پس لرزه گزارش محرمانه سقوط کابل برای آلمان‌ها

نشریه اشپیگل آلمان امروز (دوشنبه) از بالاگرفتن انتقادهای داخلی در موضوع مدیریت بحران در جریان پیشروی طالبان در افغانستان خبر داد که دولت آلمان را مجدداً با مشکل مواجه کرده است. در همین رابطه چند مقام دولتی در گفتگو با اشپیگل تأیید کردند که سفیر آلمان در واشنگتن پیش از این نیز تقریباً یک هفته و نیم قبل از سقوط کابل در یک گزارش محرمانه درباره سقوط قریب الوقوع دولت افغانستان هشدار داده بود.

در این پیام، دیپلمات ارشد آلمانی همچنین هشدار داده که وزارت خارجه فدرال باید فوراً برنامه های اضطراری تخلیه سفارت در کابل را فعال کند.

این گزارش روز ششم آگوست (۱۵ مرداد) به دلایل امنیتی در دسته محرمانه طبقه بندی شده است. سفیر «امیلی هابر» که پیش از ارسال این گزارش با نمایندگان عالی رتبه دولت و سرویس های مخفی در ایالات متحده صحبت کرده بود، پیش بینی تیره و تار آنها را برای آینده افغانستان با تردید در گزارش به دفتر مرکزی در برلین بازگو می کند.

به گفته مقامات ارشد که از متن این گزارش مطلع هستند، گفتگوکنندگان با هابر علاوه بر فرستاده ویژه آمریکا در افغانستان »زلمی خلیلزاد»، شماری از مقامات کلیدی سیا نیز بوده اند.

سیا به طور واضح به هابر گفته است این نگرانی وجود دارد که ارتش و دولت افغانستان در آخرین مرحله خروج ناتو از هندوکش سقوط کنند. هابر تاکید کرده که ایالات متحده آمادگی لازم را برای همه احتمالات ، از جمله سقوط سریع کابل دارد. بر اساس گزارش تلفنی ، واشنگتن فرض می کند که آلمان نیز برنامه های اضطراری مناسب را برای 'بدترین حالت' آماده کرده است.

در حال حاضر این گزارش محرمانه به یک مشکل واقعی برای دولت فدرال تبدیل شده است. تا کنون ، برلین همیشه ادعا می کرد که مانند سایر کشورهای ناتو ، از سرعت پیشروی طالبان و فروپاشی ناگهانی دولت اشرف غنی و نیروهای امنیتی محلی کاملاً شگفت زده شده است و تنها زمانی که در اواسط ماه گذشته مشخص شد که ایالات متحده سفارت خود را در کابل تخلیه می کند ، عملیات نجات نظامی توسط ارتش آلمان به سرعت آغاز شد.

محتویات گزارش کابل اکنون تردیدهایی در مورد سیاست دولت فدرال ایجاد می کند. چندین مقام دولتی در تعطیلات آخر هفته گفتند که گزارش هابر تنها باید به عنوان 'سیگنال هشداردهنده واضح' تفسیر شود که نشان می دهد دولت باید از اوایل ماه آگوست وضعیت بحرانی اعلام می کرد.

علاوه بر این ، هابر در ارزیابی مذاکرات خود با طرف آمریکایی هشدار داده بود که برلین باید آماده این واقعیت باشد که در صورت وخامت اوضاع ، آمریکایی ها به تنهایی و بدون مشورت با متحدان اقدام خواهند کرد. دقیقاً این سناریو در اواسط آگوست رخ داد. ایالات متحده بدون هیچ گونه اطلاعیه ای از 'منطقه سبز' در کابل خارج شد و دیپلمات ها و سربازان خود را به فرودگاه کابل منتقل کرد. در این میان دیپلماتهای آلمانی چاره ای جز عجله برای پیوستن به آنها نداشتند.

این افشاگری به ویژه برای وزارت خارجه آلمان بسیار مشکل آفرین است. این وزارتخانه ماه ها برنامه های اضطراری برای سفارت آلمان در کابل را بررسی کرده بود. به همین دلیل ، یک تیم بحران در ماه مارس (فروردین) به کابل سفر کرد و پس از این ماموریت، کارشناسان سناریوهایی را برای تخلیه ارائه کردند.

آخرین گزینه ای که همیشه به آن اشاره می شد اعزام کماندوهای ویژه ارتش آلمان بود. با این وجود ، آنها همچنان به اعتماد به ایالات متحده برای کمک به نجات دیپلمات ها در شرایط اضطراری و خروج آنها از 'منطقه سبز' با بالگرد ادامه دادند.

به غیر از برنامه های اضطراری ، اقدامات دولت فدرال در روزهای پس از دریافت گزارش تلفنی بسیار کند به نظر می رسید. با نزدیک شدن روزانه طالبان به کابل، تیم بحران به طور منظم در وزارت خارجه تشکیل جلسه می داد. با این حال ، هیچ تصمیم مشخصی وجود نداشت. روز جمعه قبل از سقوط کابل ، وزارت دفاع به همه وزارتخانه های مربوطه پیشنهاد داد که عملیات نظامی برای نجات کارکنان سفارت در اسرع وقت آماده شود. اما در پایان این ملاقات ، تنها توافق شد که یک تیم بحران دیگر به کابل اعزام شود و عملیات نظامی را برنامه ریزی کند.

از دیدگاه کارشناسان، دولت فدرال با انتظار طولانی مدت، فرصت های زیادی را از دست داده است. اگر پس از هشدار ایالات متحده تصمیم فوری گرفته می شد ، باز هم امکان خروج دیپلمات های آلمانی و بسیاری از کارکنان محلی افغانستان وجود داشت که اکنون در کابل در انتظار هواپیما باقی مانده اند. علاوه بر این ، فعال سازی سریعتر ارتش برای حمل و نقل هوایی نظامی ، انجام پروازهای بیشتری را برای شهروندان آلمانی و کارکنان محلی افغانستان ممکن می ساخت.

هشدار هابر ، یکی از با تجربه ترین سفیران آلمان ، اکنون می تواند انتقادات بیشتری را متوجه وزارت خارجه کند. «ماری اگنس اشتراک زیمرمن» سیاستمدار دفاعی حزب دموکرات آزاد، روزها است که از وزارت هایکو ماس درخواست می کند که حداقل گزارش مذکور را برای بازرسی به دفتر حفاظت اطلاعات پارلمان ارسال کند. با این حال این وزارتخانه با این استدلال که منافع امنیتی جمهوری فدرال به خطر خواهد افتاد این درخواست را رد می کند.

با این حال هایکو ماس نمی تواند بحث را به طور کامل رد کند. وی روز دوشنبه از ساعت ۱۲ ظهر باید در جلسه ویژه کمیته روابط خارجی با سوالات نمایندگان مجلس روبرو شود و از مدیریت بحران خود دفاع کند و در این جلسه محتوای گزارش ۶ آگوست نقش تعیین کننده ای دارد.

منبع: ایرنا