چه کسی از جنگ ایران و اسرائیل بیشترین ضرر را می کند؟

الجزیره قطر در گزارشی که اخیرا نوشته به موضوع جنگ اسرائیل و ایران و تاثیراتش بر منطقه پرداخته است.

بر اساس تحلیل «یاسر عبدالعزیز»، تحلیلگر الجزیره، «ترکیه» بیشترین ضرر را از جنگ ایران و اسرائیل می کند چرا که رابطه تجاری اردوغان و دولتش با ایران و اسرائیل بسیار عمیق و پرتراکم است.

روابط اقتصادی آنکارا با تهران و تل آویو

عبدالعزیز مروری بر ابعاد اقتصادی – تجاری روابط ایران و ترکیه و اسرائیل و ترکیه دارد. او ابتدا سراغ رابطه اقتصادی ایران و ترکیه می رود.

تحلیلگر الجزیره می نویسد؛ روابط اقتصادی ترکیه و ایران تحت تأثیر عوامل ژئوپلیتیکی و فرهنگی و سیاسی شکل گرفته است. از نظر تاریخی، مرزها و منافع دو کشور بسیار مشترک بوده و همین اشتراک بر سیاست‌های تجاری و اقتصادی آن‌ها تأثیر گذاشته است. کافی است به این نکته اشاره کنیم که در سال 2023، در سطح تراز تجاری، ارزش تجارت دو جانبه ایران و ترکیه به 5.49 میلیارد دلار رسیده است.

صادرات ترکیه به ایران 3.31 میلیارد دلار است که شامل قطعات یدکی، مواد پلاستیکی، محصولات شیمیایی و محصولات کشاورزی است، در حالی که واردات ترکیه از ایران شامل گاز طبیعی، محصولات معدنی و محصولات کشاورزی بوده و بالغ بر 2.18 میلیارد دلار بوده است.

از زمان روی کار آمدن حزب «عدالت و توسعه» در ترکیه، جلسات متعددی میان سران ایران و ترکیه جهت همکاری‌های اقتصادی برگزار شده و دو کشور توافق‌نامه‌های زیادی را برای تقویت تجارت دوجانبه امضا کرده‌اند.

ایران یکی از شرکای تجاری مهم ترکیه در منطقه است. شاید به همین دلیل موضع ترکیه در قبال تحریم های آمریکا علیه ایران منفی بود. ترکیه اصرار داشت که تحریم های یکجانبه به ثبات و صلح منطقه آسیب می زند. همچنین، افراد و نهادهای ترکیه ای تحریم های آمریکا را دور زدند و این مساله باعث تنش فراوان میان دولت ترکیه و ایالات متحده گردید.

تحلیلگر الجزیره در ادامه از روابط اقتصادی ترکیه و اسرائیل می گوید. عبدالعزیز می نویسد؛ از سوی دیگر، روابط اقتصادی ترکیه و اسرائیل در طول این سال‌ها شاهد رشد قابل توجهی بوده است. صادرات ترکیه به اسرائیل در سال 2022 به 7 میلیارد دلار و صادرات اسرائیل به ترکیه در سال 2022 به 2.33 میلیارد دلار رسید.

زمینه های اصلی سرمایه‌گذاری مشترک بین ترکیه و اسرائیل شامل صنایع مختلف به‌ویژه خدمات مربوط به بخش «فناوری» است. ترکیه علاقه فراوانی به سرمایه گذاری در زمینه کشاورزی و گاز در اسرائیل دارد. از آن سو، اقتصاد رو به رشد ترکیه فرصت‌هایی را در بخش‌های ساخت‌وساز، زیرساخت‌ها و گردشگری برای سرمایه گذاری اسرائیلی ها فراهم کرده و می ‌کند.

صنعت خودرو در میان علائق سرمایه‌گذاران هر دو طرف (اسرائیل و ترکیه) قرار دارد. همچنین، صنعت نساجی و پوشاک در ترکیه رونق فراوانی دارد و تلاش زیادی برای جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی در این زمینه شده است. 

آمریکا علاقه مند به ژاندارمی ترکیه است؟

الجزیره در تحلیل خود تاکید دارد که ترکیه به دلیل مسائل اقتصادی علاقه ای به جنگ ایران و اسرائیل ندارد و این دقیقا همان موضعی است که آمریکا هم دارد. بنابراین، آمریکا علاقه دارد ترکیه پیش قدم شده و جلوی درگیری جدید  و شدید ایران و اسرائیل را بگیرد.

یاسر عبدالعزیز در تحلیل خود می نویسد: به نظر می رسد با توجه به عدم تمایل واشنگتن به گسترش دامنه درگیری میان ایران و اسرائیل، حداقل تا پایان بحران اوکراین، نقش ترکیه {در رابطه با میانجیگری میان ایران و اسرائیل} در روزهای آینده پررنگ تر شود.

منبع: خبر فوری