شروع تغییر؛ سیاست خارجی دولت رئیسی به کدام سو میرود؟
«با تشکیل دولت و انتخاب وزیر خارجه جدید بار دیگر همه در انتظار شروع مجدد گفتگوهای برجام در وین هستند و رسانههای داخلی و خارجی نقد و پرسشهای گوناگونی را طرح میکنند؛ آن هم در شرایطی که خبرهای توفانی از افغانستان در عمل مجموعه فضای اطلاعرسانی و اخبار بینالملل را به انحصار خود درآورده است.»
در یادداشتی در روزنامه اطلاعات آمده است: «از خبرهای روز در حوزه سیاست خارجی پس از انتخاب وزیر خارجه جدید و آرای بالای نمایندگان مجلس به او، پرسش شروع دور جدیدی از دیپلماسی ایران بر مبنای گفتگوهای دو و چندجانبه است. برخی از تحلیلگران سیاست خارجی در داخل و خارج از کشور، سیاست خارجی دولت جدید را ادامه برنامهریزیهای روابط بینالمللی جمهوری اسلامی ایران ارزیابی میکنند و میدانند که با ترمیم پارهای از روشها در اصول آن، دو ساحت، یکی هموارسازی روابط منطقهای تهران با کشورهای همسایه بخصوص در حوزه خلیج فارس و ساحت دوم، اصل قراردادن ادامه گفتگوها به جای تشدید اختلافها یا گستردهترکردن تنشهاست. آقای رئیسی، رئیسجمهوری، با تائید روش گفتگو در دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران، ادامه آن را برای رسیدن به تفاهم و همکاری به جای تخاصم، ضروری و لازم میداند؛ در حالی که شیوه گفتگوهای بدون برنامهریزی و هدفمند را رد میکند که فقط زمان میخرند و برای همه ائتلاف وقت است.
در بغداد هم نشستی با شرکت سران و مقاماتی از ترکیه، عراق، مصر، اردن، سوریه، عربستان، کویت و ایران برپاست که دستور کار محوری آن حل اختلافهای سیاسی این ۸ کشور است. اگر چه گفته شده است، «امانوئل مکرون»، رئیسجمهوری فرانسه در تماس با نخستوزیر عراق تمایل خود را برای شرکت در نشست بغداد به اطلاع «مصطفی الکاظمی»، نخستوزیر عراق رسانده است.
بسیاری از تحلیلگران سیاسی دیدار «رئیسی»، رئیسجمهوری اسلامی ایران و «بنسلطان»، ولیعهد سعودی، را البته در صورت شرکت در اجلاس بسیار مهم و تعیینکننده خواندهاند. در هر صورت اگر چنین نشستی در بغداد انجام پذیرد، در آغاز به کار دولت جدید در ایران، نقطهعطف تعیینکننده در تحولات مثبت سیاستهای منطقهای خواهد شد.
اما ساحت دوم، اصل قراردادن گفتگوها به جای ادامه اختلافهاست. در این بخش از سرگیری گفتگوهای برجامی در وین بار دیگر موضوع روز شده است. این گفتگوها مدتی به خاطر برگزاری انتخابات ریاستجمهوری در ایران متوقف شد و هر دو طرف در انتظار پایان انتخابات و اعلام نتیجه آن تا تشکیل دولت جدید بودند. اکنون با تشکیل دولت و انتخاب وزیر خارجه جدید بار دیگر همه در انتظار شروع مجدد گفتگوهای برجام در وین هستند و رسانههای داخلی و خارجی نقد و پرسشهای گوناگونی را طرح میکنند؛ آن هم در شرایطی که خبرهای توفانی از افغانستان در عمل مجموعه فضای اطلاعرسانی و اخبار بینالملل را به انحصار خود درآورده است.
همه کشورهای عضو رسمی در گفتگوهای وین خبر از آغاز دوباره گفتگوها در وین میدهند و در این میان، برخی افق رسیدن به تفاهم نهایی و سریع را نزدیک و امیدوارانه میبینند زیرا بخش عمدهای از اختلاف نظرها در نشست گذشته حل و فصل شده است و طرفین به تفاهم نهایی درباره آنها رسیدهاند. دکتر عراقچی، رئیس هیأت مذاکرهکننده قبل از شروع انتخابات ریاستجمهوری خبر داد که تنها چند مورد و البته «کلیدی» باقی مانده و بسیاری از موارد نهایی و مورد توافق طرفین قرار گرفته است. با این وجود در صحنه خبری - سیاسی برخی چندان به رسیدن فوری به نتایج نهایی تفاهم بهخصوص به خاطر اختلافهای دوطرف تهران - واشنگتن خوشبین نیستند.
در تشدید اخبار منفی از آینده گفتگوها در وین، شبکههای خبری فارسیزبان و دیگر شبکههای مشهور در انحصار لابی صهیونیستها در نیویورک بسیار فعالند. لابی رژیم صهیونیستی در نیویورک و در واشنگتن از طریق سازمان اِپک (مجمع عالی مدافعان رژیم اسرائیل) از طریق مصاحبههای منفی با برخی از سناتورها و نمایندگان کنگره آمریکا، مدام فضای خبری رسانهها را با اخبار منفی علیه ایران تشدید میکنند. اولین دیدار نخستوزیر جدید اسرائیل (نفتالی بنت) از واشنگتن و گفتگو با وزرای خارجه و جنگ (پنتاگون) و … همچنین گفتگو با «بایدن»، رئیسجمهوری آمریکا در راستای زمانپذیرسازی برای شروع مجدد گفتگوهای برجامی در وین ارزیابی شده است. نخستوزیر رژیم صهیونیستی در آمریکا گفته است که تأمین امنیت اسرائیل باید در گفتگوهای وین گنجانده و تنظیم شود.
رژیم صهیونیستی بر این باور است که سیاست «بایکوت» یا منزویسازی جمهوری اسلامی ایران باید در دستور کار و اولویت قرار گیرد. در مقابله با این روش تخریبی رژیم صهیونیستی، برخی از تحلیلگران سیاسی مستقل در آمریکا و اروپا و همچنین در ایران از رئیسجمهوری جدید خواستهاند تا نگذارد، آمریکا و اسرائیل، ایران را مسئول توقف مذاکرات وین معرفی کنند و آن را به سمت شکست سوق دهند.
در طرف دیگر، چین و روسیه هم بسیار فعالند تا گفتگوهای وین هر چه سریعتر آغاز شود و به مرحله نهایی و توافق برسد. همچنین کشورهای عضو اتحادیه اروپا بهخصوص سه کشور اصلی و عمده (فرانسه، آلمان و انگلیس) کلیدزدن دوباره تنش با تهران را در زمانی که اروپا و آمریکا و بهخصوص «ناتو» در فضای بحران در بحران قرار گرفتهاند، به زیان سیاسی و بهخصوص اقتصادی خود و جامعه بینالمللی ارزیابی میکنند.
ارزیابی اغلب کارشناسان بینالملل و تحلیلگران سیاسی این است که اگر نشست بغداد با موفقیت انجام و پایان پذیرد، اولین پیامد فوری آن تنشزدایی میان دولتهای مسلمان تعیینکننده در سراسر منطقه خواهد بود و اگر نشست وین هم برگزار شود. اولین پیامد آن انزوا و شکست طرحهای تنشآفرین و تخریبی رژیم صهیونیستی در منطقه خواهد بود.
«لارنس نورمن»، خبرنگار روزنامه والاستریتژورنال، به نقل از یک مقام ارشد اتحادیه اروپا گزارش داد که مذاکرات هستهای ایران از ماه سپتامبر (۱۰ شهریور) در وین از سر گرفته خواهد شد. نماینده دولت بایدن در امور ایران (رابرت مالی) در حالی که به دیوار بیاعتمادی تهران واشنگتن اشاره داشت، گفت: «… تأخیر برای به نتیجه نرسیدن ناشی از دلیل بیاعتمادی است که در جریان کمپین فشار حداکثری دولت ترامپ علیه تهران و گذار سیاسی در ایران ایجاد شده است.» نماینده بایدن در مذاکره وین همچنین گفت: «تیم من در حال آمادهسازی برخی موارد احتمالی است. یکی هم این است که در صورت به نتیجه نرسیدن نشست وین، واشنگتن و تهران یک توافق کاملاً جداگانه دوطرفه را امضاء کنند که دارای پارامترهای متفاوت از توافق فعلی است…»
آن چه به قول معروف به صورت «نقد» در هفته آغاز به کار رسمی وزیر خارجه و دولت جدید دیده میشود، همچنان حالت انتظار البته با بار مثبت است که اسرائیلیها و شبکههای خبری ضد انقلاب و وابسته به صهیونیستها در خارج کشور تلاش دارند تا بار منفی و شکست کامل گفتگوهای وین را مدام ترسیم و به خورد بینندگان خود بدهند.»
دیدگاه تان را بنویسید