وارونه نمایی به سبک گروسی

طی روزهای اخیر، گزارشهای زیادی در خصوص اختلافات پادمانی ایران و آژانس در قبال موارد ادعایی این سازمان منتشر شده است. به عبارت بهتر، در ساعات جاری مذاکرات وین، مناسبات ایران و آژانس بیش از هر زمان دیگری مورد توجه تحلیلگران قرار گرفته است. منابع خبری می گویند در صورت حل و فصل اختلاف ایران و آژانس مبنی بر مختومه شدن پرونده های واهی و ادعایی درخصوص سه مکانی که ( بنابر ادعای آژانس) در گذشته ای دور در آنها فعالیتهای هسته ای صورت گرفته است، احیای توافق هسته ای در دسترس خواهد بود. 

در این میان، روزنامه آمریکایی «وال استریت ژورنال» از شرط تهران مبنی بر «بسته شدن پرونده سه مکان‌ غیر اتمی آلوده به اوارنیوم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» به عنوان یک مانع «اصلی» بر سر راه دستیابی به توافق در مذاکرات وین یاد کرده است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به دنبال آنچه کشف ذرات اورانیوم در سه مرکز غیر اتمی و اعلام نشده ایران می‌خواند بر لزوم پاسخگویی تهران در این خصوص تاکید می‌کند! حال آنکه چنین ادعایی در زمان حال نادرست بوده ودر گذشته ای دور نیز تامی این ابهامات در قالب پرونده موسوم به PMD حل و فصل شده است. 

در حالی که مقام‌های ایرانی بر حل و فصل «ادعاهای پادمانی» آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأکید دارند، انگلیس،  فرانسه و آلمان، سه قدرت اروپایی عضو برجام با انتشار یک بیانیه مشترک از ایران خواستند تا «خواسته‌های غیرواقعی فرابرجامی» خود را کنار گذاشته و «همین حالا و تا زمانی که هنوز امکان‌پذیر است»، توافق را نهایی کند! این ادعای طرفهای اروپایی در حالی مطرح می شود که اساسا نمی توان بازی آژانس بین المللی انرژی اتمی را مستقل از برجام و روند مذاکرات احیای توافق هسته ای به تصویر کشید. در صورت باقی ماندن این پرونده های ادعایی و انعقاد برجام، آژانس بعدها  می تواند در سایه بازتفسیر برخی مفاد اساسنامه خود، تقاضای دسترسی های مکرر به اماکن ادعایی را مطرح سازد. از این رو حل و فصل پرونده های ادعایی آژانس یک الزام و مولفه اصلی جهت احیای توافق هسته ای محسوب می شود. 

از سوی دیگر، قدام اخیر سازمان انرژی اتمی در تزریق گاز هگزا فلوراید اورانیوم به ۵۰۰ دستگاه سانتریفیوژ و از نوع IR۶ نشان دهنده عزم جمهوری اسلامی ایران در رسیدن به توان هسته‌ای و فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای خود است.در طول برگزاری مذاکرات برای لغو تحریم‌ها شاهد این بودیم که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به واسطه صدور قطعنامه‌ای در شورای حکام بدعهدی کرد و در مقابل جمهوری اسلامی ایران خیلی صریح به آژانس این پیام را اعلام کرد که نظارت‌های فراپادمانی را متوقف می‌کند و از سوی دیگر منعی برای گسترش فعالیت‌های هسته‌ای خود در مسیر صلح‌آمیز ندارد. اقدام اخیر جمهوری اسلامی ایران نشان می‌دهد این خطوط قرمز کماکان پررنگ هستند و پیشنهادهای غیرعملیاتی که آمریکا به واسطه بازیگران اروپایی یا حتی برخی شرکای منطقه خود ارائه می‌کند در صورتی می‌توانند منجر به احیای برجام شوند که پارامترهایی مانند رفع عملیاتی تحریم‌ها و تضمین‌محور بودن برجام را در بر بگیرد.  در صورتی که این اقدامات از سوی طرف غربی انجام شود دلیلی ندارد که جمهوری اسلامی ایران بخواهد در مقابل فعالیت‌های هسته‌ای خود حصاری بکشد و یا از توان بالقوه خود در این حوزه استفاده بهینه نکند.در هر حال، از این پس رافائل گروسی مدیر کل آژانس تلاش می کند تا نقش پررنگ تری را در مذاکرات ایفا نموده و از موقعیت حقوقی خود و سازمانش در راستای اعمال نظر در خصوص سرنوشت توافق هسته ای استفاده کند. 

با این حال بر همگان مسجل است که مدیر کل آژانس در این معادله به عنوان فردی( چه حقیقی چه حقوقی) مستقل وارد میدان نخواهد شد! به عبارت بهتر، نقشی که یوکیو آمانو در سال 2015 میلادی و در جریان انعقاد توافق هسته ای ایفا کرد را هرگز گروسی ایفا نخواهد کرد زیرا گروسی وابستگی مطلقی به واشنگتن، تروییکای اروپایی و تل آویو در تصمیم سازی ها و حتی خلق ادعاهای واهی علیه فعالیتهای هسته ای صلح آمیز کشورمان دارد.اساسا طرح موارد ادعایی و بازگشایی پرونده PMD با وجود حل و فصل آن در جریان انعقاد اولیه توافق هسته ای منبعث از همین رویکرد بوده است. در هر حال، گروسی باید میان واقعیات جاری در نظام بین الملل و وابستگی های خود به جریانهای مداخله گر بیرونی دست به انتخاب بزند! ....