دوگانه هایی که در وین پنهان می شود

طی روزهای اخیر و در جریان برگزاری مذاکرات وین، مقامات آمریکایی تلاش می کنند خود را در قبال تعیین تکیف توافق هسته ای و حتی تاکتیکها و متدهای بازگشت به این توافق یکدست و متحد نشان دهند. با این حال شواهد و مستندات موجود نشان می دهد که حتی در میان دموکراتها نیز این همسانی و همصدایی وجو ندارد!در دستگاه سیاست خارجی آمریکا پلن‌های (برنامه) متفاوتی درخصوص بحث سرنوشت برجام ارائه شده اما نکته آنجاست که اجماعی بر سر آنها وجود ندارد. حتی بین خود دموکرات‌ها طیف‌های گوناگونی وجود دارند که نسبت به ایده‌هایی مثل توافق موقت یا تداوم سیاست فشار حداکثری علیه ایران کاملا تردید دارند. بنابراین الان نقطه‌ثقل تمرکزشان روی بحث احیای برجام است. اصل ماجرا این است که واشنگتن در ابتدای حضور بایدن در کاخ‌سفید، تاکتیک بازگشت پوچ به‌ برجام را درنظر گرفته بود و افرادی مثل جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا یا آنتونی بلینکن، وزیر امورخارجه این کشور تاکید داشتند که آمریکا درظاهر به برجام بازگردد اما درعمل تحریم‌‌های ایران را به‌صورت قطره‌چکانی بردارد. اما الان که آمریکایی‌ها به‌نوعی بر سر دوراهی بازگشت واقعی به برجام و ادامه مسیر دوران ریاست‌جمهوری ترامپ و البته پذیرش عواقب آن گرفتار شده‌اند، ما شاهد خلق این تناقض‌ها در حوزه سیاست خارجی آمریکا هستیم. به‌هرحال این تصمیمی است که واشنگتن باید بگیرد و قطعا مذاکرات به‌لحاظ فنی و حقوقی مدت‌هاست به‌پایان رسیده و الان بحث بر سر تصمیم‌ سیاسی‌ای است که دولت جو بایدن باید هرچه سریع‌تر اتخاذ کند.

اگرچه برخی دموکراتهای آمریکا در سنا معتقدند که باید برجام هر چه سریع تر و حتی به قیمت امتناع آمریکا در خصوص اصرار بر مولفه های اختلافی( مانند موضوع حل و فصل ادعاهای آژانس و ارائه تضمین درخصوص آینده توافق هسته ای ) به اتمام برسد، اما برخی سناتورهای این حزب مانند باب منندز و بن کاردین مخالف انعقاد توافق هسته ای با ایران هستند. به عنوان مثال، مواضع باب منندز سناتور دموکرات ایالت نیوجرسی حتی نسبت به برخی سناتورهای جمهوریخواه نیز نسبت به توافق هسته ای و ماهیت آن تندتر است. 

در هر حال، اکنون میان چگونگی بازگشت آمریکا به توافق هسته ای میان دموکراتها اجماعی وجود ندارد. ضمن آنکه تکلیف در اردوگاه جمهوریخواهان نیز به صورت کامل مشخص است! در اردوگاه جمهوریخواهان مخالفت با احیای برجام تقریبا صد در صدی می باشد زیرا از دید سران این حزب، هر توافقی که سند اولیه آن از سوی دموکراتها امضا شده باید باطل شود. اساسا ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا با استناد به همین رویکرد از توافق هسته ای خارج شد زیرا برجام را میراث اوباما تلقی می کرد! اکنون در جریان مذاکرات وین و با جدی تر شدن موضوع انعقاد توافق ( یا عدم انعقاد آن)، این اختلافات به نقطه اوج خود رسیده و کاخ سفید نیز قدرت سانسور آنها را ندارد. 

هم اکنون اصلی ترین انتقاد سناتورهای کنگره از دولت بایدن ، مربوط به احیای برجام در قالب یک "سند سیاسی" است! آنها می گویند برجام باید به تصویب کنگره برسد و مجلس سنا و مجلس نمایندگان محدودیتهای دیگری را نیز در آن اعمال کنند تا در حوزه سیاست خارجی آمریکا بتوان از آن به عنوان یک " سند حقوقی لازم الاجرا" یاد کرد.با این حال بر همگان مسجل است که برجام تایید شده توسط کنگره آمریکا، اساسا مورد پذیرش جمهوری اسلامی ایران نخواهد بود! در هر حال، احتمالا طی روزهای آتی دیالوگهای انتقادی در فضای سیاسی آمریکا بر سر کلیت احیا یا عدم احیای توافق هسته ای شدیدتر می شود. در این میان علاوه بر سناتورهای جمهوریخواه و لابی آیپک، سناتورهای دموکرات مخالف برجام نیز تلاش خواهند کرد تا با تنگ تر کردن عرصه مذاکرات وین، مانع از بازگشت آمریکا به این توافق شوند. در مقابل، جمهوری اسلامی ایران بازی احزاب و بازیگران سیاسی در داخل ایالات متحده را به صورت جدی مورد رصد و تحلیل قرار می دهد. در عین حال با توجه به اینکه برجام بر اساس تصمیم سیاسی رئیس جمهور آمریکا ( و نه نظر و رای کنگره ) احیا می شود،  منازعات داخلی در آمریکا اصالت و موضوعیتی برای ایران به لحاظ حقوقی ندارد. اتفاقا یکی از اصلی اترین دلایل اصرار ایران بر ارائه تضمین در قبال آینده توافق هسته ای، همین مسئله یعنی سیاسی بودن تصمیم دولت بایدن مبنی بر احیای احتمالی برجام می باشد....