نشست سخنگوی وزارت خارجه؛ از واکنش به اظهارات خرازی تا سخنان پرحاشیه جاگاریان

ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (چهارشنبه) ۲۹ تیرماه در دومین نشست هفتگی با خبرنگاران ضمن تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد.

این دیپلمات ارشد ایرانی در ابتدا با بیان این‌که روزهای پرکار و پرتلاشی را داشتیم، اظهار داشت: در این روزهای پرکار دیپلماتیک الحمدالله همه در کنار وزارت خارجه،  ریاست جمهوری و دولت برای پوشش خوب رسانه‌ای تحولات بودید.

تهران به پایتخت دیپلماسی تبدیل شده است

سخنگوی دستگاه دیپلماسی افزود: پس از چندین هفته ترافیک دیپلماتیک در تهران به واسطه حضور مقامات کشورهای همسایه، منطقه و جهان ایران میزبان یک نشست بسیار سازنده و روزی درخشان برای دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران بود. تهران به پایتخت دیپلماسی و ائتلاف علیه تروریسم و مقابله با یکجانبه گرایی و نظامی گری تبدیل شده است. دیپلماسی هوشمند، با نشاط و عملگرای ایران در ماه‌های گذشته همه توان و ظرفیت خود را برای تثبیت ثبات و امنیت در منطقه و تعمیق دوستی بین کشورهای همسایه و مسلمان به کار گرفته است. ایران در مسائل منطقه‌ای یک وزنه تعادل است که نقش تعیین کننده ای در معادلات از جمله تثبیت ثبات و امنیت در سوریه دارد. در بحران اوکراین، تهران محل رجوع و مشورت است.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی ادامه داد: سرنوشت سازوکارهای یکجانبه گرایانه با توسل به تهدید و تحریم محکوم به شکست است. صاحبان منطقه به نسخه پیچی‌های سودجویانه قدرت‌های فرامنطقه‌ای نیازی ندارند. منطقه ما بیش از آنکه نیازمند ائتلاف‌های ساختگی و پوشالی و سامانه‌های پدافند ناکارآمد با هزینه‌های گزاف از جیب ملت‌های منطقه باشد به سامانه دوستی و مکانیسم امنیت جمعی منطقه‌ای نیاز دارد. منطقه غرب آسیا و خلیج فارس خانه همه ما و ملت‌ها و کشورهای منطقه است.

سند امضا شده با ترکیه، روابط دو کشور در چارچوب سیاست همسایگی را مدیریت کند

وی در پاسخ به سؤالی درباره سفر اردوغان به تهران و سند برنامه جامع همکاری بلندمدت دو کشور گفت: سابقه آن به سفر آبان ۱۴۰۰ وزیر خارجه ترکیه به تهران برمی‌گردد. پیشنهادی برای تدوین سند از سوی امیرعبداللهیان به طرف ترکیه‌ای ارائه شده بود که ما برای جهت دهی همکاری‌های بلندمدت دو کشور و توسعه مناسبات دوجانبه پیش سندی را تدوین کنیم که پیش نویس این سند در سفر اوایل تیر ماه امیرعبداللهیان به ترکیه تحویل همتای ترکیه‌ای شد و بعد در ارتباط دو وزارت خارجه نهایی شد و در روز گذشته در جریان سفر اردوغان به امضای مقامات دو کشور رسید.

کنعانی گفت: این سند برنامه جامع همکاری بلندمدت دو کشور است که روابط دو کشور در چارچوب سیاست همسایگی را مدیریت کند. در چارچوب آن توسعه مناسبات در ابعاد مختلف سیاسی ،‌اقتصادی، تجاری، علمی و فناوری، فرهنگی و حتی همکاری های منطقه ای و بین‌المللی مورد توجه قرار گرفته است. چشم انداز همکاری دو کشور در حوزه انرژی، آب و هوا، حمل و نقل و ... مبارزه با تروریسم و جرائم سازمان یافته فرامرزی در آن اشاره شده است.  امیدواریم نتیجه اجرای سند را در ارتقای مناسبات دو کشور در آینده شاهد باشیم.

زمینه برای توافق در آینده نزدیک فراهم است/ ایران خواستار تضمین جدی و قابل راستی‌آزمایی است

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره ادعای یک مقام اتحادیه اروپا مبنی بر این‌که مذاکرات رفع تحریم‌ها در وضعیت حساسی قرار دارد و زمان و مکان دور بعدی مذاکرات، اظهار داشت: بر خلاف ادعایی که طرف آمریکایی در خصوص نافرجام بودن مذاکرات دوحه بیان کرده این مذاکرات خوبی بوده و راه را برای ادامه مذاکرات اطراف توافق هسته‌ای باز گذاشته است. بورل هم با حسن نیت و جدیت پیگیر موضوع برای آماده سازی ادامه مذاکرات در دور بعدی است. طرف ایرانی در این زمینه با حسن نیت و جدیت موضوع را دنبال می‌‌کند. گفت‌وگوی دو شب پیش امیرعبداللهیان و بورل با تمرکز بر این موضوع بوده که راه را برای گفت‌وگوها فراهم کنند.

کنعانی اضافه کرد:  زمینه برای توافق هست و مشکل اساسی برای توافق نیست، الا اینکه آمریکا تصمیم سیاسی خود را با صراحت و جدیت اتخاذ کند. دولت آمریکا تاکید می‌کند ما اراده داریم به توافق هسته‌ای برگردیم، ولی از سوی دیگر به نظر می‌رسد مایل نیست هزینه‌های بازگشت به توافق را پرداخت کند. به نظر می‌آید دولت آمریکا نمی‌تواند تصمیم سیاسی مستقلانه‌ای بگیرد. اگر آمریکا به این موضوع از دریچه منافع ملی آمریکا نه از دریچه منافع رژیم غاصب صهیونیستی نگاه کند زمینه برای توافق در آینده نزدیک فراهم است و ایران خواستار تضمین جدی و قابل راستی آزمایی است.

ایران از ظرفیت‌های سیاسی خود برای حل و فصل بحران اوکراین استفاده می‌‌کند

وی درباره همکاری‌های فناورانه ایران و روسیه بیان کرد: این همکاری‌ها به ماقبل تحولات اوکراین برمی‌گردد و هرگونه ایجا ارتباط بین این دسته از همکاری‌های دوجانبه ایران با روسیه با تحولات اوکراین غیرمنطقی است و با اهداف و انگیزه‌های سیاسی صورت می گیرد. موضع ایران در خصوص جنگ جاری در اوکراین واضح و روشن است و بارها به صراحت اعلام شده است. ایران حتما حامی حل و فصل این بحران از طریق سیاسی است و مذاکرات با طرفین در سطوح مختلف انجام شده است و گفت‌‌وگوهایی امیرعبداللهیان با همتای اوکراینی انجام داده است و ایران از ظرفیت‌های سیاسی خود برای حل و فصل بحران استفاده می‌‌کند. 

سخنگوی وزارت خارجه خاطرنشان کرد: ظرفیت های هسته‌ای ایران بسیار بالایی است اما همانطور که بارها اشاره شده فناوری هسته‌ای ایران کاملا صلح آمیز است و تحت نظارت مستمر آژانس قرار دارد و در بازدیدهای مکرر و متعدد بازرسان آژانس و در گزارش‌های متعدد آژانس بارها بر صلح آمیز بودن فناوری و فعالیت‌های هسته‌ای ایران تأکید شده است. در بحث سلاح های کشتار جمعی فتوای مقام معظم رهبری را داریم و تغییری در نگاه و موضع ایران ایجاد نشده است.

احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه همواره مورد تاکید ایران بوده است

وی درباره سفر وزیر خارجه سوریه به تهران بیان کرد: وزیر خارجه سوریه در پاسخ به دعوت قبلی امیرعبداللهیان به تهران سفر کرده و در این سفر موضوعات مرتبط با همکاری‌های دوجانبه و موضوعات منطقه‌ای و بین‌المللی مورد تبادل نظر قرار خواهد گرفت. در خصوص اختلافات موجود در مورد شمال سوریه و نگرانی‌‌های دولت ترکیه و مباحثی که در خصوص احتمال اقدام به عملیات نظامی ترکیه در شمال سوریه مطرح بوده است، خوشبختانه ایران در این زمینه دیپلماسی بسیار  فعال و عملگرایانه‌ای را داشته است. به صورت مستمر در سطوح مختلف از جمله وزیر خارجه تماس‌ها و گفت‌وگوهای دوجانبه و تلفنی با همتای سوری و ترک برقرار بوده است. ایران تاکید کرده و می‌‌کند که اقدام نظامی می‌تواند به تشدید بحران در مناطق سوریه بینجامد و تامین کننده ثبات و امنیت نخواهد بود و به ایجاد مشکلات برای شهروندان آن مناطق منجر خواهد شد. امیرعبداللهیان در گفت‌وگو با همتای ترک گفت که توافقات قبلی دو کشور مکانیسم آستانه بهترین و مناسب ترین روند غیرنظامی برای حل و فصل بحران و تامین نگرانی‌های امنیتی دولت ترکیه است. بخش دیگر سفر وزیر خارجه سوریه مبنی بر این است که در طرف ایرانی همتای سوری را در جریان مذاکرات دیروز روند آستانه قرار خواهد داد.

کنعانی اظهار داشت: احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه همواره مورد تاکید ایران بوده است. خوشبختانه این تبدیل به نگاه مشترک شده است. سه کشور ایران، ترکیه و روسیه به عنوان رویکرد به آن تاکید می‌‌کنند. دولت آمریکا حضور نظامی خود را در بخش هایی از اراضی سوریه پایان ببخشد و از حمایت تروریست‌ها دست بردارد.

رژیم صهیونیستی و آمریکا در ایجاد ائتلاف منطقه‌ای برای اعمال فشار بر ایران ناکام ماندند

وی در پاسخ به سؤالی درباره سفر بایدن به منطقه اظهار داشت: معتقدیم دولت آمریکا اگر خواهان ایجاد ثبات،‌امنیت و آرامش در منطقه است باید دست از مداخله در امور داخلی کشورهای منطقه و تلاش برای ایجاد ائتلاف‌های نمادین و ساختگی و تلاش برای اعمال ارزش‌های آمریکایی در منطقه دست بردارد. کشورهای منطقه به صورت طبیعی به عنوان صاحبان منطقه منافع و دیدگاه‌های مشترکی دارند و می‌توانند در پرتو نشست‌های منطقه‌ای بهترین شرایط را برای ثبات و امنیت در منطقه ایجاد کنند. تلاش رژیم صهیونیستی این بوده که در قالب این سفر یک ائتلاف منطقه ای را برای اعمال فشار بر ایران شکل بدهد. در این تلاش این رژیم ناکام بوده و دولت آمریکا هم توفیقی نداشته است و پیام‌هایی که از مقام‌های عربی منطقه چه مستقیم و چه غیرمستقیم دریافت کردیم گویای این است که خوشبختانه کشورهای منطقه آمادگی ندارند در سیاست‌های منطقه‌ای آمریکا در مواجهه با ایران قرار بگیرند. شرایطی فراهم شده است که ما گفت‌‌وگوهای جدیدی را برای تعمیق همکاری‌های منطقه‌ای ساماندهی کنیم.

سفرای خارجی مقیم در تهران نباید در مسائل داخلی ایران اظهارنظر و دخالت کنند 

خبرنگاری با بیان این‌که اظهارات سفیر روسیه در تهران مبنی بر این‌که غرب می‌خواهد همجنس گرایی را در ایران ترغیب کند از کنعانی پرسیده آیا برخوردهای گشت ارشاد به دستور روسیه صورت می‌گیرد؟ که وی اظهار داشت: قطعا انتظار نداریم که سفرای محترم خارجی مقیم در تهران در موضوعات و مسائل داخلی ایران اظهارنظر کرده یا مداخله کنند. وزارت خارجه حتما نسبت به این موضوع حساسیت دارد و بر مبنای مسؤولیت‌ها و وظایف ذاتی خود عمل می‌کند. باید تلاش کنیم از دامن زدن به موضوعاتی که می‌تواند موجب بروز حواشی غیرضروری در مناسبات ما با همسایگان و کشورهای منطقه شود خودداری کنیم و تلاش کنیم با نگاه واقع بینانه به قضایا نگاه کنیم. باید اظهارات جاگاریان را دقیق بخوانم و ببینم نظر ایشان چه میزان با اظهاراتش انطباق داشته باشد. اجازه می‌خواهم فضای جلسه را تبدیل به قرائت بیانیه سیاسی علیه کشورهای دیگر نکنید.

اجرای پنج دور مذاکرات ایران و عربستان در بغداد مثبت و رو به جلو بوده است

وی درباره مذاکرات ایران و عربستان گفت: خوشبختانه اجرای پنج دور مذاکرات ایران و عربستان در بغداد مثبت و رو به جلو بوده است. خوشبختانه برادران ما در دولت عراق بسیار در این زمینه با حسن نیت و انگیزه و رویکردی سازنده عمل کرده و توانستند نقش بسیار مثبتی در برگزاری این جلسات و ادامه نشست ها و انتقال درست پیام‌ها بین طرفین داشته باشند. نتیجه مذاکرات تا الان به اندازه‌ای دلگرم کننده بوده که بتوانیم دور بعدی مذاکرات را در بغداد در سطح مناسبی داشته باشیم و با استفاده از دستاوردهای گذشته گام رو به جلو برداریم. فضا مثبت است و امیدواریم به نتیجه جدیدی در روند از سرگیری روابط برسیم و ایران از هر گامی که برداران ما در منطقه به سمت توسعه مناسبات بردارند استقبال می‌کند.

ایران بر مبنای رویکردی که بعد از خروج آمریکا انجام داد هیچگونه گفت‌وگوی مستقیمی با دولت آمریکا نداشته است

سخنگوی وزارت خارجه درباره مذاکرات رفع تحریم‌ها و انتقال پیام‌ها نیز بیان کرد:مذاکرات با طرف آمریکایی از طریق واسطه اتحادیه اروپا انجام می‌شود و ایران بر مبنای رویکردی که بعد از خروج آمریکا انجام داد هیچگونه گفت‌وگوی مستقیمی با دولت آمریکا نداشته و این روند با واسطه و نقش آفرینی اتحادیه اروپا انجام می‌شود. چارچوب مذاکرات بر مبنای توافق برجام است و آن چیزی که در ۲۰۱۵ امضا شده و ایران بر همان مبنا به مسؤولیت‌های خود عمل کرده طرف مقابل به آن تعهدات عمل کند و ایران بتواند مزایای حاصل از توافق را برای ملت تامین کند.

برنامه برای اعزام سفیر امارات به تهران آن را به فال نیک می‌گیریم

وی همچنین در پاسخ به پرسشی اظهار داشت: برنامه برای اعزام سفیر امارات به تهران آن را به فال نیک می‌گیریم و نشانگر شکل گیری فضای مثبت جدیدی در منطقه تلقی می‌کنیم .رابطه با امارات گسترده و متنوع است.

کنعانی در پاسخ به سؤال دیگری درباره این‌که آیا می‌توان گفت نقش سازمان ملل از بین رفته، گفت: همکاری‌های ایران با طرف ها به معنای نادیده گرفتن سازمان ملل نیست. 

وی درباره تصویب طرح جدید برای نظارت بر صنعت هسته ای ایران گفت: دولت آمریکا از یک طرف به دنبال مذاکره و بازگشت به توافق است و از طرف دیگر اقداماتی را به صورت متوالی و متناوب انجام می‌دهد که کاملا مشخص است شاهد تناقض رفتاری و گفتاری نزد دولت آمریکا و نهادهای دولتی این کشور هستیم. این نشانه تناقض و بی عملی دولت آمریکا در مبحث گفت‌وگوهای هسته‌ای با ایران است. ایران به دولت آمریکا و نهادهای داخلی این کشور به صورت مجموعه یکپارچه نگاه می‌کند و هر اقدام آمریکا در روند مذاکرات هسته‌ای تاثیرگذار خواهد بود و ایران بر همین مبنا عکس العمل خود را خواهد داشت.

کنعانی همچنین اظهار داشت: نشست موفقیت آمیز و سازنده دیروز سران سه کشور ضامن روند آستانه الگوی بسیار موفقی از همکاری چندجانبه منطقه‌ای برای حل و فصل اختلافات منطقه‌ای و بین‌المللی است و توفیق این روند تاثیرات مثبت بر دیگر موضوعات و همکاری‌ها و معضلات منطقه‌ای خواهد داشت و این رویکرد و اراده مشترک نزد سه کشور وجود دارد. درباره تحولات قفقاز جنوبی همین نگاه بین سه کشور وجود دارد. روند آستانه در خصوص سوریه تبدیل به یک الگو شده است.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره تصویب موافقتنامه انتقال محکومان بین ایران و بلژیک و آزادی اسدالله اسدی نیز بیان کرد: درباره اسدالله اسدی جمهوری اسلامی ایران مواضع خود را بارها اعلام و تاکید کرده است. بحث موافقتنامه‌های قضایی اعم از استرداد مجرمان و ... یا همکاری‌های مربوط به مباحث کیفری و مدنی بین کشورها یک موضوع عادی و روتینی است. هم ایران و هم بلژیک تعداد قابل توجهی از این نوع موافقتنامه‌ها را با کشورهای مختلف امضا کرده و دارند و انعقاد این موافقتنامه‌ها برای همکاری‌های دوجانبه عادی و شناخته شده است. بازداشت دیپلمات ایرانی یک فرآیند کاملا غیرقانونی و نقض فاحش کنوانسیون ۱۹۶۱ وین بوده است. خواست ما از دولت بلژیک این است دیپلمات ایرانی را فورا آزاد و اعاده حیثت کرده و خسارت وارده را جبران کند و نسبت به بدعت گذاشته شده در نقض مصونیت دیپلمات‌ها مسؤولیت خود را قبول کند. 

سدسازی‌های ترکیه نیز سؤال دیگری بود که در این نشست مطرح شد که وی گفت: گفت‌وگوها بین ایران و ترکیه در خصوص مسائل زیست محیطی و .. در جریان است. ایران دیپلماسی زیست محیطی را در چند ماه گذشته به صورت جدی فعال کرده است و هفته گذشته شاهد برگزاری نشست بین المللی بودیم و پیشنهاد ایران بود که دبیرخانه و صندوق مالی در این زمینه تشکیل شود.

خبرنگاری درباره اظهارات مقام معظم رهبری در خصوص شرق فرات و اقدام نظامی در این زمینه گفت: مسؤولیت‌های دولت آمریکا به عنوان نیروی مداخله گر خارجی در سوریه روشن و واضح است. درخواست دولت سوریه مبنی بر ضرورت خروج نیروهای غیرقانونی خارجی در داخل اراضی سوریه روشن است و موضوع نیاز به اقدام نظامی ندارد. اگر دولت آمریکا متعهد به وظایف و مقررات بین‌المللی است و نسبت به حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها التزام عملی دارد باید به درخواست قانونی دولت سوریه عمل و نیروهای نظامی خود را از آنجا خارج کند.  

وی در پاسخ به سؤالی در خصوص طرح موضوع اوکراین در نشست‌های دیروز در تهران اظهار داشت: نشست دیروز سران سه کشور ضامن روند آستانه با محوریت سوریه بود و نشست‌های کارشناسان ارشد و بعد هم نشست سران سه کشور با تمرکز بر همین موضوع و تکمیل توافقات گذشته برای کمک به دولت و ملت سوریه برای عبور از شرایط کنونی و تثبیت امنیت در این کشور بود. آیا گفت‌وگوهای مشخصی درباره موضوع اوکراین صورت گرفته است را نمی‌دانم. قبل از سفر هیأت‌های عالیرتبه دو کشور امیرعبداللهیان گفت‌وگوی تلفنی با همتای اوکراینی داشت.

این دیپلمات ارشد کشورمان همچنین خاطرنشان کرد: مواضع ایران در بحث اوکراین مشخص است. آمریکایی‌ها فرافکنی می‌کنند و با اظهارات سیاسی و دامن زدن به موضوعات دروغین به دنبال ایجاد حاشیه هستند. اگر علاقه‌مند به صلح و ثبات در اوکراین بود حتما می‌توانست قبل از آغاز بحران در این کشور نقش سازند‌ه‌ای برای پیشگیری از بحران باشد و ما شاهد چنین نقشی نبودیم.

وی در توصیه به کشورهای اروپایی درباره تجمعات منافقین گفت: ماهیت منافقین روشن است و جریان تروریستی که دست پلید و جنایتکار آنها به خون بیش از ۱۷ هزار شهروند ایرانی و مسؤولان عالیرتبه ایران و برخی شهروندان خارجی و عراقی آلوده است. کشورهای اروپایی‌ رویکرد سیاسی در یک زمانی این سازمان را با این توجیه که این سازمان از رویکرد نظامی و مسلحانه دست برداشته و صرفا وارد فاز سیاسی شده است این سازمان را از لیست تروریستی خارج کرد. کشورهای اروپایی همانگونه که شعار ضدیت با تروریسم و حمایت از حقوق بشر را می‌دهند در حوزه عمل به این شعار پایبند باشند.

منبع: فارس