زیان تاخیر در احیای برجام

گروه سیاست نامه نیوز، آخر هفته، یعنی همان موعدی که نورنیوز به عنوان رسانه نزدیک به شورای امنیت برای اعلام نظر ایران درباره پاسخ آمریکایی‌ها تعیین کرده بود، فرا رسیده است. البته اینکه جواب تهران شفاف و صریح باشد یا جزئیات آن رسانه‌ای شود را نمی‌دانیم اما می‌توان حدس زد که چه باشد. دلیلش هم نشست خبری آقای رئیسی است که بسیاری از رسانه‌های اصولگرا آن را «خیر» زودهنگام به آمریکا تلقی کردند. تاکیدات رئیسی بر اهمیت لغو تحریم، اخذ تضمین، راستی‌آزمایی و حل اختلافات پادمانی معلوم کرد آنطور که آمریکایی‌ها می‌گفتند ایران از خواسته‌ای عقب نشینی نکرده است. از آنجایی هم که گفته می‌شود یکی از چالش ‌های باقی مانده همین مساله همکاری با آژانس است، بعد از حرف‌های رئیسی باید دانست که این قصه سر دراز دارد و برخلاف نظر بسیاری از کارشناسان خوشبین، به این زودی‌ها شاهد توافق نیستیم. البته که عالم سیاست عالم ممکنات است و پیش بینی قطعی مقدور نیست اما به نظر می‌رسد که مخالفان برجام با حسابی که روی روزهای سخت اروپا و آمریکا تحت تاثیر مسائل اوکراین و بحران انرژی باز کرده‌اند؛ در مسیر گام بر می‌دارند که پایان حتی اگر توافق و احیای برجام باشد، تا مقصد راه بسیاری دارد. 

البته از این هم نباید غافل شد که مخالفان خارجی برجام از جمله اسرائیلی‌ها این روزها سخت مشغول کار بوده و به هر دری می‌زنند تا دولت بایدن را از تلاش برای توافق با ایران منصرف کنند. 

در راستای همین تلاش‌هاست که طی  10 روز گذشته، چند مقام ارشد اسرائیلی از جمله دبیر شورای امنیت ملی و وزیر دفاع آنان رهسپار واشنگتن شده‌اند. البته اینکه بایدن برخی از این دیدارها را انجام نداده، می‌تواند خبر خوبی باشد چرا که خاطرمان هست، باراک اوباما نیز دیدار با نتانیاهو را رد کرده بود و هم او بود که بالاخره طی یک روند طولانی مذاکره حاضر به امضای برجام شد. 

رویکرد دولت بایدن اما نباید خیلی هم سبب خوشبینی باشد چراکه بالاخره برجام مخالفان سرخست دیگری هم دارد مثلا همین فرانسوی‌ها که می‌گویند بیشترین نقش را در کارشکنی و به تعویق انداختن توافق داشته‌اند. بازی و سیاسی‌کاری‌های آقای گروسی در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم که به جای خود. 

همه این‌ها یک طرف، مخالفان داخلی که باور دارند چون اروپایی ها با یک زمستان سرد مواجه خواهند شد، اکنون دور دور ماست و باید مذاکرات را دو ماه یا بیشتر به تعویق اندازیم هم به جای خود. 

اصرار آقایان به تاخیر بیشتر و اشاره به امکان امتیازگیری بیشتر از طرف غربی درحالی است که بسیاری از تحلیلگران مدام از فرصت سوزی در نتیجه این تاخیر گفته و یادآور می‌شوند که هر روز تاخیر چه زیان اقتصادی کلانی به ما وارد می‌کند. نفتی که کمتر و ارزان‌تر فروخته می‌شود یک سو و دارایی‌های بلوکه و آزاد نشده هم در سوی دیگر. فرصت‌ها و گشایش‌هایی که ظرفیت احیای برجام است نیز به جای خود. 

به گفته کارشناسان، ایران در صورت دستیابی به توافق قادر خواهد بود بی‌هیچ مانع تحریمی 2.5 ‌میلیون بشکه نفت صادر کند که با احتساب صد دلار کنونی برای هر بشکه، روزانه ۲۵۰ میلیون دلار و 7.5 میلیارد در ماه را روانه خزانه کشور می‌کند. سوال اما اینجاست که مخالفان احیای برجام یا آنهایی که فکر می‌کنند حالا حالاها باید صبر کرد و منتظر ماند و امتیاز گرفت؛ چطور پاسخگوی این زیان هر روزه خواهند بود؟