نگاهی بر زندگی سیاسی علی شمخانی

گروه سیاست نامه‌نیوز: خبر بستری شدن علی شمخانی در بیمارستان باعث شد که در مجال پیش رو نگاهی داشته باشیم به زندگی سیاسی این چهره مهم سیاسی، نظامی.

علی شمخانی متولد اهواز است و فعالیت سیاسی خود را از دهه ۵۰ و علیه رژیم پهلوی آغاز کرد که همین فعالیت‌های آپ منجر به دستگیری اش توسط ساواک شد. او در زندان با افرادی مانند محسن رضایی و غلامعلی رشید آشنا شد که این روابط به شکل‌گیری گروه منصورون انجامید.

شمخانی در دوره جنگ از فرماندهان ارشد سپاه بود و از ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۰ فرماندهی سپاه خوزستان را برعهده داشت و در فاصله سال‌های ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸ جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران بود و با حفظ سِمَت، از ۱۳۶۵ تا ۱۳۶۸ فرماندهی نیروی زمینی سپاه و از ۱۳۶۷ تا ۱۳۶۸ نیز معاونت اطلاعات و عملیات ستاد فرماندهی کل ثوا را بر عهده داشت.

او یک سال پس از پایان جنگ ایران و عراق با حکم رهبر انقلاب ضمن انتقال کامل از سپاه پاسداران به ارتش، فرماندهی نیروی دریایی ارتش را عهده‌دار شد.

او چند ماه پس از تصدی فرماندهی نیروی دریایی ارتش، در اجرای راهبرد جدید دریایی ایران، فرماندهی مشترک نیروی دریایی ارتش و سپاه و قرارگاه دریایی خاتم‌الانبیا را عهده‌دار شد و در مدت فرماندهی هشت ساله، در قرارگاه دریایی خاتم‌الانبیا، تشکیلات رزمی نیروهای دریایی ارتش و سپاه را با ایجاد تحول اساسی در سلاح‌ها، تاکتیک‌ها و عملیات مشترک دو نیرو، تجدید سازمان نمود. وی این سمت را تا زمان تصدی وزارت دفاع در دولت سید محمد خاتمی برعهده داشت.

شمخانی در هشتمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران شرکت کرد، اما از سید محمد خاتمی شکست خورد و پس از خاتمی و احمد توکلی در رتبه سوم قرار گرفت. با این حال خاتمی مجددا شمخانی را به مجلس برای تصدی وزیر دفاع پیشنهادی کابینه خود معرفی نمود و در کابینه دوم خاتمی نیز دوباره به سمت وزارت دفاع منصوب شد. او در دولت هفتم و هشتم، در فاصله سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۴ به‌عنوان وزیر دفاع فعالیت می‌کرد.

در تاریخ ۱۹ شهریور ۱۳۹۲ حسن روحانی، رئیس جمهور وقت، در حکمی علی شمخانی را به سِمت دبیر شورای عالی امنیت ملی منصوب کرد، تا جایگزین سعید جلیلی شود. او در شرایطی مسئول دبیرخانه این شورا شد که مذاکرات هسته‌ای بین ایران و گروه ۱+۵ به وزارت امور خارجه و محمد جواد ظریف سپرده شده بود.

پس از کناره‌گیری علی شمخانی از دبیر شورای عالی امنیت ملی، در ۱ خرداد ۱۴۰۲ با حکم رهبر انقلاب، او عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و مشاور سیاسی رهبری شد. یکی از مهم‌ترین کارهای شمخانی در سال‌های اخیر مذاکراتش با عربستان برای از سرگیری روابط دو کشور بوده است.