بازی تازه اسرائیل/ سرنوشت طرح محاصره ایران چیست؟

در میان خرابکاری‌های اسرائیل در ایران، این کشور تلاش می‌کند روابط خود با کشورهای منطقه را نیز افزایش دهد؛ چنانچه در آخرین اقدام اسرائیل در اولین قرارداد تجارت آزاد خود با یک کشور عربی با امارات به توافق رسیدندریال قراردادی که شامل حوزه‌های گوناگون نفت و گاز و انرژی، آموزش فناوری پیشرفته، کشاورزی و صنایع و ... است.

سال پیش بود که وزیر تجارت امارات متحده عربی در مصاحبه‌ای با بلومبرگ خبر از مذاکرات فشرده تجاری میان این کشور و رژیم صهیونیستی به منظور انعقاد یک توافقنامه تجاری و اقتصادی خبر داد که هدف آن رساندن حجم تجارت میان دو طرف به بیش از ده میلیارد دلار تجارت طی ۵ سال آینده بود.

به جز امارات، عربستان هم به پیمان وارد شد و به این ترتیب تجار آمریکایی و اسرائیلی به ریاض رفتند تا ضمن برقراری گفتگو‌های اقتصادی و تجاری، زمینه‌های گفتگو‌های سه جانبه اسرائیل، عربستان سعودی و ایالات متحده آمریکا را طی سفر ماه آینده جو بایدن رئیس جمهور امریکا به منطقه و ریاض مهیا کنند.

ورود عربستان به قرارداد اسرائیل با کشورهای عربی

از زمان به قدرت رسیدن محمد بن سلمان به قدرت، او تلاش زیادی را در جهت مهیا کردن زمینه‌های شناسایی اسراییل توسط عربستان صورت داده است. طی این مدت مصاحبه‌های متعددی که مقامات و از جمله شخص محمد بن سلمان داشته‌اند با تاکید بر عدم دشمنی میان عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی و لزوم به رسمیت شناختن اسرائیل، مطابق با مفاد بیانیه سال ۲۰۰۵ ریاض در زمینه صلح خاورمیانه سعی در آماده‌سازی شرایط مبتنی بر توافقات صلح اعراب – اسراییل داشته است.

سال گذشته برای اولین بار دولت سعودی به سرمایه‌گذاران این کشور اجازه سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی در سرزمین‌های اشغالی را از طریق شرکت خدمات مشاوره مالی جراد کوشنر داماد دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا داده است. در دولت بایدن نیز از ابتدای کار سعی بر کاهش تمرکز بر مسائل خاورمیانه و تحت فشار قراردان دولت‌های متحد این کشور در سطح منطقه بوده است اما به دلایل مختلف از جمله شعله‌ور شدن آتش جنگ در اروپا از طرفی و از طرف دیگر نامشخص بودن سرنوشت مذاکرات هسته‌ای ایران سعی در سازماندهی مجدد متحدان منطقه‌ای آمریکا مطابق طرح‌های راهبردی منطقه‌ای دولت ترامپ بوده است.

به عبارت دیگر الگوی ثبات و تغییر در ساختار سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا اینجا نیز خود را نشان داده و مشخص کرده که منافع راهبردی دولت آمریکا بالاتر از جدل‌های سیاسی داخلی این کشور، مسیر و نقشه راه سیاست مشخصی دارد، از این رو با توجه به نیاز دولت بایدن، آمریکا بیش از هر زمان دیگری نیازمند توجه و حسن نیت متحدان منطقه‌ای خود است که این مسئله با توجه به اهمیت موضع دو دولت متحد این کشور یعنی رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی جایگاه این دو کشور را به طور همزمان در قلب سیاست منطقه‌ای واشنگتن افزایش داده است.

پروژه مشترک امنیتی عربستان سعودی و اسرائیل

به عبارت دیگر نگرانی‌های امنیتی مشترک عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی از تحولات منطقه‌ای از جمله تحولات مرتبط با پرونده هسته‌ای ایران و سیاست منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران این دو را ناچار به اتخاذ سیاست منطقه‌ای بر مبنای الگو‌های سیاست قدرت و برقراری موازنه نرم در برابر جمهوری اسلامی ایران کرده‌اند. از این رو به نظر می‌رسد توافق آینده میان ریاض – تل‌اویو با میانجی‌گری ایالات متحده که بر مبنای واگذاری جزایر صنافیر و تیران در دهانه خلیج عقبه پایه‌گذاری شده است، ضمن تکمیل برنامه راهبردی رژیم صهیونیستی به منظور تضمین آزادی عمل این کشور در دریای سرخ و رسیدن به آب‌های خلیج فارس، می‌تواند نگرانی‌های عربستان سعودی در دریای سرخ را نیز حل و فصل کند.

به عبارت دیگر عجله محمد بن سلمان به منظور عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی بر خلاف خواست‌های ملک سلمان پادشاه این کشور در جهت تثبیت قدرت منطقه‌ای عربستان سعودی و بازسازی روابط این کشور با ایالات متحده آمریکا متحد بزرگ خود است تا روند جانشنیی وی روندی بدون مشکل و آرام و تضمین شده باشد.

رژیم صهیونیستی نیز با درک نگرانی‌های بن‌سلمان سعی دارد حوزه نگرانی‌های مشترک را به عنوان حوزه منافع مشترک ارتقا داده و از این طریق زمینه‌های عادی‌سازی را در این کشور هماهنگ کند.

عدم واکنش جدی گروه‌های مقاومت به تحرکات جدید رژیم صهیونیستی از جمله راهپیمایی روز پرچم را نیز می‌توان ناشی از درک تحولات منطقه‌ای از جانب گروه‌های مقاومت و تهدیدهای کلان منطقه‌ای علیه محور مقاومت در نظر گرفت.

سفر مقامات تجاری و اقتصادی آمریکایی و اسراییلی به عربستان سعودی در ادامه قرارداد‌های تجارت آزاد اسرائیل با امارات متحده عربی نشان‌دهنده این است که رژیم صهیونیستی به دنبال پایدارسازی حضور خود در خلیج فارس با استفاده از ابزار بسط و گسترش همکاری‌های اقتصادی است؛ مسئله‌ای که در میان‌مدت می‌تواند خطر تحت نظر قرار گرفتن و احیانا خرابکاری در مسیر تبادلات اقتصادی منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران را در پی داشته باشد.

گفته می‌شود که همزمان با این سفر برخی مقامات بلندپایه امنیتی رژیم صهیونیستی نیز به ریاض سفر کرده‌اند تا در مورد سفر بایدن به منطقه با مقامات ریاض رایزنی داشته باشند. این مسئله با توجه به سفر همزمان مقامات دفاعی صهیونیستی و سعودی به واشنگتن و رایزنی مقامات دفاعی دو طرف با مقامات امریکایی این گمانه‌زنی را ایجاد می‌کند که هر گونه رسمی‌سازی روابط میان رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی به سرعت به روابط عمیق دفاعی و نظامی و استراتژیک ارتقا پیدا خواهد کرد.

رژیم صهیونیستی با توجه به تحولات منطقه‌ای و نیز داخلی رژیم مخصوصا با توجه به شکنندگی کابینه بنت به دنبال تسریع در عادی‌سازی روابط با عربستان به عنوان مدعی رهبری جهان اسلام و تکمیل پروژه محاصره جمهوری اسلامی ایران است. این مسئله مخصوصا با توجه به تحولات لبنان و نیز خروج نیرو‌های روس از سوریه به نظر می‌رسد برای رژیم صهیونیستی اولویت بالاتری داشته باشد، چرا که با توجه به خروج نیرو‌های روس از سوریه، رژیم صهیونیستی در دوراهی قبول تسلط ترکیه بر سوریه در صورت سقوط دولت اسد یا قبول دست برتر جمهوری اسلامی ایران در صورت خروج روس‌ها و تثبیت دولت اسد بر سوریه باشد.

این مسئله با توجه به نیاز‌های اقتصادی سوریه به منظور بازسازی دوران پس از جنگ و مشکلات اقتصادی جمهوری اسلامی حائز اهمیت است. از این رو به نظر می‌رسد نفتالی بنت به دنبال تسریع پروژه‌های مشترک با اعراب و مخصوصا عربستان سعودی و در نتیجه تحت تاثیر قرار دادن تحولات سوریه و جلوگیری از شرایط دو راهی ترکیه یا جمهوری اسلامی ایران در سوریه است.

این مسئله مخصوصا با توجه به نامشخص بودن نتیجه مذاکرات هسته‌ای و در نتیجه افزایش سطح تنش‌های منطقه‌ای برای تل‌اویو اهمیت زیادی دارد، بنابراین در سطح کلان‌تر در می‌یابیم که رژیم صهیونیستی گسترش همکاری‌های اقتصادی و امنیتی را از جمله ابزار‌های مهم در برقراری سطح جدیدی از توازن به علیه جمهوری اسلامی ایران می‌بیند و از این طریق به دنبال تضمین ادامه کابینه بنت در پیوند با دولت بایدن است.