آزمایش صد باره یک تاکتیک اروپایی!

از زمان شکست ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری 2020 آمریکا و حضور جوبایدن و دموکراتها در راس معادلات سیاسی و اجرایی این کشور، بازیگران اروپایی تلاش کردند از فاکتور و مولفه ای به نام " زمان" در مسیر احیای توافق هسته ای بهره گیرند. بازیگران اروپایی بارها در طول یکسال و نیم اخیر مدعی شدند که زمان به ضرر احیای توافق هسته ای در حال گذر است و ایران باید در راستای احیای توافق هسته ای، این عامل( کمبود زمان) را مدنظر قرار دهد! در جریان سفر جوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز این موضوع بار دیگر مدنظر قرار گرفت. 

اروپاییان همچنان  مدعی هستند که  "کمبود زمان" مهم ترین عاملی است که باید در مذاکرات احیای توافق هسته ای مورد توجه قرار گیرد.پایگاه یورونیوز در این خصوص مدعیشده است یکی از محدودیت‌هایی که احیای توافق هسته‌ای را با تهدید مواجه می‌کند مسئله فشار زمانی است که از طرف‌های مختلف بازگشت به برجام را با تهدید رو به رو می‌کند. دولت دموکرات جو بایدن حدودا نیمی از عمر خود را پشت سر گذاشته و این در حالیست که وضعیت او و حزب دموکرات در نظرسنجی‌ها چندان مثبت نیست. از سوی دیگر تا چند ماه دیگر انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره در آمریکا در پیش است که باز هم بر اساس نظرسنجی‌ها شرایط مساعدی برای دموکرات‌ها پیش بینی نمی‌شود. این در حالیست که جمهوری‌خواهان نه تنها امروز که در سال ۲۰۱۵ هم با حصول توافق هسته‌ای با ایران مخالف بوده‌اند و طبیعی است در صورتی که اکثریت کنگره از دست دموکرات‌ها خارج شود، کار دولت بایدن برای احیای برجام دشوارتر از قبل خواهد شد. 

در سوی مقابل حدود دو هفته قبل شورای حکام در قطعنامه‌ای از ایران خواسته به پرسش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پاسخ دهد و همکاری خود را با این نهاد بین‌المللی گسترش دهد. ( در مواجهه با رویکرد سیاسی آژانس بین المللی انرژی اتمی و کارشکنی های غرب) ایران طی این مدت با سرعت، پیشرفت‌ها در برنامه هسته‌ای خود را شدت بخشیده و بر میزان اورانیوم غنی‌سازی شده خود افزوده است، بخشی از دوربین‌های نظارتی آژانس را خاموش کرده است. جوزپ بورل بعد از سفر خود به تهران صراحتا اعلام کرده که اگر دو هفته دیگر خاموش بودن دوربین‌های آژانس ادامه داشته باشد دیگر عملا چیزی برای گفتگو وجود نخواهد داشت و مذاکرات به شکست خواهد انجامید.

در جریان سفر جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران، وی باردیگر به جای ارائه طرح های واقعی، ابتکاری و عملیاتی در راستای حل و فصل موارد باقیمانده در مسیر احیای توافق هسته ای خواستار توجه به " مولفه محدودیت زمان" شد! بدیهی است که این رویکرد اروپاییان هیچ گاه در طول مذاکرات موثر نبوده و در آینده نیز نخواهد بود. 

در سفر قبلی مقامات اروپایی، یعنی سفر  انریکه مورا به ایران نیز  مطرح شد که دوباره مذاکرات ادامه پیدا کند و در قالب مذاکرات پیشنهادها ردوبدل بشود. در آن زمان،  ایران به دودویل از این اقدام امتناع کرد: یک دلیل این است که ابعاد حقوقی و فنی مذاکرات پایان یافته است و دیگر نکته‌ای نمانده که ایران بخواهد در قالب مذاکرات آنها را مورد حل‌وفصل قرار دهد و بخواهد در قبال آن یک سازوکار میانه را تدوین کند، دومین مساله این است که ایران اعلام کرده بازگشت به میز مذاکره را درحالی صورت می‌دهد که طرف غربی چهارچوب عملیاتی خود را برای توافق اعلام کند و این چارچوب به اندازه‌ای عملیاتی باشد که بشود از آن یک توافق را استنباط کرد. تا الان چنین چهارچوبی در پیشنهادهای قبلی آمریکا و اروپا به کشورمان  ارائه نشده است. 

هم اکنون، اصلی ترین کارویژه اروپاییان در مذاکرات وین و دوحه، چینش میز مذاکره و هشدار نسبت به از دست رفتن زمان می باشد! این در حالیست که طرفهای اروپایی به واسطه عضویت در توافق هسته ای و تعهداتی که در زمان انعقاد ای توافق در سال 2015 میلادی داده اند، در این معادله مسئولیت دارند! چینش میز مذاکره درصورتی مفید خواهد بود که بشود برای آن چشم‌اندازی کوتاه‌مدت یا میان‌مدت را متصور بود. چون این چشم‌انداز به‌ویژه در بعد کوتاه‌مدت از جانب طرف غربی ارائه نشده، هنوز این موضوع مورد موافقت جمهوری اسلامی ایران قرار نگرفته است. هر زمان اتحادیه اروپا پیشنهادی بدهد که از دل آن پذیرش مطالبات حقوقی برحق ایران استنباط شود، آن‌موقع میز مذاکره دوباره می‌تواند شکل بگیرد؛ آن‌هم نه با هدف صرفا مذاکره بلکه با هدف نهایی کردن کار!