نگرانی‌ها درباره توافق جدید کم نیست

گروه سیاست نامه نیوز: مذاکرات وین از جانب همه طرف ها رو به جلو و امیدوارکننده توصیف می شود اما این سئوال مطرح است که آیا در نهایت این توافقی بهتر از برجام خواهد بود.

مهدی مطهرنیا در گفتگو با نامه نیوز درباره سرنوشت مذاکرات وین گفت: نخستین نکته ای که می توان درباره مذاکرات ایران با 1+5 اشاره کرد آن است که توافق مفهومی تهی شده است. در ساختار ممکن است یک توافقی انجام شود ولی مسکنی است که در میان مدت و درازمدت درد را عمق خواهد بخشید؛ به ویژه توافقی که با این شیوه و چارچوب به دست آید.

وی افزود: در توافقی که طرف های اصلی هر دو پشت میز مذاکره بودند، با یکدیگر بده بستان رو در رو داشتند و حرف های همدیگر را مستقیم شنیده اند، با یکدیگر چالش داشتند، خندیدند و همدیگر را تهدید کردند، در نهایت برجامی به دست آمد که با وزش یک باد انتخاباتی در آمریکا و روی کار آمدن ترامپ تمام توافق از بین رفت. ایرانی که آن توافق را بد می دانست، اکنون توافق جدیدی را با این شیوه و شمایل دنبال می کند.

این استاد دانشگاه یادآور شد: حال این سئوال مطرح می شود که توافق جدید آیا بهتر از برجام است؟ همان طور که گفته می شد «متن برجام باید منتشر شود» به هر تقدیر متن این توافق نیز باید منتشر شود تا مشخص شود که نسخه اصلی این توافق در برگیرنده چه مسائلی بوده است. این مطالبه افکارعمومی است.

وی افزود: برای ایرانیان اکنون این پرسش ها مطرح است «حال که احتمالا توافقی صورت می گیرد، این توافق بهتر از توافق برجام است؟ آیا اینکه با آمریکایی ها مذاکره نشد و نمایندگان سایر کشورها با آمریکا سخن گفتند تا به توافقی با تأیید آمریکا دست یابیم، این پایین آوردن شأن آمریکا نزد افکارعمومی بود؟»

این تحلیلگر مسائل بین الملل با بیان اینکه نگرانی‌ها درباره توافق جدید کم نیست، اظهار کرد: به هر تقدیر همان نگرانی که دلواپسان درباره آمریکا دارند، بخش هایی از ملت ایران براساس سوابق تاریخی و عملکرد اکنون دولت های بزرگ نگرانی ها را تنها به آمریکا محدود نمی دانند بلکه به همان اندازه درباره سایر کشورهای بزرگ نیز نگرانی دارند.

وی ادامه داد: همان گونه که دلواپسان به رسمیت شناخته شدند و نگرانی ها و دغدغه های آنها باید در این زمینه مورد توجه قرار می گرفت، اکنون انتظار می رود که دغدغه ها و نگرانی های بخش دیگری از افکارعمومی نیز محل توجه قرار گیرد. البته اینکه آیا این دغدغه ها و نگرانی ها در هر دو زمان دارای استدلال درونی و پیامدهای بیرونی بوده اند یا خیر؟ می تواند محل گفتگوهای بسیاری باشد.

مطهرنیا با اشاره به بخشی از نگرانی ها درباره توافق جدید بیان کرد: آنچه در این جا مهم است اصل توافق است، آیا توافقی که اکنون صحبت از احتمال آن وجود دارد توافقی ماندگار است؟ این توافق دارای چه مفادی است؟ تا چه اندازه توانسته برتر و بالاتر از برجام پیامدهایی را برای ایران در برداشته باشد؟ آیا این توافق تنها شامل برداشتن تحریم ها و بازگشت ایران به برجام است؟ ایران پذیرش مذاکره را مشروط به برداشتن همه تحریم ها کرد و زمانی برجام خیانت خوانده شد که همه تحریم ها اعم از هسته ای و غیرهسته ای برداشته نشد بنابراین آیا با توافق کنونی همه تحریم ها برداشته خواهد شد؟ چه میزان از تحریم ها برداشته می شود؟ اینها سئوالاتی است که به هر حال در کوچه و بازار و افکارعمومی وجود دارد.

این استاد دانشگاه تأکید کرد: این احتمال وجود دارد که با کوچکترین نسیم اقتصادی ناشی از توافق خوشنودی ایجاد شود و با توجه به حمایت از این خشنودی در وضعیت کنونی نسبت به دوران پذیرش برجام، نمود بیشتری پیدا کند اما اگر نتواند حصول و نتیجه بهتری نسبت به برجام در میان مدت و درازمدت به وجود آورد باید گفت پیامدهای آن، نه خروجی های آن می تواند بسیار دغدغه برانگیز باشد.