کشمکش میان بایدن با قانونگذاران کنگره بر سر برجام

وبگاه واشنگتن‌فری‌بیکن از رسانه‌های نزدیک به جریان نومحافظه‌کار در آمریکا شامگاه پنجشنبه (۳۰ دی‌ماه/ ۲۰ ژانویه) مدعی شده «کمیته مطالعاتی جمهوری‌خواهان» که بزرگترین فراکسیون راست‌گرایان در کنگره آمریکا است روز پنجشنبه گفته بیش از ۱۲ نامه برای دولت بایدن ارسال کرده و خواستار توضیح درباره «عدم اجرای تحریم‌ها» علیه ایران شده است.

کمیته مطالعاتی جمهوری‌خواهان مدعی شده دولت بایدن در تحقیقات نهاد قانونگذار آمریکایی در خصوص وضعیت مذاکرات وین و تحریم‌های اقتصادی علیه ایران کارشکنی می‌کند.

ادعای قانونگذاران آمریکایی در حالی مطرح شده که بسیاری از تحلیلگران تصریح می‌کنند بایدن بعد از ورود به کاخ سفید عملاً سیاست فشار حداکثری علیه ایران را ادامه داده است.

بایدن در تبلیغات انتخاباتی وعده می‌داد بعد از ورود به کاخ سفید آمریکا را به برجام بازخواهد گرداند، اما او تا کنون نه تنها هیچ تحریمی را علیه ایران رفع نکرده بلکه تحریم‌های جدیدی نیز وضع کرده است. 

کمیته مطالعاتی جمهوری‌خواهان در جدیدترین ارزیابی سیاست خارجی خود به این جمع‌بندی رسیده که در حالی که یک سال از ریاست‌جمهوری بایدن می‌گذرد «ایران ثروتمندتر و قوی‌تر است و به سلاح هسته‌ای نزدیک‌تر شده است.»

در حالی که قانونگذاران آمریکایی سعی می‌کنند کاهش نسبی اثرات تحریم‌ها بر اقتصاد ایران را به ریاست‌جمهوری بایدن مرتبط کنند کارشناسان مسائل اقتصادی معتقدند آثار مخرب تحریم‌ها بر اقتصاد کشورهای مخرب با گذشت زمان کمرنگ می‌شود. 

در گزارش کمیته مطالعاتی جمهوری‌خواهان آمده است: «واضح است که دولت بایدن با آنکه به صورت فنی بسیاری از تحریم‌های رئیس‌جمهور ترامپ را علیه ایران رفع نکرده تحریم‌ها را به صورت غیرمستقیم علیه ایران کاهش داده تا ایرانی‌ها را به ورود مجدد به توافق هسته‌ای مجاب کند.»

جمهوری اسلامی ایران با توجه به تهدیدهای مجدد قانونگذاران آمریکایی برای پاره کردن برجام از دولت آمریکا خواسته تضمین بدهد بار دیگر از این توافق خارج نخواهد شد. «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه آمریکا روز چهارشنبه گفت که دولت آمریکا نمی‌تواند چنین تضمینی فراهم کند.

در حالی که شواهد گوناگون از مذاکرات حاکی از آن است که بی‌عملی طرف‌های غربی در انجام اقدامات لازم جهت بازگشت به برجام عامل اصلی کندی مذاکرات بوده مقام‌های این کشورها همواره تلاش می‌کنند از طریق جنجال‌های رسانه‌ای ایران را مقصر این موضوع نشان دهند، راهبردی که تحلیلگران آن را به عنوان «پا روی ترمز، دست روی بوق» توصیف می‌کنند.

در روزهای گذشته، منابع مختلف تصریح کرده‌اند که تا به حال پیشرفت‌های حاصل‌شده در گفت‌وگوها بیشتر در موضوعاتی بوده که به تعهدات هسته‌ای ایران مربوط می‌شوند و گره کار در مسئله مربوط به رفع تحریم‌ها است که به تعهدات طرف مقابل مربوط می‌شود. 

دیپلمات‌های غربی از هشتم آذرماه که نخستین دور مذاکرات رفع تحریم‌ها در دولت سید ابراهیم رئیسی آغاز شده سعی کرده‌اند با ارائه چارچوب‌های زمانی تیم مذاکره‌کننده ایران را تحت فشار قرار دهند.

تحلیلگران می‌گویند هدف طرف‌های غربی از توسل به این تاکتیک، تحت فشار قرار دادن تیم مذاکره‌کننده ایران و وادار کردن آنها به عقب‌نشینی از خواسته‌های خود برای اخذ تضمین و راستی‌آزمایی از طرف غربی است.

با این حال، نمایندگان ایران در مذاکرات وین تصریح کرده‌اند برای تهران نتیجه مهم‌تر از زمان است. تهران در تلاش است برجام را که از نخستین روزهای اجرایی شدن در اثر برخی سیاست‌های آمریکا و کشورهای غربی به توافقی تهی از منافع اقتصادی برای طرف ایرانی تبدیل شد به سمت توافقی دوجانبه و متوازن پیش ببرد. 

از زمان آغاز مذاکرات وین، رسانه‌ها و مقام‌های غربی چندین بار برای زمان توافق ضرب‌الاجل‌هایی تعیین کرده، اما در نهایت با نزدیک شدن به موعد آن ضرب‌الاجل‌ها، آنها را به زمان دیگری موکول کرده‌اند.

منبع: فارس