هر چند در هفته‌های گذشته اعلام شد که ارتباط مرزی میان ایران و افغانستان برقرار است اما به نظر می‌رسد برای تداوم تجارت مشترک نیاز به یک ثبات نسبی در خاک این همسایه شرقی وجود خواهد داشت.

آخرین اطلاعات ارائه شده از سوی سازمان توسعه تجارت نشان می دهد که رفت و آمد در مرزهای دو کشور ادامه دارد. رایزن سابق بازرگانی ایران در افغانستان اعلام کرده: اگر چه پیش‌بینی ما این بود که به دلیل حمله طالبان به گمرک میلک و گمشاد بسته شود اما علیرغم اینکه دو گمرک دیگر مشترک در مرز افغانستان یعنی دوغارون و ماهیرود در دست طالبان است، عبور و مرور در آنها با خللی روبرو نبوده است. با وجود شدت درگیری‌ها در افغانستان میان دولت مرکزی و طالبان در ولایت نیمروز، اتفاق خاصی نیفتاده و عبور و مرور محموله های تجاری همچنان ادامه دارد.

هرچند در سه ماهه ابتدایی امسال میزان تجارت مشترک ایران و افغانستان افزایشی حدودا ۱۰ درصدی را نیز به ثبت رسانده بود اما تحولات هفته‌ای اخیر تداوم این روند را با اما و اگر مواجه کرده است.

حسین سلیمی رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان گفته: وقتی اغتشاش و درگیری یا جنگ در یک کشور برپا می‌شود اولین نقطه‌ای که آسیب خواهد دید تجارت آن کشور است. متاسفانه اوضاع آنقدر خراب است که فعلا نمی‌توان به راحتی پیش‌بینی کرد چه اتفاقاتی در انتظار ماست. هنوز برآورد دقیقی از میزان خسارات وارد شده به تجار ایرانی نداریم. باید ببینیم این وضع چه مدت طول خواهد کشید.

سلیمی در پاسخ به این سوال که اگر طالبان در نهایت کنترل را در دست بگیرد و آرامش برقرار شود، باز هم روابط اقتصادی ایران و افغانستان به همین شکل ادامه خواهد یافت یا خیر؟ به پایگاه اتاق ایران توضیح داده: در هر شرایطی نیازهای آن کشور منتفی نمی‌شود. هر گروهی در افغانستان قدرت را به دست بگیرد باز هم افغانستان نیاز به مواد غذایی و مصالح ساختمانی و ... خواهد داشت. بهترین گزینه آنها هم ایران است. چه مواد غذایی و چه اقلامی مثل فرش ایرانی و ... برای آن‌ها هم مطلوب‌تر است و هم در دسترس‌تر. ولی این داد و ستدها در زمان آرامش برقرار خواهد بود. اینکه چه زمانی این ثبات بازگردد معلوم نیست. اما اینکه این آرامش توسط چه گروهی فراهم شود در برقراری روابط اقتصادی چندان تاثیر مهمی ندارد.

سلیمی درباره تغییر حجم صادرات ایران به افغانستان با بالا گرفتن جنگ در این کشور می‌گوید: اگر این وضع دو هفته اخیر، یک ماه دیگر ادامه پیدا کند ما امسال به ۵۰ درصد صادرات حجم معمول پیش بینی شده خودمان به افغانستان هم نخواهیم رسید.

او با تاکید بر اینکه درگیری‌ها در افغانستان شدید است و هیچ چشم‌اندازی برای ایجاد ثبات و آرامش به این زودی‌ها وجود ندارد ادامه می‌دهد: با ادامه این وضع ما نمی‌توانیم به ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلاری که امسال برای صادرات به افغانستان پیش‌بینی کرده بودیم برسیم.   حداکثر ممکن است به نصف این پیش‌بینی برسیم. در دو هفته اخیر صادرات ما به افغانستان به ۱۵ درصد میزان صادرات قبلی رسیده است. تقریبا از هر ۱۰۰ کامیون که پیش از این روزانه به افغانستان می‌رفتند دو یا سه کامیون موفق می‌شوند به آنجا بروند.