آمریکا واقعاً از سوریه خارج خواهد شد؟

نامه نیوز - در سال‌های گذشته سیاست آمریکا تناقضات عجیبی داشته است، زیرا در حالی که از مخالفان سوری حمایت می کرد، خواهان دستیابی به راه‌حل سیاسی بود و مخالف مقابله دولت بشار اسد با مخالفان و شورشیان بود، در مقابل بارها در منسبت های مختلف اعلام کرد مخالف سرنگونی نظام سوریه است. در عین حال واشنگتن در عرصه میدانی اقدامی بازدارنده علیه مخالفان سوری و جنایت هایشان انجام نمی داد و تلاشی برای دستیابی به راه حل سیاسی نداشت.

انتظار می رود کشورهای عربی چنین مواضعی اتخاذ نکنند، به ویژه عربستان سعودی که سال ها پیش مخالف عقب نشینی آمریکا بود، اما امروز در مسیر ازسرگیری کامل روابط با دولت بشار اسد گام برداشته است و حدود یک سال پیش روابط خود را با حامی اصلی دمشق، یعنی ایران ازسر گرفت.

واشنگتن علاقه ای به ماندن در سوریه ندارد

در سال های اخیر اهمیت پرونده سوریه برای واشنگتن به میزان قابل توجهی کاهش یافته و به تازگی به وسیله منابع بلندپایه آمریکایی محدود توصیف شده است.

نشریه آمریکایی فارین پالیسی چهارشنبه گذشته به نقل از منابع بلندپایه کاخ سفید و وزارتخانه های دفاع و امور خارجه آمریکا گزارش کرد، ایالات متحده در حال برنامه ریزی برای خروج از سوریه و پایان حضور نظامی خود در این کشور است.

به گفته این منابع، واشنگتن معتقد است حضورش در سوریه دیگر ضرورتی ندارد، به شدت در حال بررسی زمان و روش عقب نشینی است و تأکید می کند دیگر علاقه ای به ماندن در سوریه ندارد.

این نشریه در گزارشی مفصل نوشت، گفت و گوهای داخلی فعالی برای تعیین چگونگی و زمان عقب نشینی در جریان است و دولت جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا اولویت های نظامی خود را در منطقه به دنبال حملات اسرائیل در جنگ غزه در نظر می گیرد.

عربستان در موضع خود تجدید نظر خواهد کرد؟

شایعات منتشر شده در رسانه ها عمدتاً به گذشته به‌ویژه سال ۲۰۱۸ بازمی‌گردد، زمانی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا تصمیم به خروج نیروهای کشورش از خاک سوریه گرفت و سپس عربستان سعودی وارد عمل شد و از این کشور خواست در تصمیمش تجدیدنظر کند.

حسن النیفی، تحلیلگر سیاسی می گوید، عربستان سعودی بیشترین نگرانی را آن زمان در زمینه خروج نیروهای آمریکایی از منطقه داشت. شاید منشأ نگرانی عربستان قدرت نفوذ ایران بود که در صورت نبود عامل بازدارنده ای همچون آمریکا فرصتی برای این کشور در امور منطقه به ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس پیدا می شد.

وی افزود: عربستان سعودی آشکارا مایل بود راهبرد جدیدی مبتنی بر الهام گرفتن از تحولات صحنه بین المللی و ایجاد روابط جدید و متوازن با طرف های بین المللی داشته باشد و روابط جدید منوط به منطق منافع برابر و وابسته نبودن به هر حزبی است.

این تحلیلگر سیاسی عنوان کرد: عربستان سعودی برای ایجاد پل ارتباطی با چین، روابط متوازن با روس‌ها و در نهایت ابتکار عمل برای ایجاد تفاهم با ایران تحت حمایت چین در اسفند ماه سال گذشته پیش گام شد و به تدریج چین روابط این کشور را با نظم سوریه بازسازی کرد.

بیشتر این تغییرات در سیاست خارجی عربستان ممکن است ناشی از احساس پادشاهی سعودی مبنی بر تغییر ناگهانی در موضع آمریکا یا خروج واشنگتن و نیروهایش از منطقه باشد. ریاض همان ابتدا نشانه‌های سیاست آمریکایی جناح دموکرات را بررسی کرد و گام‌های عربستان در حال حرکت به سوی ترسیم سیاستی است که فراتر از ویژگی‌های سنتی روابط با واشنگتن بود.

تجدید نظر سیاسی برای جلوگیری از تقابل با ایران

حضور آمریکایی‌ها در سوریه در ابتدا برای مقابله با داعش و با هماهنگی نیروهای دموکراتیک سوریه بود، اما پس از پایان داعش، کار نیروهای آمریکایی به مقابله با نفوذ ایران در عراق تبدیل شد و دیگر حضور آمریکایی‌ها ارتباط واقعی با موضوع سوریه نداشت.

اکنون واشنگتن ممکن است بر این باور باشد حضور نیروهایش در شرق سوریه، نیروهای این کشور را در معرض هدف مستمر نیروهای مورد حمایت ایران قرار می‌دهد، زیرا می‌داند نمی‌خواهد وارد تقابل مستقیم با ایران شود، بلکه بیشتر به دنبال مهار سیاسی آن است.

شاید تصمیم آمریکا به عقب نشینی ناشی از تمایل واشنگتن برای پرهیز از تقابل با ایران و به دلیل نگرانی از متحمل نشدن تلفات انسانی باشد. شاید مهم‌ترین سؤالی که در صورت خروج نیروهای آمریکایی از خاک سوریه مطرح می‌شود، این است «چه کسی این خلاء را پر خواهد کرد»؟

تحلیلگران سیاسی معتقدند، روس ها در صورت خروج آمریکا از خاک سوریه در تلاش خواهند بود بر دایره نفوذ خود در منطقه بیفزایند. دلیل اصلی مسکو نگرانی روسیه از حمله ترکیه به نیروهای دموکراتیک سوریه با هدف ریشه کن کردن آنها از منطقه است. در هر صورت دولت اسد بزرگترین برنده عملیات خروج آمریکا خواهد بود، مگر اینکه زد و بند اولیه میان واشنگتن و آنکارا در این زمینه وجود داشته باشد که البته بعید است.

منبع: راهبرد معاصر