ضرورت استفاده از رفراندوم قانونگذارانه

گروه سیاست نامه‌نیوز: وضعیت این روزهای کشور آرام نیست و به نظر می‌رسد هرچه سریع‌تر باید راه‌حلی منطقی و مبتنی بر مطالبات عمومی به دست آورد تا شرایط رو به آرامش برود؛ اما چه‌طور؟

علی‌محمد نمازی، نماینده ادوار مجلس و تحلیلگر مسائل سیاسی، درباره این موضوع به «نامه‌نیوز» گفت: «وضعیت کشور آرام نیست و نمی‌شود این واقعیت را انکار کرد. مسئولان هرچه سریع‌تر باید با واقعیات موجود مواجه شوند و در پی راهکاری معقول باشند. من واقعا نمی‌فهمم که این شکل از برخورد پس از فوت خانم مهسا امینی با کدام یک از اصول منطقی سازگار است؟ مسئولان می‌گویند نیروهای انتظامی هیچ تقصیری در مرگ مهسا امینی نداشته‌اند. اصلا فرض را بگذاریم بر همین موضوع اما آیا نمی‌شد با تدبیری برای آرام‌کردن افکار عمومی یک عذرخواهی ساده می‌شد صرفا برای اینکه خانم مهسا امینی در مکانی که توسط گشت ارشاد به آنجا منتقل شده، جانش را از دست داده است؟ یا نمی‌شد به سرعت اعلام می‌کردند که گشت ارشاد برای همیشه منحل می‌شود و در قانون حجاب هم بازنگری‌هایی انجام می‌شود؟ اگر به سرعت بعد از مرگ مهسا امینی این مواضع اتخاذ می‌شد نظام دچار کدام آسیب و خطر می‌شد؟ چرا هیچ یک از مسولان در صدد رفع بحران برنیامدند؟».

او ادامه داد: «نارضایتی‌ها را نمی‌شود با برخوردهای سلبی ساکت کرد. به فرض که اگر معترضان از سر ترس از خیابان‌ها کنار بروند، بار دیگر در موقعی دیگر خواهند آمد. مسئولان باید بحران را درمان کنند نه اینکه صورت مسئله را پاک کنند و بگویند هیچ مشکلی نیست. به هر حال یک جایی همه باید به قانون برگردند. نمی‌شود که در تمام سطوح شاهد نادیده‌انگاشتن قوانین باشیم».

این فعال سیاسی در پاسخ به این پرسش که اکنون چه باید کرد، بیان کرد: «باید مسئولان با نمایندگان واقعی جوانان جلساتی برگزار کنند و مطالباتشان را بشنوند و پس از شنیدن به سرعت به مطالباتشان عمل کنند. باید مسیر گفت‌وگو فراهم شود تا از این رهگذر اعتماد عمومی احیا شود. از سوی دیگر تصمیم‌سازان که سال‌هاست احزاب را کنار گذاشته‌اند، به آنها میدان دهند. کارکرد احزاب در همه جای دنیا برقراری ارتباط میان مردم و حاکمیت است؛ به این نحو که از یک سو مطالبات مردم را تعدیل می‌کنند و از آن سوی دیگر حاکمیت را مجاب می‌کنند تا مطالبات مردم را محقق کند. اکنون باید به سرعت به احزاب میدان داده شود تا وارد میدان شوند و با مردم حرف بزنند».

او در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه آیا مردم هنوز به احزاب و به ویژه احزاب اصلاح‌طلب اعتماد دارند یا نه، اظهار کرد: «من هم تأیید می‌کنم که مردم از اصلاحات ناامید شده‌اند و جوانان می‌گویند اصلاح‌طلبان بیش از آنکه به فکر مردم باشند به فکر منافع خودشان بوده‌اند. در عین حال که این شرایط وجود دارد و اصلاح‌طلبان هم نزد افکار عمومی جایگاه سابق را ندارند اما به هر حال هنوز فردی مثل آقای تاجزاده می‌تواند مورد اقبال جوانان باشد. چه اشکالی دارد که او از زندان آزاد شود و برود با مردم سخن بگوید، سخنان جوانان را بشنود و در نهایت بیاید و به حاکمیت بگوید که جوانان چه می‌خواهند تا حاکمیت هم مطالبات را محقق کند؟ هنوز هستند افرادی مانند تاجزاده که مورد پذیرش هستند. در عین حال باید به مردم هم گفته شود که تغییر زمانی درست که وضعیت را تبدیل به احسن کند و از رهگذر و با شرایط اعتراضات کنونی ممکن است وضعیت بهتر نشود».

نمازی همچنین درخصوص حق برگزاری تجمعات قانونی تصریح کرد: «مسئولان باید اجازه دهند تجمع‌های قانونی برگزار شود. چه اشکالی دارد اصلاح‌طلبان دست به تجمع بزنند، تجعی با مجوز و قانونی که از سوی نیروی انتظامی هم امنیتش تأمین شود. تصمیم‌سازان یک بار برای همیشه باید در عمل و نه در مقام شعار و تعارف تکلیف خود را با اصل 27 قانون اساسی مشخص کنند که قبولش دارند یا نه. اگر قبولش دارند باید اجازه دهند که تجمعات قانونی شکل بگیرد. اینکه نمی‌شود وزارت کشور بیش از 4 دهه است یک مجوز برای تجمع صادر نکرده است. از طرفی ما در قانون اساسی ظرفیت رفراندوم قانونگذارانه را داریم؛ یعنی می‌شود مسائل مهم کشور را به رفراندوم گذاشت؛ مثلا موضوعاتی مانند برقراری ارتباط با دنیا، برجام یا همین موضوع حجاب اجباری و اختیاری. این که دیگر تجمع نیست و نظر مردم پرسیده می‌شود. وقتی چنین رفراندوم قانونگذارانه‌ای با نظارت نهادهای مستقل انجام شد، آن وقت نظر اکثریت جامعه در موضوعات حساس حکمفرما می‌شود».

نمازی در پایان گفت: «اخیرا آقای اژه‌ای در جلسه شورای عالی قضایی سخنان خوبی مطرح کرد؛ گفت که اعتراضات را به رسمیت می‌شناسیم و حاضریم با معترضان گفت‌وگو کنیم و اگر هم اشتباهی داشته‌ایم اصلاحش کنیم. این سخنان خوب است و همه مسئولان هم باید چنین مواضعی اتخاذ کنند تا بتوان مردم را قانع و اعتماد آنها را جلب کرد».