چرا نباید انتخابات را رفراندوم بدانیم؟

گروه سیاست نامه‌نیوز: اخیرا بحثی به وجود آمده است که آیا انتخابات به مثابه رفراندوم است؟ به این معنی که میزان مشارکت در انتخابات اندازه مقبولیت نظام سیاسی را نشان می‌دهد یا خیر؟ از گذشته چنین گفته می‌شد که هرچه مشارکت در انتخابات بالا باشد مقبولیت نظام هم بالاتر است. این گزاره درستی است زیرا حتما مردمی در انتخابات شرکت می‌کنند که نظام سیاسی را قبول دارند و هرچه هم مشارکت بالاتر باشد قدرت سیاسی و بین‌المللی نظام بالاتر می‌رود اما به نظر می‌رسد نباید از این گزاره معنای مخالفی استنباط کرد؛ یعنی نمی‌شود گفت اگر احیانا میزان مشارکت مردم کم باشد، مقبولیت نظام پایین آمده است.

برخی تصور می‌کنند با گسترش معنای انتخابات به انتخاب‌کردنِ دوبارۀ نظام سیاسی، زمینه اقتدار نظام را فراهم می‌کنند در صورتی که اگر بر این گزاره اصرار شود، معنای مخالف آن نیز رایج می‌شود؛ همان معنایی که از قضا اپوزیسیون برداشت می‌کند. کافی است به رسانه‌های فارسی‌زبان آن سوی آب‌ها نگاه کنیم؛ تقریبا همه‌شان می‌گویند مردم نباید در انتخابات شرکت کنند تا مقبولیت نظام کاهش یابد. بنابراین به ویژه حالا که دشمنان چنین طرح موضوعی می‌کنند باید گفت که انتخابات مجلس در وهله اول انتخابات مجلس است و مردم اگر نامزدهای مورد نظرشان در انتخابات ببینند پای صندوق می‌آید و اگر نه، نمی‌آیند. دلایل متعددی هم در رغبت مردم به مشارکت در انتخابات دخیل است؛ از وضعیت معیشتی-اقتصادی گرفته تا عملکرد دولت در تحقق شعارهایش و تا عملکرد چهارساله مجلس کنونی.

اگر مردم از شرایط ناراضی باشند، طبیعی است میل به مشارکت سیاسی-انتخاباتی نخواهند داشت و این شرایط به هیچ وجه به معنای گله‌مند بودن آنها از کلیت نظام سیاسی نیست. حالا فرض کنیم مردم در انتخابات به صورت حداکثری مشارکت داشته باشند؛ حتما در این صورت می‌شود گفت آنهایی که پای صندوق آمده‌اند حامیان نظام‌اند زیرا پر واضح است که فردی در انتخابات شرکت می‌کند که اصل نظام را قبول داشته باشد اما آنهایی که در انتخابات شرکت نمی‌کنند لزوما مخالف نظام سیاسی نیستند. با این اوصاف باید انتخابات را در دایره سیاسی-قانونی خودش تفسیر کرد.