مسئله این است که آمریکا می‌خواهد به کدام برجام برگردد؟

گروه سیاست نامه‌نیوز: وضعیت برجام همچنان مبهم است و در تازه‌ترین خبر گویا در جلسه‌ای میان بایدن و اعضای کنگره آمریکا گفته شده است که مذاکرات برجامی به بن‌بست رسیده است.

حسن بهشتی‌پور، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل سیاست خارجی، درباره این موضوع به «نامه‌نوز» گفت: «آمریکا در عمل می‌خواهد به برجام برگردد اما برجامی را می‌خواهد که ایران تعهداتی را بپذیرد اما امتیازاتی که می‌خواهد را به دست نیاورد. ایران هم می‌گوید باید تحریم‌ها لغو شوند اما آمریکایی‌ها اولا تحریم‌ها را به بخش‌های مختلف تفکیک می‌کنند و می‌گویند آن بخشی از تحریم‌ها را به حالت تعلیق و نه لغو درمی‌آوریم که صرفا محدود به مسائل هسته‌ای ایران باشد و البته تأکید می‌کنند اگر در این مرحله به توافق رسیدیم باید بر سر موضوعات دیگر هم مذاکره کنیم».

او ادامه داد: «مسئله این است که آمریکا می‌خواهد به کدام برجام برگردد؟ برجامی که ایران می‌خواهد یا برجامی که مدنظر خودش است؟ ایران دنبال این است که زیربار برداشتن جزئی تحریم‌ها نرود و می‌گوید یا تحریم‌ها را کلا برداشته شوند یا دستِ‌کم تحریم‌های اصلی برداشته شوند. برداشتن تحریم‌ها به معنای تعلیق تحریم‌هاست، نه لغو تحریم‌ها».

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی همچنین بیان کرد: «آقای رئیسی در مصاحبه اخیرش گفت که می‌خواهیم توافقی به دست آوریم که آن تحریم‌ها علیه ایران برداشته شود اما بازهم می‌گوید آمریکایی‌ها باید تضمین بدهند و من نمی‌دانم چرا مدام این سخن گفته می‌شود زیرا اساسا نه فقط درباره توافق برجام که درباره هر توافق بین‌المللی دیگری ضمانت واقعی وجود ندارد و صرفا رضایت طرفین مهم است. مسئولان می‌خواهند حقوق بین‌الملل را به حقوق خصوصی تبدیل کنند. در حقوق خصوصی اگر فردی مال دیگری را ببرد، متضرر می‌تواند در دادسرا شکایت کند و دستگاه قضایی در حمایت از او وارد عمل می‌شود تا سارق را دستگیر کند اما در حقوق بین‌الملل اصلا این‌طور نیست و تضمینی وجود ندارد و می‌بینیم به راحتی بالاترین تضمین‌ که قطعنامه شورای امنیت باشد هم زیر پا گذاشته می‌شود. تضمین برجام قطعنامه2231 بود اما دیدیم که ترامپ آمد و به راحتی آن را نقض کرد. در باره توافق‌های آمریکا و روسیه هم همین کار را کرد؛ حتی توافق‌هایی که در کنگره هم تصویب شده بود. کشورهای دیگر هم این کار را کرده‌اند؛ بنابراین نباید انتظار داشت در پی توافقی در عرصه بین‌المللی ضمانت اجرای ویژه‌ای به دست آید».

بهشتی‌پور در پایان گفت: «فعلا برجام در بن‌بست قرار دارد. برجام بعد از آخرین دور مذاکرات دوباره به کما رفت که در این شرایط هم ایران و هم آمریکا متضرر می‌شوند و البته که ضرر ایران بیشتر است».