صدیقی: سوء قصد به روحانیون کار افراد مرفه است

برخی معتقدند اتفاقاتی که سال گذشته در کشور رخ داد ناشی از بسته بودن مسیر گفت‌وگو و ابراز اعتراض و انتقاد از مسیر رسمی خود است. علی‌رغم تاکید چندباره مقام معظم رهبری نسبت به برگزاری کرسی‌های نقد و آزاداندیشی در کشور، شاهد کم‌کاری نهادهای مسئول در این زمینه هستیم تا جایی که ایشان در سخنانی گلایه خود را نسبت به این مسئله چنین ابراز داشتند: «تشکیل میزگردها و کرسی‌های آزاداندیشی در دانشگاه‌ها که بنده مکرّر این را تکرار کرده‌ام و تأکید کرده‌ام و توصیه کرده‌ام خیلی پیشرفتی نداشته؛ چه کسی باید این را بکند».

به همین دلیل، خبرگزاری ایکنا در راستای ایفای وظیفه جهاد تبیینی خود، اقدام به گفت‌وگو با کارشناسان و صاحب نظران موافق و مخالف پیرامون یکی از مهمترین رخدادهای اخیر کشور یعنی اعتراضات و اتفاقات سال گذشته کرده است تا از ابعاد و زوایای گوناگون، به این مسئله پرداخته شود و در نهایت بتوان تحلیلی کامل از این وقایع ارائه کرد.

در ادامه این گفت‌وگوها با حجت‌الاسلام والمسلمین کاظم صدیقی گفت‌وگو کردیم. صدیقی علاوه بر سابقه سال‌های تبلیغ و تدریس در حوزه علمیه، امام جمعه موقت تهران، تولیت حوزه علمیه امام خمینی(ره)، نائب رئیس شورای مدیریت حوزه علمیه تهران و رئیس ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور است.

در ادامه مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانید؛

با توجه به اینکه کارهای اجرایی و تشریفاتی مثل برگزاری جشنواره و همایش در حوزه دین و شاخه‌های دینداری مثل نماز و دعا در کشور ما زیاد انجام می‌شود، چرا وقتی در جامعه حضور پیدا می‌کنیم، در بازار و ادارات می‌رویم، حقیقت دینداری، گوهر دین و روح دینداری را کمتر مشاهده می‌کنیم؟ به نظر شما مشکل کجاست؟

قرآن می‌فرماید: «أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَیْکُمْ یَا بَنِی آدَمَ أَنْ لَا تَعْبُدُوا الشَّیْطَانَ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبِینٌ؛ اى فرزندان آدم مگر با شما عهد نکرده بودم که شیطان را مپرستید زیرا وى دشمن آشکار شماست». خداوند متعال در این آیه هشدار می‌دهد که شما دشمن دارید. آیه دیگری می‌فرماید: «إِنَّهُ یَرَاکُمْ هُوَ وَقَبِیلُهُ مِنْ حَیْثُ لَا تَرَوْنَهُمْ؛ در حقیقت او و قبیله‌‌اش شما را از آنجا که آنها را نمى‌بینید مى‌‌بینند». شیطان هم دشمن آشکار است و هم دشمن پنهان است و قسم خورده هر کسی را بتواند اغوا کند.

این عصر، عصر فضای مجازی و ارتباطات است. یک زمان هر کشوری محصور بود و سنت و فرهنگ نیاکان خود را حفظ می‌کرد ولی اکنون عصر ارتباطات است. مخصوصا حاکمیت فضای مجازی خیلی آفت بزرگی برای جامعه ما بود. بعضی دولت‌ها هم که سکولار بودند وضعیت آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها را از حالت معنوی فاصله دادند. گرچه الآن در دانشگاه‌ها مسئله اعتکاف هست، نماز جماعت برگزار می‌شود، مراسم هست ولی جو عمومی دانشگاه‌ها آسیب دیده است. فضای عمومی بازار و غیر بازار هم تحت تاثیر اغوائات شیاطین آسیب دیده و بعد دنیاگرایی و لذت‌گرایی و بی‌مبالاتی توسعه پیدا کرده است.

در عین حال همه اینها مثل کف روی آب است. مهم آنهایی هستند که دفاع از حرم می‌کنند. یک شهید سلیمانی که در دامن امام پرورش یافت و در دامن امام خامنه‌ای به قله رسید، نقشش و اثر معنوی‌اش در تمام جهان با هیچ کانون اثرگذاری قابل مقایسه نیست. در همین دوران آشوب، عده‌ای که جان به کف گرفتند و سه ماه در خیابان ماندند شیران روز بودند و پارسایان شب. بعضی از طلبه‌های ما که در میدان حضور داشتند شب‌ها اهل مناجات و دعا بودند، روزها هم پاسدار امنیت کشور بودند.

یکی از حکمت‌های وفور ادعیه توسط ائمه همین غفلت‌زدایی است. اگر مناجات خمس عشر سفره دل‌ها شود خیلی‌ تحول خوبی در وجود انسان ایجاد می‌شود. مرحوم آقای بهجت می‌فرمودند یک وقت ما در نجف، وقت سحر خواستیم ببینیم چه تعدادی در قنوت نماز شبشان دعای ابوحمزه می‌خوانند، گفتند تعدادشان را شمردیم، بیش از هفتاد نفر بودند. اینها اکسیر است و تغییر می‌دهد.

لذا حوزه‌های علمیه، صاحبان تریبون و ارگان‌هایی که مسئولیت فرهنگی دارند مثل سازمان تبلیغات، اوقاف، وزارت ارشاد و مدارس علمیه هم باید بین خود و خدا، خودشان را از شر شیطان که وسوسه‌گر نفس اماره است، در سایه دعا محافظت کنند و هم اینکه میان مردم بروند، دعا ببرند، قرآن ببرند، سیره اهل بیت ببرند و در هر صنفی یک گروهی پیدا شود آنچه درس عملی دعا است، در کسب و کارشان و در اداره‌شان پیاده کنند.

به نظر حضرتعالی که سال‌ها در حوزه تبلیغ دین کار کرده‌اید، برای خروج از این وضعیت فرهنگی چه باید کرد؟

سیدمحسن امین جبل عاملی که از نوآوران علمای شیعه است و بعد از سلطه فرهنگی غرب مدرسه تاسیس کرد شعارش این بود «انتشروا الهدی من حیث انتشر الضلال» یعنی باید ببینیم شیطان از چه راهی می‌آید افکار جوانان ما را به انحراف می‌کشاند، ما هم از همان راه برویم. کار دشمن همیشه این بوده است که میان جوانان برود و آنها را مبتلا به ویروس لاابالی‌گری، بی‌دینی، علاقه به بیگانه و یاس و نوامیدی کند. در این میان در دانشگاه‌ها و آموزش و پروش برخی اساتید و معلمین ماموریت شیطانی دارند، اینها اثرگذار هستند.

باید کانون‌های مسئول در امور فرهنگی یک تحول جدیدی، یک خلاقیت و ابتکار جدیدی به خرج دهند و از هنر استفاده کنند، از فضای مجازی مثل آنها استفاده کنند چون آنها گاهی در قالب یک کلمه اوضاع را تغییر می‌دهند. باید مسئولین فرهنگی ما این مسیرها را طی کنند مضاف بر اینکه دو صد گفته چون نیم کردار نیست، «کونوا دعاه الناس بغیر السنتکم». باید خوبان ما صالحان ما برای رضای خدا با نسل جوان مانوس شوند تا آنها عمل ببینند، صداقت ببینند، معنویت ببینند. اثر این کار با سخنرانی و جزوه قابل مقایسه نیست.

پیرو همین مشکلات و آسیب‌هایی که اشاره فرمودید اخیرا برخی روحانیون مورد سوء قصد قرار گرفتند که واقعا دلخراش بود. علت این گونه رفتاها و اقدام عاجل در این زمینه چیست تا چنین مواردی را نبینیم؟

مقام معظم رهبری به برنامه‌ریزی دشمن احسنت گفته است. برنامه‌های آنها خیلی دقیق و حساب‌شده است و اینطور نیست که خلق الساعه باشد، کما اینکه قرآن می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّیْطَانِ؛ ای مؤمنان، از گام‌های شیطان پیروی نکنید». پس دشمنان اثر خودشان را گذاشتند و یک عده به قدری از هویت ملی و دینی خودشان بیگانه شدند که دربست در اختیار آنها قرار گرفتند و هرچه بگویند قبول می‌کنند. القائات آنها نوعی بدبینی وعناد نسبت به گروه‌های مذهبی را ایجاد کرده است که نماد آن هم لباس روحانیت است. مسلما کار شده تا وضع به اینجا رسیده است، لذا باید کار شود تا شرایط اصلاح شود.

شهید مطهری که به شهادت رسیدند امام فرمودند «بکشید ما را، ملت بیدارتر می‌شود». من این خون‌ها را مبدا بیداری جدید می‌دانم. این مظلومیتی که الآن در طلبه‌ها حاکم است هم از نظر مالی که زیر خط فقرند و هم از نظر امنیتی که افراد شقی پیدا می‌شوند و مظلومانه طلابی که نه سمتی دارند نه شانی دارند را مورد سوء قصد قرار می‌دهند، مبدا بیداری است. این نوع حرکت‌ها وجدان‌ها را بیدار می‌کند و یک تنبه جدیدی ایجاد می‌کند که امیدواریم مبدا یک حرکت خوب فرهنگی شود. همیشه خون احیاگر است. وقتی پیکر ضعیف می‌شود خون تزریق می‌کنند لذا امیدواریم خون شهدا در پیکره جامعه ما حیات جدیدی ایجاد کند.

به نظر شما شرایط اقتصادی مردم هم در این قضیه نقش دارد؟

نخیر، عموما این کارها را آدم‌های مرفه می‌کنند. شرایط اقتصادی مردم را به زحمت انداخته است اما همین مردم که در زحمت هستند ۱۳ آبان به صحنه آمدند، ۲۲ بهمن به صحنه آمدند، روز قدس به صحنه آمدند؛ اینها همین پابرهنه‌ها هستند که قدرت خرید ندارند. پس مشکل، مشکل حرام‌خوری است، مشکل عیاشی است، اینها دنبال آزادی هستند و دین را مانع آزادی خودشان می‌دانند لذا عقده دارند و از این کارها می‌کنند.

مسئله حجاب در این چند ماه تبدیل به چالشی جدی شده است. به نظر شما راه حل چیست و چگونه می‌توانیم این چالش را پشت سر بگذاریم؟

راه حل برنامه‌ریزی فراگیر است، یعنی فقط کار دولت نیست. این یک جنگ تمام عیار است و ما هم در جبهه اقتصاد و هم در جبهه فرهنگ و قضیه کشف حجاب با دنیای استکبار درگیر هستیم. این یک درگیری جهانی است. همانطور که در جنگ نظامی حضور مردم مسئله را حل کرد در این جنگ هم باید مردم را بسیج کرد و مردم باید به صحنه بیایند. هم کار فرهنگی بشود و هم چون قانون است در اجرای قاون مجریان قانون باید اقتدار نشان دهند. در مملکتی که قانون حرمت ندارد هرج و مرج می‌شود. آقا فرمودند بی‌حجابی هم حرام شرعی است هم حرام سیاسی است من عرض می‌کنم هم حرام قانونی است و چون قانون است مجریان باید در اجرای قانون مقتدر به میدان بیایند. مثلا چرا کسانی که حجاب را رعایت نمی‌کنند از امکانات دانشگاه‌های دولتی برخوردار شوند؟ هم روشنگری شود، اقناعی صحبت شود و هم انضباط‌های خاصی را رعایت کنند تا کشف حجاب سریع‌تر از ویروس کرونا از جامعه رخت بربندد و به سراغ صاحبان اصلی خودش برود.

با این دیدگاه که برخوردهای قانونی نوعی لجبازی میان مردم ایجاد می‌کند، موافقید؟

قانون، قانون است. قانون باید اجرا شود. کسی با آثارش کار ندارد. قانون‌شکنی موجب زندگی جنگلی است. حالا اگر یک نفر لجبازی هم کرد مهم نیست چون همه مردم اینطور نیستند و اکثریت مردم ببیند کار جدی است کوتاه می‌آیند. شوخی می‌کنند که مردم لج می‌کنند والا اگر کار جدی باشد کسی لجبازی نمی‌کند ولی حتما باید حرکت فرهنگی و قدرت اجرایی با هم هماهنگ باشد.