحقق این امر در سایــه تنازعات و درگیری‌هــای شخصیت‌های سیاسی سخت است. باید حل مشکلات با دریافــت کمک فکری از افــراد با سابقــه در دولت‌های گذشته، جایگزین مقصر دانستــن یکدیگر شود. در غیر ایــن صورت مشکلات روز به روز افزون‌تر خواهنــد شد. در ابتدای کار می‌تواننــد دولت قبلی را مسئول بداننــد اما به محــض اینکه چند ماهی از آغــاز به کار دولت جدید بگــذرد، انتظار کسب نتیجه از طرح‌ها و برنامه‌های دولت جدید می‌رود و دیگر بهانه‌ای برای بدتر شدن اوضاع یا ثابت ماندن آن نمی‌توانند داشته باشند. 

 از دیدگاه شما با روی کار آمدن دولت جدید و احتمال تغییر روش‌ها در سیاست خارجی نوع رویکرد در نظام بین‌الملل در خصوص ایران تغییر خواهد کرد؟

به هر صورت تغییر دولت‌ها و متعاقب آن رویکردها در نظام بین‌الملل نگاه برخی کشورها را نیز تغییر می‌دهد. هر چند برخی معتقدند که باید سیاست خود را در نظام بین‌الملل تغییر دهیم تا شاید مشمول تحریم قدرت‌های بزرگ قرار نگیریم و متعاقب آن با مشکلات دیگر مواجه نشویم؛ عده ‌دیگری نیز مطرح می‌‌کنند که به‌رغم همه مشکلات و محدودیت‌ها باید سیاست خود را ادامه دهیم. این یک بحث مبنایی در سیاست اداره کشور است که می‌خواهیم بر مبنای استقلال خودمان عمل کنیم یا آنطور که دنیا تنظیم می‌کند پیش برویم که این مهم باید در جایی سیاست‌گذاری شود. بالاخره وقتی سیاست شما این است که مستقل باشید و در تحولات منطقه و نظام بین‌الملل بر اساس رویکردهای خود عمل کنید طبیعی است که سلسله مشکلاتی هم پیش خواهد آمد. بنابراین نمی‌شود دولتی را مقصر دانست که چرا در دوره عملکردی‌اش چنین اتفاقاتی رخ داده است. مجموعه سیاست‌‌های کلی کشور را هم دولت به اصطلاح رسمی آن تعیین نمی‌کند بلکه این سیاست از سوی مجموعه نظام تعیین می‌گردد.  بنابر این اتفاقات نیز وجود دارد و اگر احیانا مشکلات و رنج‌هایی هم پیش بیاید به خاطر رفتار سیاسی ما است، چراکه ایران می‌خواهد مستقل باشد و دنیا نیز این استقلال را بر نمی‌تابد. بنابراین از در مقابله و درگیری در می‌آید و بازار خرید و فروش ایران را تحت تاثیر قرار می‌دهد. کما اینکه بخش اعظمی از دارایی‌ها و سرمایه‌های کشورمان را بلوکه کرده و پولی که برای ما است را  به ما نمی‌دهند. لذا تا این رویه برقرار است نمی‌توان یک دولت را برای اینکه نتوانسته آنطور که باید در این راه موفق عمل کند مقصر قلمداد کرد.