معمای سیگنال ضد ایرانی بایدن

اقدام اخیر کاخ سفید در تمدید وضعیت اضطراری ملی در تقابل با کشورمان، به وضوح بیانگر نگاه خاص مقامات دو حزب سنتی آمریکا در قبال موضوع "تحریم های ضد ایرانی" می باشد. جو بایدن رئیس‌جمهوری آمریکا، با بیان اینکه روابط واشنگتن با تهران تغییری نکرده است ، وضعیت اضطراری ملی در برابر ایران را به مدت یک سال دیگر تمدید کرد.جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا طی بیانیه ای که توسط کاخ سفید منتشر شده است، اعلام کرد: «روابط آمریکا و ایران هنوز عادی نشده است؛ به همین دلیل  وضعیت اضطراری ملی اعلام شده در ۱۴ نوامبر ۱۹۷۹ و اقدامات اتخاذ شده در آن زمان برای مقابله با این وضعیت اضطراری، باید پس از ۱۴ نوامبر ۲۰۲۱ هم ادامه یابد.»

تحریمهای همه جانبه علیه ایران 

فرمان اجرایی ۱۲۱۷۰ که در بیانیۀ کاخ سفید به آن استناد شده است، برای نخستین بار در تاریخ ۱۴ نوامبر ۱۹۷۹ (٢٣ آبان ١٣۵۸)، در زمان ریاست‌ جمهوری جیمی کارتر و ۱۰ روز پس از تسخیر لانه جاسوسی در تهران صادر شد.جیمی کارتر سی و نهمین رئیس جمهوری ایالات متحده، در پی تسخیر  سفارت آمریکا در ایران در تاریخ ۱۳ آبان ١٣۵۸ توسط دانشجویان پیرو خط امام (ره)،  فرمان اجرایی ۱۲۱۷۰ را امضا کرد.بر اساس این فرمان اجرایی، وی به وزارت خزانه داری آمریکا دستور داد که تمامی دارایی‌های مقامات ایران را مسدود کند؛ که این اقدام به منزلۀ اجرای نخستین اقدامات تنبیهی اقتصادی علیه ایران بود.جیمی کارتر همچنین در تاریخ ۷ آوریل ۱۹۸٠، روابط دیپلماتیک آمریکا با ایران را قطع کرد و صادرات کلیۀ محصولات از جمله غذا و دارو را به ایران ممنوع کرد.پس از آن همچنین تحریم هایی بر واردات کالاهای ایرانی به آمریکا و ممنوعیت سفر شهروندان آمریکایی به ایران، اعمال شد. وضعیت اضطراری ملی، در دوران ریاست جمهوری ریگان، بوش پدر، کلینتون، بوش پسر، اوباما و ترامپ نیز علیه کشورمان تمدید شده است.

همپیمانی دموکراتها و جمهوریخواهان در تقابل با تهران 

طبق این فرمان اجرایی که از آن زمان تا کنون از سوی تمام رؤسای جموری دموکرات و جمهوری خواه ایالات متحدۀ آمریکا تمدید شده است، دولت واشنگتن ایران را «تهدیدی غیرمعمول و فوق‌العاده علیه امنیت ملی و سیاست خارجی» خود قلمداد کرده است و اقداماتی را برای مقابله با آن اتخاذ می کند. همچنین این فرمان اجرایی زمینه‌ساز اعمال تحریم‌های آمریکا علیه ایران در دهه‌های گذشته بوده است و این اختیار را به دولت واشنگتن و هر رئیس جمهوری در کاخ سفید می دهد که اموال و دارایی‌های ایران را توقیف کند.تمدید وضعیت اضطراری ملی آمریکا در برابر ایران، در حالی صورت گرفته است که دولت جو بایدن بر ضرورت مذاکرات احیای برجام تأکید دارد و خواستار بازگشت تهران به این مذاکرات است.قرار است که بر اساس توافق انجام شده میان کشورهای باقی‌مانده در این توافقنامه، مذاکرات احیای برجام در تاریخ هشتم آذرماه ، در وین از سر گرفته شود.

وضعیت اضطراری ملی پابرجا خواهد ماند 

آنچه مسلم است اینکه قرار نیست حتی در صورت توافق در وین و احیای برجام، وضعیت اضطراری ملی در قبال کشورمان از بین برود. خبرگزاری فرانسه در این خصوص می نویسد:

"به نظر می رسد که حتی در صورت احیای برجام و بازگشت دولت واشنگتن و دولت تهران به تمامی تعهدات خود، وضعیت اضطراری ملی در قبال ایران، همچنان به قوت خود باقی بماند."

در حقیقت، بایدن در برهه کنونی سعی دارد به لابی آیپک و دیگر لابی های طرفدار استراتژی فشار حداکثری به ایران در آمریکا،این پیام را مخابره کند که وی بسیاری از پارامترهای فشار حداکثری علیه تهران را حفظ خواهد کرد. از سوی دیگر، کماکان بازگشت یکطرفه به برجام  که به‌مثابه یک تاکتیک ازسوی کاخ‌سفید پیگیری می‌شود، مبتنی بر فاکتورهای مهم و تعیین کننده است.  بر مبنای مهم ترین این موارد، مقامات دولت بایدن به دنبال آن هستند که  تحریم‌های ضدایرانی به‌صورت کامل برداشته نشده و در هر لحظه‌ای بتوان با بهانه بازتفسیر یا بازتعریف آن‌ها در قالب‌های جدید، آن‌ها را علیه ایران وضع کرد. به عبارت بهتر، هندسه تحریم‌ها علیه ایران باید به‌گونه‌ای حفظ شود احیای برجام منجر به دفرمه شدن این هندسه و ساختار نشود. یکی از مهم‌ترین دلایل انتصاب ریچارد نفیو، معمار تحریم‌های ضدایرانی در دوران اوباما به‌عنوان معاون رابرت مالی همین مساله است. تاکید بایدن بر وضعیت اضطراری ملی، نوعی سیگنال از سوی کاخ سفید به طرفداران استراتژی فشار حداکثری به ایران محسوب می شود که بر اساس آن، بایدن اثبات کند نسبت به کلیت تحریم و محدودسازی کشورمان تردیدی ندارد! 

لزوم تاکید بر استراتژی خنثی سازی تحریم 

اقدام اخیر دولت بایدن ( به مانند سایر دولتهای آمریکایی) در تمدید وضعیت اضطراری علیه ایران و فراتراز آن، تاکید منابع رسمی و غیررسمی در غرب مبنی بر حفظ این وضعیت در آینده ، حتی در صورت احیای برجام، به وضوح نشان می دهد که نباید اصالت استراتژی «خنثی سازی تحریم»ر ا حتی یک لحظه در قاموس سیاست خارجی و اقتصاد خود فراموش کنیم.فراموش نکنیم که سایر استراتژی ها و تاکتیک های ما در حوزه روابط بین الملل ازجمله استراتژی رفع تحریم ها از طریق مذاکره، باید در ذیل استراتژی خنثی سازی تحریم ها تعریف شود. 

آمریکا بارها عنوان کرده است که قصد دارد از ابزار تحریم به مثابه یک اهرم فشار مزمن و مستمر علیه کشورمان استفاده کند. در این میان، مقامات کاخ سفید بازی خود را محدود به تمدید وضعیت اضطراری ملی علیه کشورمان نکرده و نخواهند کرد. در دوران ریاست جمهوری اوباما شاهد بودیم که واشنگتن به بانی اصلی وضع تحریمهای چندجانبه شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه کشورمان تبدیل شد. در حال حاضر نیز آمریکا در صدد آن است تا علاوه بر تحریمهای یکجانبه و ضد ایرانی، سایه تحریمهای چندجانبه شورای امنیت سازمان ملل متحد را نیز بر سر کشورمان حفظ کند. در این خصوص واشنگتن قصد دارد ضمن حفظ هندسه تحریمهای یکجانبه،  خود را به‌عنوان «یکی از اعضای مشارکت‌کننده در برجام» معرفی کرده و از این طریق مکانیسم ماشه را تا آخرین مرحله ممکن (بازگرداندن همه تحریم‌های چندجانبه علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد) فعال کند. بنابراین، باید در مذاکرات وین، این هدفگذاری مقامات کاخ سفید را مدنظر قرارداد و روشها و ابزارهای ممکن در مهار این بازی هدفمند و ضدایرانی را به کار برد.