گزارش ویژه نامه نیوز درباره طرح های جایگزینی که بایدن به آن فکر می کند؛

آیا آمریکا رسما از برجام عبور می کند؟

پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :

گروه سیاست خارجی نامه نیوز : با استقرار دولت جدید در کشورمان، برخی منابع خبری از احتمال برگزاری مذاکرات احیای برجام در وین خبر می دهند. با این حال، زیاده خواهی های طرف آمریکایی و فراتر از آن، امتناع واشنگتن و تروییکای اروپایی در خصوص بازگشت به تعهدات حداقلی خود، چشم انداز روشنی برای احیای توافق هسته ای ایجاد نکرده است. طی هفته های اخیر، مذاکرات وین بر سر احیای برجام دستخوش وقفه شده است.

تحلیلگران غربی معتقدند که با گذشت زمان امکان بازگشت به توافق هسته‌ای روزبه‌روز دشوارتر می‌شود. اما سوال اصلی این است که در صورت عدم احیای توافق هسته ای، چه موارد جایگزینی در مذاکرات وجود خواهد شد؟سایت "بلومبرگ" با انتشار گزارشی به گزینه‌هایی اشاره کرده که در صورت به شکست انجامیدن مذاکرات هسته‌ای با ایران در برابر دولت آمریکا قرار دارد.این سایت به نقل از منابع مطلع در آمریکا که خواسته‌اند هویت‌شان فاش نشود، نوشته است که دولت بایدن در حال حاضر مشغول بررسی گزینه‌های مختلف درباره مذاکرات وین است.بلومبرگ در گزارش خود نوشته که جمهوری اسلامی راه‌هایی برای دور زدن تحریم‌های آمریکا یافته و به روند افزایش توان هسته‌ای خود شتاب بخشیده است.در چنین شرایطی لازم است بایدن به فکر گزینه های دیپلماتیک دیگری نیز باشد که در صورت عدم احیای برجام، بر روی میز مذاکره قرار گیرد.

بر اساس آنچه شبکه دویچه وله می گوید، گفت‌وگوی تلفنی امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه با رئیس جمهور منتخب کشورمان را نیز باید در این راستا تفسیر کرد. مکرون نیز از جمهوری اسلامی ایران درخواست کرده هر چه زودتر به پشت میز مذاکره بازگردد.بر اساس ادعای شبکه دویچه وله، کسب توافق با ایران در شمار اولویت‌های دولت بایدن محسوب می‌شود. مذاکرات غیرمستقیم آمریکا با جمهوری اسلامی در چارچوب نشست‌های کمیسیون برجام نیز با این انگیزه و هدف صورت گرفته است.به نوشته بلومبرگ، در حالی که آمریکا خواستار بازگشت جمهوری اسلامی به مذاکرات با هدف رسیدن به یک "توافق قوی‌تر و طولانی‌تر" است، جمهوری اسلامی با استفاده از فروش روی آب نفت خام و استفاده از رمزارزها برای دریافت پول خود، راه‌هایی برای دور زدن و خنثی‌کردن تحریم‌های آمریکا یافته است.

آقای رئیسی ، رئیس جمهور کشورمان گرچه از آمادگی ایران برای بازگشت به مذاکرات وین سخن گفته‌‌، اما هنوز زمانی برای آغاز دور هفتم این گفت‌وگوها تعیین نشده است. دور ششم این گفت‌وگوها روز ۳۰ خرداد به پایان رسید.بلومبرگ در ادامه گزارش خود نوشته که ممکن است آمریکا با لغو برخی از تحریم‌ها از ایران بخواهد به پایبندی به برخی از تعهدات برجامی خود بازگردد.با این حال به نظر می رسد امتناع واشنگتن و شرکای اروپایی آن از عمل به تعهدات حداقلی آنها در برجام، راه را برای هر توافق جایگزین دیگری خواهد بست! بنابراین، در این معادله غرب باید میان دو گزینه "احیای برجام" و " عدم احیای برجام" دست به انتخاب بزند. در این معادله، گزینه های دیگری متصور نخواهد بود.

طرح جایگزین وزارت خارجه آمریکا چیست؟

طی روزهای اخیر برخی رسانه های غربی بر روی "توقف مذاکرات وین" یا " عدم پیشرفت " در روند انجام مذاکرات تاکید ویژه ای داشته اند. اکثر رسانه های غربی معتقدند که دولت بایدن چاره ای جز " احیای برجام" ندارد زیرا هزینه های عدم بازگشت آمریکا به توافق هسته ای به مراتب از فواید آن بیشتر خواهد بود. برخی مقامات و تحلیلگران آمریکایی نیز مدعی هستند که در صورت شکست مذاکرات وین و توقف نهایی آن، گزینه ای به نام " طرح کمتر در برابر کمتر" مورد بررسی قرار خواهد گرفت. این طرح اکنون از سوی وزارت امور خارجه آمریکا تدوین شده است. بر اساس آنچه خبرگزاری رویترز می گوید، ، یکی از گزینه‌های جایگزین برجام که مقام‌های سابق آمریکایی و اروپایی عنوان «بیشتر در برابر بیشتر» را برای آن به کار می‌برند بر این گزاره مبتنی است که ایران در ازای برخورداری از تخفیف‌های بیشتر تحریمی، محدودیت‌های بیشتر علیه برنامه هسته‌ای خودش را بپذیرد.رسانه انگلیسی نوشته مذاکره بر سر چنین توافق گسترده‌ای‌تری دشوارتر از احیای برجام است.بر اساس آنچه منابع غربی گزارش داده اند ، گزینه جایگزین دیگر، طرح «کمتر در برابر کمتر» نام دارد و اساس آن بر کاستن از محدودیت‌های ایران در برابر تخفیف‌های تحریمی کمتر برای این کشور استوار است.

چرا طرح جایگزین غرب محکوم به شکست است ؟

واقعیت امر این است که اگر آمریکا و تروییکای اروپایی حسن نسیت خود را در مذاکرات وین در خصوص "احیای توافق هسته ای" و "بازگشت کامل به برجام" به اثبات نرسانند، در آن صورت اساسا مذاکره با آنها در چارچوبها و قالبهای دیگر معنایی ندارد! به عبارت بهتر، نقشه راه بازگشت عملیاتی دولت آمریکا و تروییکای اروپایی به برجام کاملا مشخص است.با این حال، واشنگتن و سه کشور اروپایی در یک رویکرد مشترک و ملموس، خواستار احیای ناقص برجام یا بازگشت ظاهری به این توافق هستند. دلیل این مسئله نیز مشخص است: اینکه بازیگران غربی در صددند با باقی نگاه داشتن بخشی از تحریمها و عدم پذیرش راستی آزمایی بازگشت آمریکا به توافق هسته ای، تهران را وادار به پذیرش مذاکرات و مطالبات فربرجامی ( منطقه ای و موشکی) خود کنند. بدون شک در این نقطه، دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی ما باید ورودی مسئولانه به موضوع داشته باشد. بدیهی است که آمریکا و تروییکای اروپایی فقط یکبار فرصت دارند حسن نیت خود را در قبال احیای توافق هسته ای نشان دهند! به عبارت بهتر، اگر آنها فرصت مذاکرات وین را با زیاده خواهی و رویکرد غیرحقوقی خو از دست بدهند، دیگر جایی برای طرح گزینه های جایگزین از سوی آنها باقی نخواهد ماند. در این معادله، غرب باید میان "بازگشت کامل به برجام" یا " حفظ شرایط موجود و پذیرش تبعات بعدی آن" دست به انتخاب بزند. در هر حال، فرصت برای کاخ سفید و تروییکای اروپایی شدیدا محدود است. جمهوری اسلامی ایران اکنون این پیام آشکار را به غرب مخابره کرده است که میان "توافق بد" و " عدم توافق" قطعا گزینه دوم را انتخاب خواهد کرد ! در این میان، آلترناتیوی برای مذاکرات وین وجود نداشته و نخواهد داشت. در هر حال، مذاکرات وین 7 نشان خواهد داد که آیا آمریکا واقعا عزمی برای احیای توافق هسته ای دارد یا خیر! سوالی که تا کنون پاسخ آن منفی بوده است.

ویژه