موضع مشترک و نانوشته ایران و آمریکا علیه نتانیاهو

نامه نیوز - ماشاالله شمس الواعظین تحلیل گر مسائل جهان عرب در گفت‌وگویی به تشریح چرایی تغییر رویکرد آمریکا و اروپا در قبال جنگ غزه و واکنش ایران به حمله اسرائیل به کنسولگری کشورمان پرداخته است.

اخیرا شما از پایان جنگ اسرائیل خبر داده اید، آیا شما آثار و شواهدی سراغ دارید که اینگونه قاطعانه در این خصوص اظهار نظر کرده اید و یا مبنای دیگری را مد نظر قرار داده اید؟

من نگفته‌ام پایان جنگ، من گفتم اسرائیل به آخر خط جنگ رسیده است، یعنی نتانیاهو احتمالا در شیوه جنگ تغییر ایجاد خواهد کرد و احتمالا به قول خودشان بجای استفاده از نیروی گسترده زمینی ،حملات متمرکز با استفاده از نیروهای ویژه را در دستور کار قرار دهد، بنظر من ممکن است به این شیوه تغییر استراتژی دهد و این چیزی است که تقریبا کارشناسان در آن تردید ندارند.

بنظر شما چرا اسرائیل به آخر خط جنگ رسیده و در نهایت به تغییر شیوه فکر می کند؟ آیا نشانه هایی در این خصوص سراغ دارید؟

این سوال مهمی است، یکی از نشانه هایی که الان وجود دارد این است که ایالات متحده در حال تغییر موضع خود در قبال اسراییل است و این نشانه ها ظرف دیروز و امروز بیشتر شده است. به عبارتی ایالات متحده موضع خود را برابر اسرائیل تغییر نخواهد داد بلکه آمریکا موضع خود را در قابل عزه تغییر خواهد داد و نه با بازیگران غزه .

منظورتان را تشریح می کنید؟

یعنی اینکه با وجود اختلاف نظر شدید کاخ سفید و بنیامین نتانیاهو، ایالات متحده همچنان متعهد به ارسال سلاح و دفاع از امنیت اسراییل است، حتی در ارتباط با تهدیدهای ایران. توضیح جمعه شب کاخ سفید کاملا در این زمینه آشکار است و به ایران هشدار می دهد که ما اصلا امنیت اسرائیل را در دستور کار داریم. در حقیقت چیزی در ارتباط با خود اسرائیل و امنیت اسرائیل تغییر نکرده است اما آنچه که تغییر کرده در ارتباط با غزه است، بدین معنی که اسرائیل که تاکنون اجازه ورود کمک های انسان دوستانه را به غزه نمی داد و یا به صورت قطره چکانی این اجازه را می داد باید به این موضوع پایان دهد. یعنی اینکه سیاست در غزه باید تغییر پیدا کند که اسم آن را گذاشته اند تغییر سیاست ایالات متحده در ارتباط با غزه،آنها برای اینکه اسم اسرائیل را نیاورند حالا دارند اسم غزه را به کار می برند. در نهایت خواست مستقیم ایالات متحده که بازگشایی بسیاری از گذرگاه ها برای ورود کمک های انسان دوستانه به غزه است باید صورت گیرد. نکته دوم تلاش اسرائیل و موافقت با ارسال نمایندگان موساد و شین بت به قاهره برای از سرگیری مذاکرات برقراری آتش بس است و همچنین برداشتن موانع بازگشت آوارگان فلسطینی به نوارغزه.

اسرائیل پیش تر اعلام کرد که اجازه بازگشت آوارگان به غزه را نخواهد داد اینطور نیست؟

بله، ولی بعد یک مقدار موضع ملایم تری گرفت و گفت روزانه حدود ۱۰۰ خانواده می توانند تردد کنند که عملا به معنی هیچ بود، حماس هم که اصلا ایستاد و گفت آتش بس به معنای برگرداندن اوضاع به حالت ماقبل شروع جنگ است و ما اجازه نمی دهیم چنین اتفاقی بیفتد، ولی ظاهرا ایالات متحده این بازگشت را از بنیامین نتانیاهو خواسته است و حال باید دید چه اتفاقی می افتد. نکته سوم که مهمتر از نکات قبلی است این است که موضع خانواده بین الملی در ارتباط با جنگ غزه به شدت در حال تغییر است و علاوه بر بدنه های اجتماعی و گروه های مردمی و ملل آزاده جهان در اروپا، غرب، خاورمیانه و نقاط دیگر که با تظاهرات پیوسته ای که انجام داده بودند خواست خود مبنی بر پایان جنگ را مطرح کرده بودند حالا دولت ها در حال تغییر موضع از جانبداری کورکورانه از اسرائیل به موضع پاسخگو کردن ارتش و دولت اسراییل در قبال جنگ دامنه دار خود علیه فلسطینی ها هستند. بنابراین در حال حاضر می بینیم برقراری آتش بس و بازگشایی گذرگاه ها برای ارسال کمک های انسان دوستانه به نوار غزه دیگر فقط خواست حماس نیست و الان کل خانواده بین المللی این نکات را مطرح می کند. سازمان ملل، استرالیا،فرانسه،انگلستان و همه مدافعان اصلی اسرائیل حالا در موضع حماس شریک شده اند و خواهان بازگشایی گذرگاه ها برای ارسال کمک های انسان دوستانه به میزان ۵۰۰ تریلی در روز شده اند. بنابراین اسرائیل با توجه به اینکه هیچ یک از هدف های اعلام شده روزهای نخستین جنگ را نتوانسته عملی کند و به دست بیاورد (منهای چند کشته و گروگان ها) و چیز خاصی را نتوانسته محقق کند علی القاعده بنیامین نتانیاهو به سمت برقراری آتش بس خواهد رفت که من احتمال می دهم دور جدید گفتگوهای قاهره که اکنون آغاز شده است به کلی با دوره های قبل متفاوت باشد و به احتمال زیاد نمایندگان موصاد و شین بت برای از سرگیری و به نتیجه رساندن مذاکرات و آتش بس از اختیارات بیشتری برخوردار خواهند بود.

شما در گفت وگویی فشارهای اخیر ایران را نیز برای پایان دادن به جنگ تاثیر گذار برشمرده بودید،ضمن در نظر گرفتن حمله هفته گذشته به کنسولگری ایران در دمشق نقش ایران را در این بین چگونه ارزیابی می کنید؟

نکته ای که شاید خیلی ها به آن اشاره نکرده اند این است که سکوت ایران در قبال واکنش به حمله هوایی اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق تا این ساعت نشانه ای از این است که ایران تحولات بازی صحنه را به شدت و به خوبی تمام و کمال زیر نظر دارد،به این معنا که ایران مایل نیست با وارد کردن عنصر واکنشی بازی را برهم بزند.ایران سکوت و صبوری می کند تا نتیجه عملکرد مخالفت ایالات متحده ،غرب،استرالیا و غیره با نتانیاهو به ثمر بنشیند که دارد به ثمر هم می نشیند.

اخیرا سردار باقری در واکنش به حمله اسرائیل به کنسولگری ایران گفتند این حمله ، بدون پاسخ نخواهد ماند، زمان عملیات، نوع عملیات را ما تعیین می‌کنیم، با دقت انجام خواهد گرفت و قطعا او را از کارش پشیمان خواهیم کرد. بنظر شما این پاسخ پس از رصد نتیجه مواضع اخیر آمریکا و غرب خواهد بود؟

واکنش ایران اصلا و هیچ وقت دیر نمی شود و تهران به شتابزدگی برای تلافی حمله اسراییل به کنسولگری ایران در دمشق، نیازی ندارد. اینکه ایران از روز حمله تا حالا صبوری کرده فقط ناشی از این نیست که بنشیند فکر کند که کجا را بزند. ایران صحنه را به شدت زیر نظر دارد که چه اتفاقاتی در حال رخ دادن است و بازیگران چه می کنند و زمانی که این اتفاقات تمام می شود وارد کردن عنصر ایران به واکنش به حمله به کنسولگری تجلی پیدا خواهد کرد که این نکته مقدماتی است. اما نکته اصلی اینکه بین ایران و ایالات متحده آمریکا و اروپا، موضع مشترک نانوشته‌ای است، زیرا نه ایالات متحده و نه ایران و نه اروپا هیچ کدام مایل به گسترش دامنه جنگ نیستند و فقط در این دنیا یک نفر است که خواهان گسترش جنگ است و او کسی نیست جز بنیامین نتانیاهو و نه اسرائیل و حتی ارتش اسرائیل.

چرا نتانیاهو میل به تسری و گسترش آتش جنگ دارد؟

نتانیاهو برای متحد کردن شرکا و هم پیمانان خود به دفاع از اسرائیل تمایل به ورود ایران به جنگ ضداسراییلی دارد.چون وقتی امنیت اسرائیل به خطر می افتد تعهد ایالات متحده و اروپا باید عملی شود که برای حفظ امنیت اسرائیل باید کوشا باشند و وارد عمل بشوند. با توجه به این نکته بنظر می رسد که ایران واکنش خودش را در فاز حفظ بازدارندگی در منطقه محدود خواهد کرد. ممکن است به لحاظ حجم آتش و حجم هدف تعیین شده برای عدم تنش زیاد یا کم باشد ولی در ارتباط با خود حمله و فلسفه حمله می خواهد قدرت بازدارندگی ایران را در ارتباط با اسرائیل حفظ کند و اسرائیل به این بازدارندگی تن دهد و اجازه رشد قلمرو جنگ را ندهد که موضع آمریکا و اروپا هم تقریبا با ایران همراه است.

بنظر شما واکنش اسرائیل چه خواهد بود؟

این بستگی به ایالات متحده و اروپا دارد که علی القاعده وقتی نگاه می کنند که ایران صرفا برای افزایش یا حفظ قدرت بازدارندگی قوا در خاورمیانه محدود مانده از اسرائیل خواهند خواست که موضوع را خاتمه شده تلقی کند و جنگ را گسترش ندهد مگر اینکه اتفاقات دیگری بیفتد که ما نمی دانیم. فراموش نکنیم اتفاقات جنگ غزه تاکنون بسیاری از نقاط غافلگیر کننده داشته که هرگز در محاسبات اولیه مورد مطالعه و پیش بینی کارشناسان قرار نگرفته است.

منبع: خبرآنلاین