گروسی شخصیت مستقلی ندارد

مذاکرات وین با هدف احیای توافق هسته ای و رفع تحریمهای ضد ایرانی در حال انجام است. یکی از موضوعاتی که هیأت ایرانی بر آن تأکید دارد آن است که باید اطمینان یافت که موضوعی به عنوان اهرم فشار در آینده باز باقی نمی ماند. برای جمهوری اسلامی ایران قابل پذیرش نیست که برجام از طرف آمریکا و طرفهای غربی گروگان مسائل و ادعاهایی باشد که اساسا با هدف اعمال فشار بر ایران مطرح شده اند؛در ارتباط با موضوعات پادمانی که حل و فصل آن مبنایی کاملا مبتنی بر برجام دارد،طرفهای غربی در ماه اسفند تعهداتی دادند که اکنون با گذشت بیش از پنج ماه، نه تنها آن تعهدات اجرایی نشده است،بلکه طرفهای غربی اتفاقا مسیری کاملا متضاد با تعهدات خود در پیش گرفتند. این کشورها هم قطعنامهای پیشنهاد کردند و هم با نادیده گرفتن ابتکارات ایران، این قطعنامه را به تصویب رساندند.

پس از این بازی سیاسی آژانس بین المللی انرژی اتمی، جمهوری اسلامی ایران نزدیک به 30 دوربین آژانس را از اماکن هسته ای خود جمع کرد و حتی یک دستگاه سنجش غنای اورانیوم را در نطنز نیز از مدار فعالیت آتلاین خارج ساخت. اقدام اخیر سازمان انرژی اتمی در تزریق گاز هگزا فلوراید اورانیوم به ۵۰۰ دستگاه سانتریفیوژ و از نوع IR6 به وضوح نشان می دهد که همکاری ایران با آژانس به دلیل بدعهدی گروسی و همراهانش از فاز تعاملی خارج شده است. بدیهی است که هرگونه نظارت آژانس بر فعالیتهای هسته ای ایران از این پس در گروی احیای برجام خواهد بود. یکی از شروط احیای توافق هسته ای نیز مختومه شدن پرونده هایی است که آژانس بین المللی انرژی اتمی با هدف تاثیرگذاری معکوس و سلبی بر روند مذاکرات وین و امتیازگیری غرب از ایران روی میز قرار داده است. 

این: در طول برگزاری مذاکرات برای لغو تحریم‌ها شاهد این بودیم که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به واسطه صدور قطعنامه‌ای در شورای حکام بدعهدی کرد و در مقابل جمهوری اسلامی ایران خیلی صریح به آژانس این پیام را اعلام کرد که نظارت‌های فراپادمانی را متوقف می‌کند و از سوی دیگر منعی برای گسترش فعالیت‌های هسته‌ای خود در مسیر صلح‌آمیز ندارد. در واقع نظام بین‌الملل عرصه کنش و واکنش است. جمهوری اسلامی ایران با حسن‌نیت به برجام  پایبند ماند اما طرف مقابل یعنی آمریکا از برجام خارج شد و استمرار بدعهدی‌های غرب و بازی تروئیکای اروپایی در زمین آمریکا و بعد در دوران ریاست جمهوری جو بایدن عدم عزم راسخ غرب مبنی بر بازگشت حداقلی به تعهدات برجامی، منعی را برای جمهوری اسلامی ایران درخصوص بهره‌گیری از فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای و رسیدن به اهداف خود در مسیر باقی نمی‌گذارد و این هدف یعنی بحث رسیدن به ۱۹۰ هزار سوء سانتریفیوژ از سوی رهبر معظم انقلاب نیز تعیین شده است.در هر حال، آژانس بین المللی انرژی اتمی به واسطه رویکرد غیر حقوقی و بازی مستقیم خود در زمین واشنگتن و تروییکای اروپایی جایی برای اعتماد به خود به عنوان یک سازمان بین المللی باقی نگذاشته است! 

در جریان برگزاری مذاکرات اخیر در وین ، جمهوری اسلامی ایران بارها عنوان کرد که طرف مقابل نمیتواند با بیان این بهانه که موضوعات پادمانی امری فنی است، از حل وفصل این موضوعات شانه خالی کند.به عبارت بهتر، مسائل پادمانی و فراپادمانی مطرح شده از سوی آژانس، موضوعاتی مستقل از برجام تلقی نمی شوند. بر همگان مسجل است که ماهیت طرح این موارد وحتی اضرباهنگ و چگونگی طرح آنها تابعی از اهداف سیاسی آمریکا و اتحادیه اروپا پای میز مذاکره می باشد. در این معادله صرفا آژانس بین المللی انرژی اتمی نقش یک کاتالیزر و عامل تسریع کننده را بازی می کند و دیگر هیچ! در هر حال، به نظر می رسد در صورت اعلام نهایی حل و فصل موضوعاتی مانند ارائه تضمین در خصوص آینده توافق هسته ای و رفع عملیاتی تحریمها، دیالوگ ایران-آژانس بر سر حل موارد ادعایی باقیمانده ( که منبعث از ادعاهای مربوط به گذشته هستند)، شکل گیرد. بدیهی است که در این خصوص نمی توان با گاردی بازی و نگاهی خوشبینانه تحرکات آژانس و مدیر کل آن را مورد رصد و تحلیل قرار داد! فراموش نکنیم که تمایل ذاتی آژانس ، بر مبنای مفتوح نگاه داشتن این پرونده ها و سوء استفاده از آنها جهت بازرسی ( هر چند به صورت محدود) از برخی اماکن کشورمان است.