پشت پرده ترور پیچیده ایمن الظواهری/ ماجرای یک خیانت !

خبر فوری نوشت: ماجرای قتل ایمن الظواهری، رهبر گروه تروریستی القاعده توسط پهپادهای آمریکایی هنوز هم مورد توجه بسیاری از رسانه ها است. جزئیات این عملیات ناشناخته و مبهم است و بسیاری از تحلیلگران در مورد آن بحث می کنند. اکنون این پرسش مطرح است که آمریکا چگونه توانسته از محل اقامت ایمن الظواهری مطلع شود و به خصوص، از کدام مسیر هواپیماهای خود را راهی کابل کرده است.

پایگاه نشنال اینترست در گزارشی تحلیلی به این موضوع پرداخته است. نویسنده معتقد است تنها راه ترور ایمن الظواهری همکاری پاکستان با آمریکا است. نشنال اینترست معتقد است آمریکا با همکاری پاکستان، رهبر القاعده را ترور کرده و این مطلب از سه جهت و به سه دلیل قابل اثبات است:

دلیل اول، همکاری اطلاعاتی

ایالات متحده زمانی نفوذ اطلاعاتی قابل توجهی در افغانستان داشت، اما با خروج نیروهایش در سال گذشته، قدرت و کنترل خود را از دست داد. این بدان معناست که سیا و سایر آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا بیشتر به شرکای منطقه ای برای جمع‌آوری اطلاعات متکی شده اند. یکی از این متحدان، سازمان اطلاعات قوی پاکستان یعنی (ISI) است.

آی اس آی روابط قدیمی و عمیقی با طالبان دارد. از طرفی، واشنگتن مدت ها است که با این سرویس در مورد مسائل افغانستان همکاری کرده و می کند. سال گذشته به محض اینکه نیروهای غربی افغانستان را ترک کردند، روسای سازمان های جاسوسی بریتانیا و آمریکا به اسلام آباد رفته و زمینه ائتلاف اطلاعاتی با آی اس آی پاکستان را فراهم نمودند.

مدیر آی اس آی نیز در ماه می به واشنگتن رفت تا با همتای آمریکایی خود دیدار کند. علاوه بر این، قمر جاوید باجوا، فرمانده ارتش پاکستان، درست قبل از حمله به الظواهری، با ژنرال مایکل اریک کوریلا، فرمانده سنتکام صحبت کرد و با شرمن، معاون وزیر امور خارجه تماس گرفت تا از طریق آمریکا و لابی اش بتواند از صندوق بین‌المللی پول وام بگیرد و همین تماس مشکوک باعث ایجاد سوء ظن نسبت به همکاری سازمان اطلاعات پاکستان با آمریکا جهت کشتن ایمن الظواهری شد.

دلیل دوم، همکاری جغرافیایی

نشنال اینترست مدعی است دلیل دیگری هم وجود دارد که نشان می دهد آمریکا با پاکستان همکاری داشته و از این طریق توانسته فرمانده القاعده را به قتل برساند. این دلیل مربوط به  عوامل جغرافیایی است. ایالات متحده زیرساخت قابل توجهی برای هواپیماهای بدون سرنشین خود دارد که در قطر مستقر هستند. سریع ترین مسیر برای رسیدن این هواپیماها به افغانستان مسیر پاکستان است. این امر به ویژه در مورد پروازها بر فراز کابل، که به مرز پاکستان بسیار نزدیک است، صدق می کند.

طبق گزارش ها، ایالات متحده در ماه های اخیر از مسیر پروازی پاکستان به کرات برای عملیات خود استفاده کرده است. در اکتبر گذشته، اندکی پس از خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، واشنگتن تلاش کرد تا در مورد انعقاد یک توافق رسمی با اسلام آباد برای استفاده از حریم هوایی این کشور مذاکره کند.

معلوم نیست ایالات متحده یک قرارداد دائمی با پاکستان منعقد کرده یا نه. با این حال، ژنرال فرانک مک کنزی، فرمانده پیشین سنتکام، سال گذشته به کنگره گفت که ایالات متحده «نقاط استقرار» مهمی در یکی از کشورهای همسایه افغانستان دارد که  این امر می تواند به خوبی به استفاده از پایگاه های پاکستان اشاره کند.

نشنال اینترست معتقد است این کشور همسایه نه می تواند ایران باشد و نه کشورهای آسیای میانه و تنها کشور محتمل پاکستان است. علت این امر این است که روابط آمریکا با ایران بسیار بد است و کشورهای آسیای میانه هم تحت نفوذ قابل توجه روسیه هستند و این امر، احتمال همکاری با واشنگتن را به ویژه با توجه به جنگ در اوکراین کاهش می دهد.

دلیل سوم، همکاری سیاسی

نشنال اینترست در این رابطه می نویسد: «روابط ایالات متحده و پاکستان در ماه های اخیر بهبود یافته است و احتمال همکاری شان بیشتر شده است. سفیر جدید آمریکا، دونالد بلوم، تابستان امسال در اسلام آباد مستقر شد و با مقامات بلندپایه مختلف پاکستان دیدارهای مهمی داشت.»

همچنین آمریکا و پاکستان شروع به توسعه روابط خود در زمینه تجارت، مراقبت های بهداشتی، فناوری و انرژی های تجدیدپذیر کرده اند. با خروج ایالات متحده از افغانستان، پاکستان همچنان یک شریک مهم، هرچند بدقلق، در مبارزه با گروه های معاند و مخالف آمریکا به حساب می آید.

علاوه بر این، پس از آن که عمران خان، نخست وزیر سابق پاکستان، دولت بایدن را به راه اندازی عملیات جهت برکناری اش از قدرت متهم کرد، ارتش پاکستان روابط خود با واشنگتن  را بیشتر کرده و برای بهبود همکاری ها تلاش بسیار کرد.

اینکه پاکستان نقش خود را در حمله به الظواهری نپذیرفته، قابل فهم است. اثبات تبانی ارتش پاکستان و آی اس آی با ایالات متحده، نظریه عمران خان را که اغلب از مشارکت پاکستان در عملیات های نظامی آمریکا انتقاد می کرد، تقویت می کند.

همچنین، تایید دخالت پاکستان در عملیات های برون مرزی آمریکا می ‌تواند به تبلیغات گروه‌های تروریستی مانند داعش خراسان و تحریک طالبان پاکستان دامن بزند تا علیه دولت وقت این کشور فعالیت کرده و با آن به عنوان برده آمریکا بجنگند و این در حالی است که پاکستان روابط بسیار خوبی با گروه های تندرو مثل طالبان و القاعده و... دارد.