دوری نتانیاهو از بایدن و تحولی جدید در پرونده جنگ غزه

رای ممتنع آمریکا به قطعنامەی شورای امنیت که خواستار آتش بس فوری در جنگ غزه شده، یک پیشرفت دیپلماتیک است. در شش ماه گذشته واشنگتن در دفاعی تمام عیار از موضع اسرائیل، سه بار قطعنامەهای خواهان آتش بس را وتو کرد. هفتەی گذشته هم چین و روسیه قطعنامەی پیشنهادی آمریکا را وتو کردند. عمدتا به این دلیل که خواستەی آتش بس فوری را با آزادی گروگان های اسرائیلی مرتبط کرده بود. اما امروز کاخ سفید جلوی تصویب قطعنامه را نگرفت و عملا حفاظ دیپلماتیکش را از روی اسرائیل برداشت. امری که حاکی از شکاف فزایندەی میان دو طرف و نارضایتی شدید بایدن از نتانیاهو است.

در هفته های اخیر بایدن مکررا از نتانیاهو خواسته است از عملیات نظامی در شهر جنوبی رفح که ماوای بیش از یک میلیون آوارەی فلسطینی شده صرف نظر کند.

کاخ سفید که از انعطاف ناپذیری اسرائیل و شکست میانجیگری قطر و مصر سرخورده شده، در حال حاضر این گونه نارضایتی خود را نشان داده است. اقدامی که با خشم شدید اسرائیل روبه رو شد و دولت آن بلافاصله سفر برنامەریزی شدەی یک هیات بلندپایه اسرائیلی به واشنگتن را لغو کرد.

در حالی که دبیرکل سازمان ملل خواستار اجرای سریع قطعنامه شده، یک مقام آمریکایی برای کاستن از عصبانیت اسرائیلی ها آن را غیرالزام آور خوانده است.

قطعنامەهای شورای امنیت عموما الزام آورند و نحوەی اجرای آنها به ارادەی اعضا بستگی دارد و می تواند طیفی از راهکارها از توسل به زور تا انجام مذاکره را شامل شود.

البته بعید است که در این فقره گزینە توسل بە زور مطرح شود، اما به هر حال به فشارهای سیاسی علیه اسرائیل می افزاید و انزوای جهانی آن بر اثر جنگ غزه را تشدید خواهد کرد.

پیامد دیگر تحول پیش آمده، افزایش فشارهای داخلی علیه نتانیاهو است. اپوزیسیون اسرائیل و خانوادەهای گروگان ها مدت هاست وی را متهم می کنند که مدیریت سیاسی  جنگ و سرنوشت اسرا را با آیندەی شخصی خود گره زده است.

قطعنامەی مذکور البته خواستار آتش بس فوری و نه دائمی شده است. اما اهمیت آن در این است که آن را ابتدا به ساکن به آزادی گروگان ها گره نزده است. این امر بالقوه می تواند به تقویت موضع حماس بینجامد که دست یابی به آتش بس را معادل نجات خود و نوعی پیروزی تاکتیکی می داند. همچنین نتانیاهو را از هدف اعلام شدەی نابودی حماس و شکل دهی به ترتیبات سیاسی و امنیتی نوار غزه پس از جنگ، دورتر می کند.

شکاف عمیق میان اهداف طرفین در حالی که عملا جمعیت دو میلیونی غزه با صد هزار کشته و زخمی به گروگان جنگی خانمان سوز تبدیل شدەاند، بر پیچیدگی ماجرا افزوده است.

در وضعیت جدید اگر اسرائیل عملیات رفح را آغاز کند، باید با پیامدهای یک انزوای مطلق بین المللی و زوال برگشت ناپذیر وجهەی خود دست و پنجه نرم کند.

اسرائیل بدون آمریکا مانند برادر کوچکی است که بدون برادر قلدر و بزرگ تر خود باید با مخاطرات دعواهای غیر قابل پیش بینی کنار بیاید.

احتمالا در سایەی وضعیت دیپلماتیک پیش آمده، میانجیگران قطری و مصری کار خود را از سر می گیرند و با انعطاف بیشتری از سوی اسرائیل مواجه می شوند.

تحول پیش ‌آمده نخستین گام در راه خاتمەی پرتلفات ترین جنگ اسرائیل و فلسطینی هاست.