تهران باید تصمیم بگیرد

گروه سیاست نامه نیوز ، هر روز گره تازه‌ای بر گره‌های موجود در این کلاف سردرگم مذاکرات هسته‌ای اضافه می‌شود. تازه‌ترینش هم گزارش گروسی و خروجی جلسه شورای حکام که همراه شده با ابراز ناامیدی طرف‌های آمریکایی و اروپایی به حصول توافق. حتی روس‌ها و چینی‌ها نیز مثل قبل خوشبین نیستند. در این شرایط است که برخی از کارشناسان و ناظران بیرونی به طور کلی از امکان احیای برجام ناامید شده‌اند.

قاسم محبعلی، تحلیلگر مسائل بین‌المللی اما هنوز از حصول توافق قطع امید نکرده است. او در گفت‌وگو با «نامه نیوز» تاکید کرد که «در دیپلماسی هیچ وقت بسته نیست و همیشه می‌توان با تصمیمات سیاسی شرایط را تغییر داد، حتی در زمان جنگ هم این موضوع امکان دارد».

وی با اشاره به اینکه «ایران بالاخره باید درباره برنامه هسته‌ای خود یک تصمیم سیاسی مهم و بزرگ بگیرد» گفت: «آن تصمیم بزرگ این است که وقتی برنامه هسته‌ای ایران توجیه اقتصادی نداشته و آثار مخرب هم دارد، توسعه و رشد اقتصادی کشور مهم‌تر است یا ادامه برنامه هسته‌ای؟ به نظر من هر وقت که این تصمیم گرفته شود، مسائل حل خواهد شد چون سایر مسائل زیرمجموعه این است».

این مدیرکل پیشین وزارت خارجه تاکید کرد: «سی کشور دنیا از گزارش آقای گروسی حمایت کرده‌اند لذا متهم کردن او مشکل ما را حل نخواهد کرد. ما باید شرایط را به نحوی تغییر دهیم که نظر آن کشورها نسبت به ایران تغییر کند. این تغییر شرایط نیز مستلزم یک تصمیم سیاسی است».

وی افزود: «به نظر من با توجه به تغییر شرایطی که در حال رخ دادن است، دیگر اروپا و آمریکا نیز خیلی نگران بازگشت ایران به برجام نیستند».

محبعلی درباره اینکه آیا از مواضع و اعلام نظرها در ایران می‌توان به این نتیجه رسید که اتخاذ تصمیم سیاسی لازم در دستور کار است؟ گفت: «معمولا در خاورمیانه تصمیمات سیاسی به صورت یکباره و ناگهانی اتخاد می‌شود. در دوره جنگ نیز همین اتفاق افتاد. ما سالها فرصت داشتیم که درباره پایان جنگ تصمیم بگیریم، برای پذیرش قطعنامه 598 هم یک سال فرصت داشتیم اما به صورت ناگهانی و حتی در شرایط بسیار نامناسب تصمیم گرفتیم لذا درباره سایر موضوعات نیز ممکن است که چنین اتفاقی رخ دهد».

این کارشناس مسائل بین‌المللی درباره راهکارهای خروج پروسه مذاکرات از وضعیت فعلی نیز گفت: «لازم است که ایران مساله پادمان را از برجام تفکیک کند. ایران باید مساله پادمان و ادعاهای آژانس را از مسیر خود آژانس پیگیری کند و برجام را تفکیک کند. اگرچه که اینها در نهایت و برای اجرایی شدن برجام به هم مربوط می‌شوند اما در ابتدا و برای رسیدن به توافق باید این دو موضوع را از هم جدا و حل مسائل پادمان را باید موکول به توافق برجام کرد نه اینکه احیای برجام را موکول به حل و مفصل مسائل با آژانس کرد».

محبعلی در پاسخ به اینکه نگرانی ایران نسبت به اینکه مشکلات با آژانس بعد از احیای برجام هم حل نشده و مشکل ساز شود، چقدر جدی است؟ گفت: «اگر ایران قصد تعقیب یک برنامه هسته‌ای صلح آمیز را دارد باید برای آژانس شفافیت ایجاد کرده و نگرانی از بابت بازدیدهای آژانس نداشته باشد. اگر این تصمیم صورت بگیرد و بازی بهم نخورد باید این تصمیم در تهران گرفته شود و ما بتوانیم ثابت کنیم که برنامه هسته‌ای ما صلح آمیز است تا آژانس هم گزارش‌های مثبت ارائه دهد و شرایط به نحوی نباشد که آژانس گزارش منفی دهد و طرف های دیگری هم سوءاستفاده کنند».

وی خاطر نشان کرد: «به نظر من اگر ایران در چارچوب برجام عمل کند و آنچه در برجام 2015 توافق شد را بپذیرد، طرف‌های اروپا و آمریکایی هم کمک خواهند کرد که آژانس بیش از گذشته به آینده برنامه هسته‌ای ایران توجه کند».